یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

پایان یک قدرت نظامی


پایان یک قدرت نظامی

هر قدرتی به پایان می رسد و جای خود را به قضاوت در تاریخ می سپارد و هر حاکمی می رود و یا محکوم می شود و یا پیروز میدان, این روزها نیز حال و هوای مشرف اینگونه است, مشرف هم باید مانند سایر رهبران به تاریخ بپیوندد تا روند قضاوت در خصوص عملکرد او اندک اندک از بعد احساسی خارج شده و رنگ و بوی واقعیت بگیرد

هر قدرتی به پایان می رسد و جای خود را به قضاوت در تاریخ می سپارد و هر حاکمی می رود و یا محکوم می شود و یا پیروز میدان، این روزها نیز حال و هوای مشرف اینگونه است، مشرف هم باید مانند سایر رهبران به تاریخ بپیوندد تا روند قضاوت در خصوص عملکرد او اندک اندک از بعد احساسی خارج شده و رنگ و بوی واقعیت بگیرد.

اگر ناکامی مشرف در برقراری دموکراسی در پاکستان را بر تمامی موفقیت هایش ارجحیت بدهیم باید اعتراف کنیم که آیندگان هرگز او را نخواهند بخشید. تقلب در انتخابات و سرکوب مخالفت تحت لوای هر عنوان خوش آب و رنگی هم که انجام شود، شرم‌آور است.

همان کسی که از همان ابتدا که پدرش در سفارت ترکیه کار می کرد، چیزی جز قدرت در سر نمی پرواند و برای اینکه زودتر به هدفش برسد، دیکتاتوری را برگزید، کسی که در سال ۱۹۹۹ میلادی به خونریزی و یا بهتر کودتای آرام رقیب خود یعنی نواز شریف را از قدرت خلع و خود را بر تکیه زد.

کسی نواز شریف را با عنوان نخست‌وزیر پایین کشیده، و وی را همراه بی‌نظیر بوتو از خاک پاکستان اخراج کرد تا ۹ سال بعد هر دو برای بازگشت به وطن و انتقام‌گیری از دیکتاتور گوی سبقت را از هم بربایند.

اما بعد از ۹ سال در نتیجه مذاکراتی که با بی‌نظیر بوتو داشت، پذیرفت که قدرت را با مخالفان تقسیم نماید. بر اساس آن توافق، بوتو به کشور بازگشت ولی به‌زودی در یک اقدام تروریستی به قتل رسید و تمامی اتهامات به سمت مشرف رفت کسی که از طرف دادگاه بریتانیایی بی گناه اعلام شد.

با این مهم در انتخابات پاییز سال گذشته او برای اولین بار در سال‌های اخیر دولت را از دست داد و در برابر ائتلا‌ف مخالفان به رهبری حزب ائتلا‌ف مردم به ریاست آصف علی زرداری و حزب مسلم‌لیگ شاخه ‌نواز به رهبری نواز شریف نخست‌وزیر اسبق پاکستان قدرت را واگذار کرد.

نواز شریف به قدرت رسیده در ۱۰ هفته گذشته جدال سهمگین پارلمانی را برای استیضاح او آغاز کردند و نهایتا این مشرف بود که بخاطر ترس از استیضاح شدن بعنوان اولین رییس جمهور استعفا داد، رئیس جمهوری مستعفی پاکستان، در سخنرانی تلویزیونی اش، تلاش کرد از خود در قبال اتهام های مطرح شده از سوی ائتلاف حاکم بر دولت پاکستان دفاع کند. این استعفا در حالی صورت گرفته است ائتلاف حاکم بر پاکستان از پرویز مشرف خواسته بود تا ظرف امروز یا فردا از مقام خود کناره گیری کند، درغیر اینصورت، استیضاح خواهد شد. ائتلاف حاکم در پاکستان شامل احزاب مردم و شاخه نواز مسلم لیگ روز هفتم اوت سال جاری میلادی با توافق برای کنار گذاردن مشرف; به تدوین طرح استیضاح وی پرداخته و یازدهم اوت این طرح در مجلس ملی بطور غیر رسمی مطرح شد.این ائتلاف که رهبری آن را حزب بی نظیر بوتو - سیاستمدار کشته شده و نخست وزیر سابق - به عهده دارد، مشرف را به بی کفایتی و نقض قانون اساسی پاکستان متهم کرده است، اما مشرف تمام اتهام های وارده را رد کرد و گفت: "حتی یک مورد اتهام علیه من، قابل اثبات نیست".

