چگونه پوستی سالم داشته باشیم

هیچ چیزی برای یک خانم جوان وحشتناک تر از این نیست که وقتی خود را در آینه نگاه می کند, چند جوش و یک خط چروک جدید در صورتش ببیند

هیچ چیزی برای یک خانم جوان وحشتناک‌تر از این نیست که وقتی خود را در آینه نگاه می‌کند، چند جوش و یک خط چروک جدید در صورتش ببیند. داستان ما از همین جا شروع می‌شود،جایی که می‌توان با چند دستور ساده از نگرانی‌ها کاست. دکتر امیر هوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو در این‌بار توضیه می‌دهد:

● پوست خوب تعریفی ندارد

تعریفی برای یک پوست خوب وجود ندارد. مردم ممکن است فکر کنند پوستی که خال زیادی دارد پوست خوبی نیست، اما تعداد خال و ماهیت آنها کاملا ژنتیک است و نمی‌شود گفت کسی که خال‌ زیاد دارد، پوست خوبی ندارد، یا کسی اگر جوش می‌زند حتما پوست بدی دارد. چربی زیاد پوست مسئله‌ای ژنتیک است و می‌توان طوری برخورد کرد که این چربی در پوست کنترل شود و به سمت ایجاد جوش و مشکلات دیگر نرود.

● پوست خوب ژنتیکی است

در طول زندگی ممکن است تغییراتی در پوست افراد ایجاد شود. پوست‌ به‌طور ژنتیکی خشک، معمولی، چرب یا حتی مختلط است. این‌که گفته شود پوست چرب پوست خوبی است یا پوست خشک پوست خوبی است و... درست نیست و نمی‌شود به‌طور قطع گفت که کدام پوست خوب است. پوست خوب بستگی به چند عامل دارد که قسمت عمده آن مربوط به ژنتیک شخص است. بعضی افراد به‌طور ژنتیکی پوست بهتری دارند و بعضی دیگر پوست‌شان به دلیل افزایش سن به تدریج تغییر می‌کند. به پوستی پوست خوب گفته می‌شود که دیرتر چروک شود، ضایعات ناشی از آفتاب و کک و مک در آن به‌وجود نیاید و برای از بین بردن لک‌های ایجاد شده بخاطر مصرف قرص‌های ضد‌بارداری، کمتر از دارو استفاده شود.

● پوست‌هایی که از کرم‌پودر استفاده می‌کنند، بیشتر جوش می‌زنند

کرم پودرها باعث می شوند که منافذ پوست بسته ‌شود. مهم‌ترین مشکلی که بیشتر اوقات بخاطر استفاده از کرم‌پودرها به‌وجود می‌آید این است که پوست جوش می‌زنند و در خیلی از مواقع افرادی که از کرم پودرها استفاده می‌کنند، حساسیت پیدا می کنند و در برخی مواقع قرمزی، خارش و پوست پوست شدن در آنها دیده شده است. نکته اصلی در مورد جوش‌هایی است که به‌دنبال مصرف طولانی مدت این مواد به‌وجود می‌آید. ابتدا جوش‌های زیر پوستی شکل می گیرند و بعد (به‌علت التهابات و عفونت‌ها) به جوش‌های چرکی تبدیل می شوند. در برخی از موارد و در پوست‌های حساس، مصرف این کرم پودرها باعث آلرژی و حساسیت‌های بیشتری می‌شود.

● حساسیت چیست؟

قسمت عمده حساسیت، اگزماهای پوستی است. این اگزماها در اثر تماس یک ماده محرک با پوست‌هایی که بیشتر در معرض عوامل محیطی هستند (مثل پوست دست و صورت) ایجاد می‌شود. در برخی موارد، محرک‌هایی از قبیل شوینده‌ها و مواد اسیدی باعث تحریک پوست می‌شوند و گاهی نیز آن‌ها باعث خشکی پوست یا قرمزی و پوسته پوسته شدن می‌شوند. در برخی افراد مشاهده می‌شود تماس با گرده گل‌ها یا تماس با مواد معلق در هوا باعث می‌شوند تا ضایعات پوستی و حساسیتی یا ضایعات تنفسی یا حتی کهیر ایجاد ‌شود. پس توصیه می‌شود در درمان و رفتار با کسی که دچار آلرژی، اگزما یا حساسیت می‌شود همیشه سعی کنید علت آن مسئله را تا آنجایی که امکان دارد شناسایی نموده و وقتی علت را شناسایی کردید، آن علت را کنار گذاشته و درمان دارویی را شروع کنید.

