آشنایی با مسیریابهای سیسكو

همان طوركه قبلا گفته شد نام كلی كه برای مسیریاب ها در نظرگرفته شده به خاطر اولین و اصلی ترین وظیفه هر روتر یعنی عمل مسیریابی است و انتخاب این نام هم به سال ۱۹۸۴ بر می گردد

● تاریخچه مسیریاب‌های سخت افزاری

همان‌طوركه قبلا گفته شد نام كلی كه برای مسیریاب‌ها در نظرگرفته شده به خاطر اولین و اصلی‌ترین وظیفه هر روتر یعنی عمل مسیریابی است و انتخاب این نام هم به سال ۱۹۸۴ بر‌می‌گردد. یعنی زمانی‌كه رفته رفته با ظهور كامپیوترهای شخصی مشكل تعدد استانداردها تبدیل به یك مشكل حاد برای شبكه های موجود شد. گویا در این هنگام دو دانشمند به نام‌های Leonard Bosack و Sandy Lerner از دانشگاه استنفورد برای اتصال شبكه ها و مسیریابی داده ها بین این شبكه‌ها و حل مشكل عدم سازگاری پروتكل‌های مختلف در سطح مسیریاب‌ها، ایده مسیریابی (Routing) را مطرح نمودند و موفق شدند اولین مسیریاب را با هزینه شخصی تولید كرده و آن‌را در دانشگاه استنفورد نصب نمایند.

با توجه به استقبالی كه از این محصول جدید شد این دو نفر تصمیم گرفتند كه محصول خود را تجاری كنند. در این سال بود كه غول تجهیزات شبكه‌های كامپیوتری یعنی شركت در‌زمینه طراحی و تولید مسیریاب‌های سخت‌افزاری حرف اول را می زند و در این زمینه به‌جز چند شركت ازجمله Foundry Networks و Nortel Networks رقیب جدی دیگری ندارد و طی سال‌ها با ارائه راه‌حل‌های جدیدی نظیر ایجاد تنوع در كلیه محصولات و ارائه گواهینامه‌های مهندسی تجهیزات سیسكو نظیرCCNA ،CCDA ، CCNP و CCIE و ...

موقعیت خود را بیش از پیش تثبیت نموده است. به همین دلیل از مجموعه شركت‌های تولیدكننده روترهای سخت‌افزاری تنها برروی مسیریاب‌های شركت سیسكو تمركز می كنیم و به‌دلیل تنوع زیاد مسیریاب‌های این شركت و همچنین تعدد ماجول‌های مورد استفاده كه به منظور افزایش انعطاف‌پذیری مسیریاب‌ها استفاده می‌شوند، تنها به تشریح مدل‌های معروف‌تر خواهیم پرداخت. البته در قسمت نخست مقاله به بیان ویژگی‌های كلی و در قسمت دوم كه در شماره آینده به چاپ می‌رسد به بررسی سری‌های پركاربرد آن می‌پردازیم.

یك مسیریاب صرف‌نظر از نوع، سری و قیمت آن، همانند یك كامپیوتر دارای اجزای <سخت‌افزاری نظیر جعبه (Case) برد اصلی (MotherBoard) ، پردازنده، حافظه موقت (RAM)، حافظه دائمی (Flash) و رابط‌ها و ماجول‌های مختلف است كه بسته به كاربرد هر مسیریاب توان و ظرفیت متفاوتی دارند و همچنین هر مسیریاب دارای یك سیستم عامل است كه IOS نامیده می شود و سرنام كلمات Internetworking Operating System می‌باشد. ولی از‌آنجائی‌كه مسیریاب‌ها فاقد صفحه كلید و مانیتور هستند، معمولا به سه طریق می‌توان فرامین سیستم عامل را برای پیكربندی مسیریاب وارد نمود، این سه روش عبارتند از:

۱) كنسول

به همراه هر مسیریاب یك كابل ۸ رشته مخصوص به نام كابل Rollover ارائه می شود كه با استفاده از آن و یك كامپیوتر شخصی و از طریق برنامه هایی نظیر Term۹۰ یا HyperTerminal ویندوز كه قابلیت تبادل داده با پورت‌های سریال كامپیوتر را دارند، می‌توان پیكربندی روتر را در بالاترین سطح دسترسی انجام داد.