تلاش دولت ائتلافی باعث شده است تا این کشور شاهد بحران سیاسی جدی باشد. این نزاع مطمئنا به طور خطرناکی پاکستان را تضعیف می کند. این در حالی است که این کشور به خاطر فعالیت های شبه نظامیان طالبان و افزایش شدید بهای سوخت و غذا نیز با بحران های دیگری روبروست.از سوی دیگر پاکستان هسته ای غرب و همسایگان پاکستان را به طور جدی نگران کرده است.

بیش از این رهبران حزب مردم پاکستان (PPP) که به شدت خواستار استیضاح مشرف بودند تلاش می کردند تا آمریکا را به این موضوع متقاعد کنند که مشرف دولت غیر نظامی پاکستان را تضعیف کرده است و این کشور در سر درگمی خطرناک تا زمان کناره گیری رئیس جمهور از قدرت حرکت می کند. آنچه به جز استیضاح، موضع مشرف را تهدید می کند این است که مقامات آمریکایی اندک اندک به این نتیجه رسیده اند که توانایی و تمایل رئیس جمهور پاکستان برای مقابله جدی با شبه نظامیان و تروریست ها در این کشور آن طوری که باید باشد، نیست.در همین حال مشرف برای حفظ قدرت خود نیاز به حمایت ارتش داشت، ارتشی که در حال حاضر تحت فرماندهی ژنرال پرویز اشفق کیانی قرار دارد. ژنرال کیانی در چند ماه اخیر تلاش کرده است تا ارتش را از منازعات سیاسی کشور دور نگه دارد و به نوعی نشانه دوری از مشرف در بازار بازی قدرت در پاکستان تعبیر کند. از سوی دیگر مشرف همچنین نیاز به حامیان خارجی مانند آمریکا داشت ولی مخالفان داخلی مشرف همواره آمریکا را متهم به حمایت از آقای مشرف کرده و معتقدند که این حمایت باعث مشکلات برای پاکستان از جمله روند دموکراسی در کشور و البته "مبارزه با تروریسم" بوده است. حاضر شدن در برابر پارلمان در چارچوب استیضاح گزینه دیگری برای آقای مشرف است ولی احزاب حامی مشرف به خصوص حزب مسلم لیگ (شاخه قائد اعظم) به آن حد نبود که رای مجلس را بتواند به نفع مشرف رقم بزند.کناره گیری از قدرت پیش از استیضاح و شاید در چارچوب معامله ای با احزاب مخالف می تواست گزینه دیگری برای آقای مشرف باشد، که مشرف خود نیز این گزینه را انتخاب کرد چرا که به گفته وی روند استیضاح می تواست بالقوه به طرف هریک از دو سوی قدرت و معادله حرکت کند و کشور را که با مشکلات سیاسی و خشونتها از یک سو و از سوی دیگر با مشکلات شدید اقتصادی روبروست بیشتر به داخل بحران فروبرد.

بهر حال با کنار رفتن مشرف، امتحان سخت احزاب، سیاستمداران و مردم پاکستان آغاز می‌شود. مشرف تنها عامل بحران‌های اخیر نیست، لذا کنار نهادن او در کوتاه‌مدت تنها می‌تواند به عنوان مسکنی عمل نماید. در این مرحله می‌توان امتیاز را به دموکراسی لرزان پاکستان داد اما امنیت و پایداری برای کشوری که با تهدیدهای فراوان داخلی و خارجی روبه‌رو است.