● پوست خوب می‌خواهید علت را بیابید

این‌که ما فقط براساس ظاهر بیمار یا شرایط بیمار درمان را شروع کنیم کار اشتباهی است. ممکن است یک درمان موقتی داشته باشیم اما درمان ریشه‌کنی نخواهیم داشت و مطمئنا لازم است در کنار درمان دارویی، عامل را از طریق تست‌های حساسیتی پیدا کنیم تا راحت‌تر بتوانیم تا حد امکان فرد را از تماس با آن ماده محرک دور کنیم. با شروع فصل بهار آلرژی‌های تنفسی و پوستی بیشتر به‌وجود می‌آیند. بسیاری از این افراد در تماس با گرده‌های گل دچار این حساسیت‌ها می‌شوند و نیاز است تا براساس احتمالات، تماس فرد را با آن ماده کم کنیم. در بعضی مواقع پیدا کردن علت بسیار سخت است. در آن صورت تستی وجود دارد به نام تست «پچ» که به این صورت است که به‌عنوان مثال ۲۵ نوع ماده به پوست چسبانده می‌شود و بعد از ۴۸ ساعت مورد بررسی قرار می گیرد و به این ترتیب علت اگزماهای پوستی پیدا می‌شود. در مورد آلرژی‌های تنفسی تست‌های دیگری وجود دارد که از خانواده همین‌گونه تست‌هاست و انجام آن‌ها بسیار کمک‌کننده است.

● شامپو ‌ها در ریزش مو نقشی ندارند

نوع صابون و شامپوی مورد استفاده افراد براساس جنس پوست و موی آنها مشخص می‌شود. یعنی افرادی که موهای خشک دارند از شامپوهای مخصوص موهای خشک استفاده می‌کنند و البته باید گفت شامپوها در ریزش مو هیچ نقشی ندارند. تفاوت شامپوها براساس مواد پایه آن‌هاست. به‌عنوان مثال در بعضی از شامپوها مقداری نرم‌کننده وجود دارد و ممکن است موها را نرم‌تر کنند که بیشتر برای موهای خشک استفاده می‌شود و برعکس بعضی از شامپوها میزان خشک‌کنندگی بیشتری دارند و برای موهای چرب بهتر هستند و در نهایت شامپوهای معمولی که حد وسط این ۲ نوع شامپو هستند هم در بازار وجود دارد.

● صابونی به نام ضدلک نداریم

صابون‌ها هم انواع مختلف دارند اما در مورد انواع صابون‌های درمانی که تبلیغ می‌شوند (به‌عنوان مثال صابون‌های ضدلک) باید گفت، فقط در حد تبلیغ هستند و اصلا صابون ضد‌لک نداریم. صابون‌هایی از قبیل روشن کننده، صابون ضد‌چاقی، صابون ضد‌تیرگی و... این ها فقط برای تبلیغ هستند. نقش صابون فقط تمیز کنندگی پوست است و در نهایت چند دقیقه بیشتر روی پوست نمی‌ماند و بعد شسته می‌شود و به هیچ عنوان نمی‌تواند نقش درمانی داشته باشند. به تازگی ترکیبات غیرصابونی به نام پن استفاده می‌شود، که این ترکیبات ترکیباتی هستند که PH نزدیک به خنثی دارند و قلیایی نیستند و خیلی به پوست آسیب نمی‌رسانند و در عین حال چربی پوست را به‌طور متعادل کم می‌کنند. اگر کسی پوست خیلی چربی دارد می‌تواند از پن‌های مخصوص پوست چرب استفاده کند یا برعکس اگر پوست خیلی خشک باشد پن‌های مخصوص پوست‌های خشک مفید خواهد بود.

● لاک بله، آستون خیر

استفاده از لاک هیچ ضرری برای ناخن‌ها ندارد و فقط تنها مشکلی که می‌تواند وجود داشته باشد ایجاد واکنش‌های حساسیتی است که ممکن است لاک‌ها روی ناخن ایجاد کنند و بیشتر دور ناخن‌ها ایجاد می‌شود اما آنچه بیشتر تحریک‌کننده و مضر است آستون‌ها و مواد دیگری است که برای پاک کردن ناخن استفاده شده و باعث ایجاد حساسیت و شکنندگی ناخن‌ها می‌شود. لاک اثر محافظتی روی ناخن دارد و تنها مشکلی که می‌تواند ایجاد کند، حساسیت است که ممکن است بافت اطراف ناخن یا حتی خود ناخن درگیر شود که البته این اتفاق بسیار کم می‌افتد.

● ضد‌آفتاب فراموش نشود

برای این‌که پوست بهتری داشته باشیم باید مکرر و به دفعات از ضد‌آفتاب‌ها استفاده کنیم. استفاده از یک مرطوب‌کننده خوب برای افرادی که پوست‌های خشکی دارند، استفاده از کرم‌های ضد‌چروک در سنین بالاتر، استفاده از کرم های دور چشم برای افراد بالای ۳۰ سال هم بسیار مهم است. به افرادی که پوست خشک دارند توصیه می‌شود قبل از ضد‌آفتاب حتما از مرطوب‌کننده استفاده کنند. این فاکتور‌ها باعث می‌شود تا پوست بهتر و سالم‌تری داشته باشیم.