▪ نكته‌

- با امكان دسترسی فقط در این سطح، می توان تحت شرایطی حتی رمزهای عبور دستگاه را نیز تعویض نمود. به همین دلیل است كه حفاظت فیزیكی دستگاه روتر بسیار حائز اهمیت است.

- اولین باری كه بخواهید پیكربندی یك روتر را انجام دهید، حتما" می‌بایست از این طریق اقدام كنید.

۲) Telnet

از آنجایی‌كه اصولاً مسیریاب‌ها در لایه شبكه مدل TCP/IP كار می‌كنند، می‌توانیم به آنها آدرس IP اختصاص دهیم و طبعاً با استفاده از پروتكل Telnet و پورت اترنت روتر می توانیم از راه دور به آن متصل شده و روتر را پیكربندی كنیم. البته باید بدانید كه اجازه این نوع دسترسی قبلاً می بایست از طریق كنسول صادر شده باشد و همچنین این‌كه كاربری كه به این صورت به مسیریاب متصل شده، نسبت به روش اول از سطح دسترسی كمتری برخوردار است .

۳) Aux

این امكان برای مدیرانی است كه می خواهند از طریق شماره گیری به مودم مسیریاب متصل شوند و آن‌را متناسب شرایط مدنظرشان پیكربندی كنند . برای این‌كار نیز لازم است از طریق كنسول دستگاه امكان استفاده از Aux را فعال نمائیم.

در ادامه ابتدا درخصوص سری‌ها و مدل‌های مختلف مسیریاب‌های سیسكو و سپس درباره مشخصه های سخت‌افزاری مسیریاب‌ها و انواع آن‌ها نكاتی را عنوان می نمائیم.

● سری‌ها و مدل‌های مسیریاب‌های سیسكو

سیسكو سری‌های مختلف مسیریاب‌های خود را معمولاً توسط یك عدد چهار رقمی مشخص می كند كه عبارتند از سری‌های ۱۰۰۰، ۱۶۰۰، ۱۷۰۰، ۲۵۰۰، ۲۶۰۰، ۳۲۰۰، ۳۶۰۰، ۳۷۰۰، ۶۴۰۰ و ۷۲۰۰ تا ۷۶۰۰ (البته استثنائاتی مثل سری ۷۰، ۹۰،۱۰۰۰۰، ۱۰۷۰۰ و ۱۲۰۰۰ نیز وجود دارند ) و هر سری شامل مجموعه‌ای از مدل‌های مختلف است مثل ۱۶۰۱ و ۱۶۰۵ از سری ۱۶۰۰ یا ۲۶۲۰ و ۲۶۲۱ از سری ۲۶۰۰ وغیره، البته دلیل این نوع نامگذاری به خاطر وجود ویژگی‌های مشترك بین مدل‌های مختلف یك سری خاص می باشد كه هر سری را از بقیه سری‌ها متمایز می نماید و به طراح شبكه كمك می كند كه با توجه به نیازهای كلی‌اش سری مورد نظر خود را انتخاب كرده و سپس با در نظرگرفتن جزئیات مورد نظرش، مدل مناسب محیط سازمانی خود را خریداری نماید.

مشخصه‌های سخت‌افزاری مسیریاب‌های سیسكو

▪ Case

روترهای سیسكو با توجه به نوع و مدل دارای بدنه‌های متفاوتی هستند. مثلا‌ً بدنه‌های Desktop كه مربوط به سری‌های ۷۰ یا ۹۰ می‌باشند. این بدنه‌ها قابلیت افزودن ماجول یا سایر ملحقات را ندارند. در مقابل بدنه‌هایrackmount هستند كه قابلیت نصب در رك را دارند. از همین نوع بدنه، بعضی كه بزرگتر بوده و قابلیت نصب ماجول‌ها و كارت‌های زیادی را دارند به نام شاسی (Chasis) شناخته می‌شوند.

