بهبود ارتباط بین افراد خانواده

انسان موجودی اجتماعی است که برای تامین نیاز های گوناگون خود, با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار می کند این ارتباط, که حاصل سازگاری اجتماعی و سازگاری درونی شخص است, سازگاری روانی نامیده می شود

انسان موجودی اجتماعی است که برای تامین نیاز‌های گوناگون خود، با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار می‌کند.این ارتباط، که حاصل سازگاری اجتماعی و سازگاری درونی شخص است، سازگاری روانی نامیده می‌شود. گاه‌، موانع و مشکلاتی در زندگی آدمی پدید می‌آید که سازگاری و در نتیجه تعادل روانی فرد را بر هم زده و شخص دچار تنش و ناراحتی می‌شود که ممکن است باعث بروز اختلالات روانی شود. اختلالات روانی یکی از شایع ترین بیماری‌های جامعه کنونی است که به موجب آن رفتار انسان با برخورد با محیط اطراف و حتی خود دچار مشکل می‌شود. بسیاری از افراد از بیماری خود آگاهی ندارند و برخی نیز با نداشتن اطلاعات در مورد عواملی که باعث بروز یا تشدید بیماری می‌شود‌، خود یا دیگران را در معرض بیماری قرار می‌دهند. از آنجا که اختلال روانی غالبا غیر عادی، عجیب یا آزار دهنده است، نگاهها را به خود جلب می‌کند. واکنشهای متفاوتی در مقابل بروز آن ممکن است دیده شود. این واکنش می‌تواند به صورت خشم، تنفر و اکراه، ترس و سردرگمی همراه باشد. تمایل به درمان، خواه وجود داشته باشد یا نداشته باشد بعد آزار‌دهندگی این اختلالات برای خود فرد یا اطرافیان او وجود دارد. برخی از اختلالات به راحتی در زندگی شغلی و اجتماعی خود فرد تاثیر گذاشته و عمدتا عملکرد او را مختل می‌سازند. لذا از این رو به نظر می‌رسد که درمان اختلالات روانی دارای جایگاه خاص خود است و در این میان نقش خانواده و عملکرد آن در قبال مشکل پیش رو بسیار با اهمیت جلوه می‌کند؛ چرا که ارتباط خانواده با مقوله بیماری روانی مسلما از آنچه مورد اشاره قرار خواهد گرفت، گسترده‌تر است و اگر بخواهیم رابطه خانواده و اختلال روانی را از نظر کلی مورد توجه قرار دهیم، باید به جنبه‌های سبب‌شناسی اختلالات روانی، زمینه‌های ژنتیک، ویژگی‌های روانی و رفتاری اعضای خانواه، شرایط اجتماعی آن و بسیاری جنبه‌های دیگر بپردازیم. خانواده‌ها به‌عنوان یک واقعیت انکارناپذیر، متاسفانه معمولا آنگونه که باید و شاید در درمان‌های متداول به رسمیت شناخته نمی‌شوند و گرایش غالب درمانگران استفاده از روش‌ها و ابزارهایی است که عموما به‌طور کلاسیک با آنها آشنا هستید و در موقعیت‌های انفرادی بکار گرفته می‌شوند. لذا این مقاله به راهکارهای بهبود ارتباط بین افراد خانواده می‌پردازد که بهره گیری از آنها کمک می‌کند تا به‌رغم وجود مشکل در خانواده وبروز اختلال روانی در یکی از اعضای خانواده، فضای گرم و دلچسبی بر این دست خانه‌ها حاکم باشد:

با هم گفت‌وگو کنید: بر قراری ارتباط و گفت‌وگو، یکی از عناصر مهم و کلیدی برای ایجاد روابط خوب بین اعضای خانواده است. بدون ارتباط مناسب بین اعضا نمی‌توان به روابط خانوادگی سر و سامان داد و آن را بهبود بخشید. زمانی را در نظر بگیرید و آن را فقط برای انجام کارهایی به همراه سایر افراد خانواده به خصوص بیمار اختصاص بدهید مثل شریک شدن برای انجام کاری با سایر افراد خانواده، برنامه ریزی برای کارها، شنیدن حرف‌های همدیگر، یا اصلاً فقط نشستن و با هم حرف زدن در مورد هر چیزی که دوست دارید.

برای همدیگر وقت بگذارید: حتماً زمانی را برای بیمارتان در نظر بگیرید، زمانی فقط و فقط برای دور هم بودن نه هیچ کار دیگری. سعی کنید با نظر همه اعضای خانواده کارهایی را در آن زمان انجام دهید که برایتان لذت بخش است، بازی، تفریح و شادی را فراموش نکنید، چون از کلیدهای مهم برای رسیدن به خانواده‌ای سالم و با نشاط است.

مسئولیت‌ها را تقسیم کنید: هر عضو خانواده باید مسئولیت‌هایی را در خانه به عهده بگیرد و به بهترین صورت آنها را انجام دهد. این امر اهمیت کار گروهی را برای خانواده نشان می‌دهد و قوانین و توقعات مورد نظر برای هر عضو را مشخص می‌کند. به خاطر بروز یک مشکل روانی،فرد مبتلا را کنار نگذارید و وی را از انجام هر مسئولیت معاف نکنید بلکه سعی کنید با او مثل یک عضو عادی رفتار کرده و بیماری وی را مستقل از خود فرد در نظر بگیرید.

فعالیت‌های مذهبی را جدی بگیرید: زمانی را به فعالیت‌های مذهبی بپردازید. مثلاً به زیارتگاه ها، مراکز مذهبی، مساجد و... بروید و در فعالیت‌های خاص مذهبی شرکت کنید، این کار ارزش‌های حاکم بر خانواده را نشان می‌دهد و انرژی مضاعفی به اعضای آن می‌بخشد. ضمنا انجام فرایض مذهبی در بهبود بسیاری از اختلالات روانی مثل افسردگی، اضطراب و.. بسیار موثر و تاثیر گذار است.

مراقبت گفتار و کردار خود باشید: اگر گفتار و رفتار شما به مسائل اخلاقی مربوط می‌شود، به شدت مراقب باشید، سایر اعضای خانواده شما را زیر نظر دارند و رفتارتان را خواهی نخواهی ارزیابی می‌کنند و آنچه را در عمل می‌بینند برایشان مهم است، نه صرفاً حرف و گفته شما! در این مورد بسیار حساس باشید زیرا گفتار بدون عمل به مرور زمان از اعتبار، احترام و تاثیر شما بر سایرین کم می‌کند.بسیار مراقب باشید که بیمارتان را با عنوان بیماری اش خطاب نکنید یا وی را به خاطر آن توبیخ و سرزنش ننمایید.

پشتیبان خانواده باشید: همیشه پشتیبانی و حمایت خود را از سایر اعضای خانواده به طور علنی نشان بدهید و آنها را تشویق کنید، برای رسیدن به موفقیت نهایت همکاری را با آنها داشته باشید. خصوصا همراهی با فرد بیمار درجلسات درمانی یا انجام تمرینات و حکایتهای لازم در منزل از این دست بیماران بسیار توصیه می‌شود.

منسجم عمل کنید: در انجام فعالیت‌های خود به‌عنوان اعضای یک خانواده، منسجم عمل کنید. برنامه داشته باشید و آنها را طوری هماهنگ کنید که همه مشتاقانه منتظر اجرا و شرکت در فعالیت‌ها باشند.

مریم عطاریان