● ناخن نکارید

کاشت ناخن به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. کاشت ناخن به ۲ دلیل بسیار مضر است؛ اول آن که فشاری زیادی به عصب و ساقه سازنده ناخن می‌آورد و باعث می‌شود که رشد ناخن‌ها کم شده و قسمت سازنده ناخن تخریب شود و در برخی موارد ناخن دیگر رشد نمی‌کند. دلیل بعدی این است که موادی که برای کاشت ناخن از آن‌ها استفاده می‌شود (چسب‌های آکرلیک) باعث ایجاد حساسیت بسیار زیاد در بافت های اطراف پوست شده و این مسئله باعث به‌وجود آمدن اگزمای ناخن می‌شود که درمان آن بسیار سخت است.

● ماسک‌های خانگی

تحقیقات وسیعی در مورد ماسک‌های خانگی یا کرم‌های میوه ای انجام شده است. این کرم‌ها خیلی استفاده می‌شوند و فرمولاسیون دارویی خاصی دارند که از موادی مثل نیشکر، خیار، بادام و... در آن‌ها استفاده می‌شود. ماسک‌های خانگی بی‌تاثیر نیستند اما آن اثر دارویی که باید داشته باشند را ندارند و بهتر است این نوع مواد با تجویز پزشک استفاده شوند، چون در این صورت در مدت کم، نتیجه بهتری خواهند گرفت.

● نیاز نیست که همیشه و همه جا شامپوی مخصوص خود را همراه داشته باشید

براساس منطقه‌ای که قرار است به آن سفر کنید بهتر است همیشه از ضد‌آفتاب‌ها استفاده کنید و اگر شما به منطقه خشکی سفر می‌کنید استفاده از یک مرطوب‌کننده خوب بسیار مفید است اما توصیه می‌شود کرم‌های لایه‌بردار یا ضد‌چروک‌ها در سفر‌ها استفاده نشود، زیرا باعث تحریک پوست می‌شود و در سفر وقت زیادی برای مراقبت از پوست ندارید و ممکن است باعث سوختن پوست شود. نوع شامپو در تغییر موها خیلی تاثیری ندارد و نیاز نیست که همیشه و همه جا شامپوی مخصوص خود را همراه داشته باشید زیرا اصولا شامپوها خیلی با هم فرق ندارند و ارزان یا گران بودن شامپوها مربوط به مواد نگهدارنده آن‌هاست و نه در مواد تمیز‌کننده آن‌ها و اصلا تفاوت ساختاری در شامپوها وجود ندارد اما برخی از شامپوها مواد کناری یا جانبی دارند که این مواد می‌توانند در درمان موخوره، نرمی یا شادابی مو یا استحکام بیشتر مو موثر باشند. شامپوها در ریزش مو هیچ نقشی ندارند و خیلی نباید دنبال مارک شامپو و انواع گران‌قیمت آن بود.

● خوب بخوابید

کسانی که پوست خشک و آسیب‌پذیری دارند، می‌توانند در مسافرت‌ها به جای داروها یا لوسیون‌های خود از ترکیباتی مثل روغن زیتون، کره یا حتی وازلین استفاده کنند. خواب کافی برای پوست خیلی مفید است. یکی از مهم‌ترین دلایل سیاهی و چروک دور چشم، بی‌خوابی یا حتی کم‌خوابی است، زیرا در این صورت خون‌رسانی به دور چشم‌ها کم می‌شود و پوست چروکیده‌تر، خسته‌تر و سیاه‌تر خواهد شد.

● آب سرد بهتر است یا گرم؟

مناسب‌ترین آب برای شست‌وشوی صورت آب ولرم رو به سرد است، زیرا باعث می شود که پوست کمتر آسیب ببیند. آب خیلی گرم یا خیلی سرد به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. افرادی که پوست تحریک‌پذیر و خشک دارند، نباید از حوله‌های خشک و زبر استفاده کنند و بهتر است حوله‌های نخی را مدنظر داشته باشند. فرقی نمی‌کند پوست خشک دارید یا پوست چرب، در هر صورت بهتر است حوله را با فشار روی پوست خود نکشید، زیرا باعث آسیب دیدن پوست می‌شود. برای خشک کردن موها نیز بهتر است ابتدا کمی صبر کنید تا موهای‌تان خودش کمی خشک شود و با یک حوله نرم و بدون فشار دادن زیاد موهای‌تان را خشک کنید و بعد حوله را در محیطی باز قرار دهیم تا باکتری‌های قارچی در آن رشد نکنند.