سه شنبه, ۲ مرداد, ۱۴۰۳ / 23 July, 2024
یاد ایامی که در گلشن فغانی داشتم
![یاد ایامی که در گلشن فغانی داشتم](/web/imgs/16/147/yzcz41.jpeg)
محمد حسن رهی معیری، متخلص به «رهی» در دهم اردبیهشت ما ۱۲۸۸ هجری شمسی در تهران چشم به جهان گشود. پدرش چندگاهی قبل از تولد رهی رخت به سرای دیگر کشیده بود.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان برد، آنگاه به استخدام دولت درآمد و در مشاغلی چند انجام وظیفه کرد و از سال ۱۳۲۲ ریاست کل انتشارات و تبلیغات وزارت پیشه و هنر منصوب گردید.
رهی از اوان کودکی به شعر و موسیقی و نقاشی علاقه و دلبستگی فراوان داشت و در این هنر بهرهای به سزا یافت. هفده سال بیش نداشت که اولین رباعی خود را سرود:
کاش امشبم آن شمع طرب میآمد
وین روز مفارقت به شب میآمد
آن لب که چو جان ماست دور از لب ماست
ای کاش که جانِ ما به لب میآمد
در آغاز شاعری، در انجمن ادبی حکیم نظامی که به ریاست مرحوم وحید دستگردی تشکیل میشد شرکت جست و از اعضای مؤثر و فعال آن بود و نیز در انجمن ادبی فرهنگستان از اعضای مؤسس و برجسته آن به شما میرفت.
وی همچنین در انجمن موسیقی ایران عضویت داشت. اشعارش در بیشتر روزنامه و مجلات ادبی نشر یافت و آثار سیاسی، فکاهی و انتقادی او با نامهای مستعار «شاه پریون»، «زاغچه»، «حقگو»، «گوشه گیر» در روزنامه «باباشمل» و مجله «تهران مصور» چاپ میشد.
رهی علاوه بر شاعری، در ساختن تصنیف نیز مهارت کامل داشت. ترانههای: خزان عشق، نوای نی، به کنارم بنشینَ، آتشین آه، کاروان و دیگر ترانههای او مشهور و زبانزد خاص و عام گردید و هنوز هم خاطره آن آهنگها و ترانههای شورانگیز و طرب افزا در یادها مانده است.
رهی در سالهای آخر عمر در برنامه گلهای رنگارنگ رادیو، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی میکرد.
رهی در طول حیات خود سفرهایی به خارج از ایران داشت که از جمله: سفر به ترکیه در سال ۱۳۳۶، سفر به اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۳۳۷ برای شرکت در جشن انقلاب کبیر، سفر به ایتالیا و فرانسه در سال ۱۳۳۸ و دو بار سفر به افغانستان، یک بار در سال ۱۳۴۱ برای شرکت در مراسم یادبود نهصدمین سال در گذشت خواجه عبدالله انصاری و دیگر در سال ۱۳۴۵، عزیمیت به انگلستان در سال ۱۳۴۶ برای عمل جراحی، آخرین سفر معیری بود.
رهی معیری که تا آخر عمر مجرد زیست، در آبان سال ۱۳۴۷ پس از رنجی طولانی و جانکاه از بیماری سرطان بدرود زندگانی گفت و در مقبره ظهیرالاسلام شمیران مدفون گردید.
رهی بدون تردید یکی از چند چهره ممتاز غزل سرای معاصر است. سخن او تحت تاثیر شاعرانی چون سعدی، حافظ، مولوی، صائب و گاه مسعودسعد و نظامی است. اما دلبستگی و توجه بیشتر او به زبان سعدی است.
این عشق و شیفتگی به سعدی، سخنش را از رنگ و بوی سیوه استاد برخوردار کرده است به گونهای که همان سادگی و روانی و طراوت غزلها سعدی را از بیشتر غزلهای او میتوان دریافت.
اگر بخواهیم با موازین کهن - که چندان اعتباری هم ندارد- سبک شعر رهی را تعیین کنیم، باید او را در مرزی میان شیوه اصفهانی و عراقی قرار دهیم، زیر بسیاری از خصوصیات هریک از این دو سبک را در شعر او میبینیم، بی آنکه بتوانیم او را به طور مسلم منتسب به یکی از این دو شیوه بشماریم.
گاه گاه، تخیلات دقیق و اندیشههای لطیف او شعر صائب و کلیم و حزین و دیگر شاعران شیوه اصفهانی را به یاد ما میآورد و در هما لحظه زبان شسته و یکدست او از شاعری به شیوه عراقی سخن میگوید.
رنگ عاشقانه غزل رهی، با این زبان شیفته و مضامین لطیف تقریبا عامل اصلی اهمیت کار اوست، زیرا جمع میان سه عنصر اصلی شعر - آن هم غزل- از کارهای دشوار است.
یاد ایامی که در گلشن فغانی داشتم
در میان لاله و گل آشیانی داشتم
گرد آن شمع طرب میسوختم پروانه وار
پای آن سرو روان اشک روانی داشتم
آتشم بر جان ولی از شکوه لب خاموش بود
عشق را از اشک حسرت ترجمانی داشتم
چون سرشک از شوق بودم خاکبوس در گهی
چون غبار از شکر سر بر آستانی داشتم
در خزان با سرو و نسرینم بهاری تازه بود
در زمین با ماه و پروین آسمانی داشتم
درد بی عشق زجانم برده طاقت ورنه من
داشتم آرام تا آرام جانی داشتم
بلبل طبعم «رهی» باشد زتنهایی خموش
نغمهها بودی مرا تا هم زبانی داشتم
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
ویدیوهای آموزشی هفتم
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم دولت مجلس رهبر انقلاب محمدجواد ظریف مجلس دوازدهم رئیس جمهور
شورای شهر تهران شهرداری تهران تهران قوه قضاییه هواشناسی سازمان هواشناسی قتل پلیس علیرضا زاکانی سیاست اربعین تب دنگی
قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا خودرو واردات خودرو حقوق بازنشستگان بازار خودرو سایپا ایران خودرو برق مالیات دلار
سعید راد سینمای ایران سینما ماه محرم بازیگر سینما بازیگر فضای مجازی دفاع مقدس عاشورا تلویزیون کربلا تئاتر
وزارت علوم دانشگاه دانش بنیان حوزه علمیه دانشگاه آزاد اسلامی آموزش عالی فناوری شرکت دانش بنیان سازمان امور دانشجویان
رژیم صهیونیستی کامالا هریس جو بایدن غزه فلسطین دونالد ترامپ اسرائیل روسیه آمریکا یمن چین ترامپ
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر نقل و انتقالات لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس نقل و انتقالات لیگ برتر المپیک 2024 پاریس المپیک سپاهان باشگاه استقلال
بازی هوش مصنوعی بیت کوین فیلترینگ سامسونگ ایلان ماسک آیفون گوگل مایکروسافت تلگرام سرعت اینترنت
دیابت سرطان چاقی گرمازدگی رژیم غذایی فشار خون ویتامین بارداری سازمان نظام پزشکی