دموکراسی با طعم کودتا

واژه کودتا که ریشه ای فرانسوی دارد در لغت نامه دهخدا به معنای بر انداختن حکومت با استفاده از قوای نظامی کشور و تسلط بر اوضاع و روی کار آمدن حکومتی نو ؛ و در فرهنگ فارسی معین به معنای ساقط کردن حکومتی بطور ناگهانی از طریق نیروهای نظامی آمده است.

واژه کودتا که ریشه ای فرانسوی دارد در لغت نامه دهخدا به معنای بر انداختن حکومت با استفاده از قوای نظامی کشور و تسلط بر اوضاع و روی کار آمدن حکومتی نو ؛ و در فرهنگ فارسی معین به معنای ساقط کردن حکومتی بطور ناگهانی از طریق نیروهای نظامی آمده است.

آشوری در دانشنامه سیاسی خود معتقد است که کودتا در کشورهایی رخ می دهد که دارای نظام سیاسی قوی نبوده و ارتش با استفاده از این خلا با قدرت نظامی خود به شکلی سازمان یافته به عنوان عامل تعیین کننده ای وارد عرصه سیاسی آن کشور می شود. ارتش در کودتا با قطع کردن شریان اصلی نظام سیاسی حاکم برکشور ؛ وسپس دفن کالبد بی جان آن یکه تاز میدان سیاسی کشور میشود.((آنچه در مصر رخ داد کودتایی علیه مشروعیت و قانون است ،زیرا مرسی توسط مردم انتخاب شده بود.))

عملکرد ارتش در ژوئن ۲۰۱۳ میلادی با آنچه که در سال ۲۰۱۱ میلادی در براندازی حکومت استبدادی حسنی مبارک در مصراتفاق افتاد دارای تفاوت های بنیادینی است .زیرا آنچه که در سال۲۰۱۱میلادی اتفاق افتاد حمایت ارتش از خشم برآمده مردم از حکومتی بود که با مشی خودکامگی و استبداد،زمام امور مردم مصر را به دست گرفته بود.و آنچه که در سال ۲۰۱۳ اتفاق افتاد عملکرد خلاف روند دموکراتیک شدن مصر بودچراکه((....خاصیت دموکراسی این است که فرد منتخبی را مبتنی بر اصول دموکراتیکی و با رای مردم روی کار آمده است را حتی اگرچه عملکرد غیر قابل قبولی نیز داشته باشد ؛ نمی توان با ساز و کارهای غیردموکراتیک و بویژه با تصمیم ارتش که در وهله نخست یک نهاد نظامی وامنیتی با کار ویژه های محوله مختص به خود است برکنار نمود.)) ...