▪ CPU

اگر بخواهید سرعت پردازنده های كامپیوترهای شخصی را با مسیریاب‌ها مقایسه كنید حتماً تعجب خواهید كرد، چرا كه حتی سریع‌ترین روترها كه می‌توانند در ستون فقرات شبكه‌های اینترنتی استفاده شوند و طبعاً می‌بایست حجم بسیار وسیعی از ترافیك اینترنت را در زمان بسیار كوتاهی پردازش نمایند، سرعتی در حدود ۲۰۰ مگاهرتز دارند. ولیكن از آنجایی‌كه مسیریاب‌ها واسط گرافیكی كاربر ندارند و در محیط متنی كار می كنند و همچنین به دلیل تك‌منظوره بودن این پردازنده ها این سرعت برای این منظور كفایت خواهد كرد. ضمناً جالب است كه بدانید مسیریاب‌های سیسكو عمدتاً از پردازنده‌های سری ۶۸۰۰۰ شركت موتورلا استفاده می كنند.

▪ مادربورد

مادربوردهای مورد استفاده شركت سیسكو عمدتا توسط شركت‌های Asus و Iwill و Supermicro ساخته می شوند و طبیعتا" برای سری‌های مختلف توان و مشخصه های متفاوتی ارائه می‌شود.

▪ حافظه

در سخت افزار مسیریاب‌های سیسكو بسته به نوع و كاربرد، از انواع مختلفی از حافظه ها پشتیبانی می شود كه عبارتند از:

ـ RAM كه گاهی DRAM نیز نامیده می‌شود و برای ذخیره اطلاعات حین كار به كار می رود و یا به اصلاح سیسكو برای نگهداری Running Config مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در بعضی مدل‌ها، این حافظه قابل ارتقاء و در برخی دیگر ثابت می باشد و عموماً در ظرفیت‌های ۴ و ۸ و ۱۶ و ۳۲ و ۶۴ مگابایت موجود می باشد.

‌‌ROM كه در این نوع حافظه یك تصویر قابل بوت از سیتم عامل روتر (IOS Image) قرار می گیرد و در مراحل اولیه روند بوت مسیریاب مورد استفاده قرار می گیرد .

ـ Flash Memory

همانند هارددیسك درPC ‌ها می‌باشد و برای ذخیره كل IOS مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. ضمناً برای ذخیره فایل‌های پیكربندی نیز از این حافظه استفاده می‌شود كه در ظرفیت‌های مختلفی عرضه می‌شود. البته نسبت به مدل و سری مسیریاب معمولاً قابل ارتقا است.

ـ ‌‌NVRAM

روترها از فایلی به نام Startup Config برای نگهداری تنظیمات ابتدایی پیكربندی مسیریاب استفاده می كنند و این فایل در این حافظه نگهداری می شود و پس از این‌كه در روند بوت به داخل RAM دستگاه روتر بارگذاری شد، Running Config نامیده می‌شود.

ـ ‌‌Interfaces

لینك‌های هر مسیریاب برای ارتباط با دنیای خارج در قالب پورت‌ها و ماجول‌ها كه برای انعطاف‌پذیری روترها درجهت انجام وظایف گوناگون قابل استفاده و تغییر است و داخل اسلات‌های توسعه قرار می گیرند. به عنوان مثال می‌توان یك ISP را درنظرگرفت كه پس افزایش خطوط تلفن خود قادرخواهد بود ماجولی به نام AM (كه شامل تعدادی مودم است) را به اسلات روتر خود (روتری كه در نقش یك Access Server عمل می‌كند) متصل كند و كارآیی روتر را افزایش دهد. البته به شرط این‌كه آن روتر خاص امكان این گسترش را داشته باشد.

برای آگاهی از امكانات هر مسیریاب و بررسی قابل گسترش بودن آن و نوع ماجول‌هایی كه می‌توانید به آن متصل كنید، می‌بایست به راهنمای فنی هر مسیریاب یا سایت وب شركت سیسكو (www.cisco.com) مراجعه كنید، مطمئناً در این سایت اطلاعات بسیار مفیدی خواهید یافت. ادامه این مقاله كه به معرفی سری‌های مختلف روترهای سیسكو می‌باشد را در شماره بعدی خواهید خواند.

مسعود راستكار