طالقان؛ ییلاقی تاریخی

طالقان منطقه‌ای خوش آب و هوا و ییلاقی است که از ۸۰ پارچه آبادی تشکیل شده که در شمال غرب استان تازه تاسیس البرز و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز و در میان دره بزرگی قرار دارد و شامل …

طالقان منطقه‌ای خوش آب و هوا و ییلاقی است که از ۸۰ پارچه آبادی تشکیل شده که در شمال غرب استان تازه تاسیس البرز و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز و در میان دره بزرگی قرار دارد و شامل ۲ بخش میان طالقان و بالا طالقان است.تاریخ طالقان به ۴۵۰۰ سال قبل باز می‌گردد و فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. زبان مردم طالقان، فارسی و لهجه آنها تاتی است و تنها در دهکده میناوند، مردم به زبان ترکی سخن می‌گویند.

واژه طالقان از نظر لغوی به معنای تل، بلندا و پرتگاه و به عبارتی کوهستان یا سرزمین بلندی‌هاست.

طبیعت روح‌نواز طالقان به‌عنوان مهم‌ترین جاذبه منطقه، گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می‌کند و بارزترین ویژگی این طبیعت، وجود ارتفاعات و قلل متعدد و زیباست. رشته‌کوه فرعی طالقان بخشی از رشته‌کوه اصلی البرز است که معروف‌ترین قله آن شاه‌البرز (البرز بزرگ) نام دارد که در شمال آن ۸ یخچال دیدنی و زیبا آرام گرفته است. شاه‌البرز ۵ قله فرعی دارد که بین گردنه مالخانی و تنورکان واقع شده و پوشش گیاهی غنی، چشمه‌ساران زلال و آبشاران متعدد در دل این ارتفاع، زیبایی کم‌نظیری به این قله داده است؛ قله‌ای که در عین حال سفره پرباری برای دامداران و مامنی گشاده‌دست برای حیات وحش منطقه است.میزان بارندگی نسبتا زیاد در این منطقه کوهستانی، چشمه‌ساران فراوان و رودخانه‌های فصلی و دائمی آن، منشأ وجود و پیدایش آبشارهای زیادی است که یکی دیگر از جلوه‌ها و زیبایی‌های طبیعی طالقان را رقم زده است؛ آبشارهای متعدد فصلی و دائمی که از ارتفاعات و صخره‌ها با تلاطم و هیبت فرومی‌ریزد و چشم‌ را با شکوه خود می‌نوازد. مشهورترین این آبشارها عبارتند از: آبشار شلبن در جنوب روستای بزج، آبشار ترنو در جزینان دربند، آبشار آسکان در روستایی به همین نام و آبشار سفیدآب در جوار مزرعه و کوهی به همین نام. این آبشارها در فصل زمستان با تبدیل‌شدن به قندیل‌های یخ، جلوه خاصی از زیبایی به خود گرفته و اعجاب هر بیننده‌ای را برمی‌انگیزانند.

یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران سد طالقان است که روی رودخانه شاهرود بنا شده است؛ رودی که از کوه‌های مازندران سرچشمه می‌گیرد و در مسیر خود، دره طالقان را سیراب می‌کند. آب‌های پشت این سد دریاچه بسیار زیبایی را به‌ وجود آورده‌ که مکان بسیار مناسبی برای ایجاد کمپ و ماهیگیری است. از ماهی‌های این دریاچه می‌توان به زردپر، قزل‌آلای رنگین‌کمان و کپور اشاره کرد.این منطقه همچنین مملو است از چشمه‌های آبگرمی که مشهورترین آنها در شمال روستای گراب و شمال روستای دهدر در بالای طالقان و در شمال روستای هرنج قرار دارند.

در مجموع در شهرستان طالقان ۱۱۲ جاذبه تاریخی، فرهنگی و طبیعی شناسایی شده که ۶۷ اثر آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

علیرضا قربانی‌پور