وقایع اخیر رخداده در مصر صحنه ای را جلوه می بخشدکه در آن یک کودتای نظامی[برخلاف آنچه در سال۲۰۱۱میلادی اتفاق افتاد]برعلیه دموکراسی در این کشور انجام شده است... نکته جالب توجه آن است ارتش با سو استفاده از حقی که قانون اساسی کشور مصر مبنی بر دخالت ارتش در مواردی که امنیت ملی کشور با تهدید مواجه شود به آن داده است وحمایت های شیخ الازهر ورهبر مسیحیان مصروبا توجه به عدم توانایی دولت مرسی در حل مشکلات اقتصادی گام در وادی تصمیم گیری به شیوه کودتا برای مردم مصر نهاده است که متاسفانه باعث بروز اظهار نظر هایی چون گفته های محی الدین الغندور؛نماینده سابق پارلمان قاهره و از مخالفان رژیم حسنی مبارک و منتقد کابینه اخوان المسلمین که درباره اقدام ارتش چنین می گوید: ((آنچه ارتش مصر انجام داد؛عملی ساختن اراده و خواسته های ملت مصر در سرنگونی مرسی است.)) ایشان با یکی دانستن کودتای ارتش با اراده و خواست ملت مصر در تلاش است که به این حرکت ارتش مشروعیت ملی ببخشد.هرچند که سیاست های غلط مرسی در صحنه های داخلی و خارجی ؛ هم پیمانی با آمریکا و عربستان و حمایت از گروه های سلفی و وهابی موجب اعتراضات مردمی در این کشور شد [ ولی ] آنچه بیش از پیش زمینه های حصول شرایط کنونی را محیا ساخت نه عملکرد ضعیف وی بلکه افزون طلبی های غوغاسالارانه احزاب[کوچک لائیک؛سکولار ؛ لیبرال؛ملی گرا؛چپ گرا و احزاب تکفیری]و جریانات مخالف و معارض وی و هم چنین کوشش آن ها در مانع تراشی علیه مرسی و بالا بردن توقعات مردم بوده است.... . اتفاقات اخیر مصر که باعث برکناری مرسی از قدرت در روز جشن سالگرد تحلیف ریاست جمهوری شد ؛ بی تردیدنتیجه شکست سیاست های داخلی و خارجی اخوان المسلمین در منظر ملت مصر بوده است نه شکست اسلامگرایی در مصر به شکلی که طرفداران سکولار عنوان می نمایند زیرا ((شکست اخوان المسلمین به معنی شکست اسلامگرایی نیست ؛ بلکه تندرویی ها در عملکرد این جریان سیاسی باعث تحولات اخیر مصر شده که ازآن جمله می توان به تصمیم مرسی در قطع روابط قاهره با دمشق و اتهام شیعیان به دخالت در تحولات سوریه اشاره کرد.))

ملت مصر باید آگاه باشند که (( عناصر ضد انقلاب از جمله عربستان سعودی و متحدانش [و گروه های لیبرال و سکولار و افراطی ها]که همواره مخالف پیروزی انقلاب های مردمی در کشورهای عربی بوده اند؛اجازه شکل گیری روند دموکراتیک در آن کشور ها را نخواهند داد.)) ملت مصر باید از پیروی تفکراتی چون ((اینکه ملت مصر هر روز یک رئیس جمهور ظالم را تغییر دهد بهتر از آن است که در مقابل رئیس جمهوری ظالم سر خم کند .)) که باعث بروز آنارشی و ترویج آن و مانعی در استفاده از راه حل های دموکراتیک می باشند پرهیز نمایند.اصلاح مجدد قانون اساسی در خصوص اختیارات ارتش در دخالت در ساز و کارهای سیاسی نظام حاکم بر کشور مصر و همچنین با اراده ملی خود نوع نظام سیاسی آینده که حاکم بر کشور مصر خواهد شد را اعم از اسلامگرا،سکولار و....را معین نمایند.

۱. www.vajehyab.com

۲. اقتباس از:آشوری ؛ داریوش؛دانشنامه سیاسی؛نشر تهران؛سهرووردی؛مروارید،۱۳۶۶

۳. احمد المصری،ستون نویس روزنامه فرامنطقه ای القدس العربی؛به نقل از خبرگزاری مهر.

۴. www.irinn.ir

۵. ثریا سپاه پور ، باشگاه خبرنگاران جوان ؛ به نقل از بی باک نیوز.

۶. به نقل از خبرگزاری فارس.

۷. علاالدین بروجردی؛رئیس کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس شورای اسلامی . به نقل سایت تسنیم.

۸. طالب الرمامی ؛ نویسنده و تحلیل گر عراقی مسائل سیاسی ؛ به نقل از خبرگزاری فارس.

۹. سعید شهابی ؛مقاله نویس روزنامه فرامنطقه ای القدس العربی چاپ لندن ؛ به نقل از خبرگزاری فارس.

۱۰. محی الدین الغندور؛نماینده سابق پارلمان قاهره و از مخالفان رژیم حسنی مبارک و منتقد کابینه اخوان المسلمین

امیر حسن رشیدی کرم بستی