روش هایی برای کاهش مصرف برق

با توسعه جوامع و افزایش روزافزون گرایش به مصرف لوازم برقی در خانواده ها میزان مصرف برق خانگی نیز افزایش یافته است و طبق آمارها مصرف برق خانگی در ایران ۵ ۲ برابر استاندارد جهانی است یعنی در بخش خانگی و تجاری کشور ۳۷ درصد از انرژی مصرف می شود

با توسعه جوامع و افزایش روزافزون گرایش به مصرف لوازم برقی در خانواده‌ها میزان مصرف برق خانگی نیز افزایش یافته است و طبق آمارها مصرف برق خانگی در ایران ۵‌/‌۲ برابر استاندارد جهانی است یعنی در بخش خانگی و تجاری کشور ۳۷ درصد از انرژی مصرف می‌شود.

به همین منظور دولت تلاش دارد تا از روش‌های گوناگون برای کاهش مصرف برق استفاده کند، اعمال جریمه و قطع برق مشترکان پرمصرف تاکنون نتوانسته راه‌حل مناسبی برای مدیریت مصرف برق باشد از این‌رو تعریف استاندارد و میزان مصرف برق در لوازم خانگی را در دستور کار خود قرار داده و طی چند سال اخیر از طریق دستگاه‌های مختلف به کنترل میزان برق مصرفی در لوازم خانگی مبادرت ورزیده است. الزام صنایع تولیدی به نصب برچسب انرژی اولین گام دولت در زمینه کنترل مصرف انرژی برق در وسایل خانگی بود، اما اکنون دولت گام خود را فراتر از این برداشته و از واردات لوازم پرمصرف و بدون علامت استاندارد B و A جلوگیری می‌کند که طی یک ماه اخیر دستورالعمل آن صادر شده است. آنچه دولت را بر این تصمیم واداشته این است که وسایل انرژی‌بر خانگی ما نسبت به مدل‌های بهینه جهانی حداقل ۴۰ درصد بیشتر انرژی مصرف می‌کنند.

آنچه در این مطلب به آن پرداخته می‌شود چگونگی میزان مصرف برق در لوازم خانگی و نحوه کنترل مصرف با استفاده از علائم استاندارد تعریف شده در برچسب انرژی است.

هم‌اکنون بیش از ۱۸ میلیون خانوار شهری و روستایی در کشور زندگی می‌کنند. با پیشرفتی که در تولید و عرضه محصولات برقی رخ داده به دنبال آن تحول فرهنگی نیز در خانواده‌ها ایجاد شده به طوری که در بسیاری از منازل ایرانی بویژه خانوارهای شهری بیش از ۲۰ نوع وسیله برقی وجود دارد.

وسایلی مانند تلویزیون، یخچال، فریزر، ماشین لباسشویی، چرخ گوشت، اتو، رادیو ضبط، کامپیوتر، ویدئو، مایکروویو، سرخ‌کن، ماشین ظرفشویی، مخلوط‌کن، کولرهای آبی و گازی، بخاری برقی، آبمیوه‌گیری، سشوار، پلوپز و ... با وجود این تنوع و تعداد وسایل در خانواده‌ها قطعا استفاده بهینه از انرژی را ضروری‌تر می‌سازد.

آمار زیر سهم لوازم برقی و روشنایی از مصرف خانگی را نشان می‌دهد؛

۳۰ درصد مصرف برق خانوار صرف روشنایی می‌شود، ۹‌/‌۲۵ درصد کولر آبی و گازی، ۹‌/‌۲۷ درصد یخچال و فریزر، ۸‌/‌۹ درصد وسایل صوتی و تصویری، ۴‌/‌۱ درصد ماشین لباسشویی و ۵ درصد هم سایر لوازم.

کارشناسان معتقدند ۹۰ درصد برق مصرفی لامپ‌های رشته‌ای به گرما و حرارت تبدیل شده و فقط حدود ۱۰ درصد برق مصرفی این لامپ‌ها به روشنایی تبدیل می‌شود و چنانچه در خانه از ۲ لامپ کم‌مصرف ۲۰ وات به جای ۲لامپ رشته‌ای ۱۰۰ وات استفاده شود هزینه برق مصرفی خانوار در یک سال حدود ۱۲ هزار تومان کاهش می‌یابد.

میزان برق مصرفی در دیگر لوازم خانگی نیز به همین منوال است. هم‌اکنون با الصاق برچسب انرژی میزان برق مصرفی هر کالایی مورد توجه قرار می‌گیرد.

این برچسب از ۷ فلش رنگی که روی هر یک از آنها یک حرف لاتین از A تا G‌ نوشته شده، تشکیل شده است. حرفA نشانگر کمترین مصرف انرژی و حرف G نشان‌دهنده بیشترین مصرف انرژی است. برچسب انرژی به خریدار کمک می‌کند هنگام خرید وسایل برقی میزان برق مصرفی را در وسیله مورد نظر مورد ارزیابی قرار دهد.

براساس این تعاریف، در یخچال و فریزرها به ازای افزایش یک رتبه در برچسب انرژی حدود ۱۴ درصد صرفه‌جویی در مصرف برق صورت می‌گیرد.

لازم به یادآوری است که یک کیلووات ساعت معادل روشن بودن یک لامپ ۱۰۰ وات در مدت زمان ۱۰ ساعت است. میزان برق مصرفی در سرمایش و گرمایش خانوار نیز مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است به طوری که طبق آمارها در حال حاضر ۱۲ میلیون کولر آبی و ۵‌/‌۳ میلیون کولر گازی در کشور وجود دارد و این وسیله پرمصرف با تقاضای روزافزون مواجه است. توان هر کولر آبی ۵۰۰ وات و هر کولر گازی ۲۰۰۰ وات است، بنابراین مصرف کولرهای گازی بیش از کولرهای آبی است، نکته‌ای که همواره مورد تاکید مسوولان امور برق برای رعایت صرفه‌جویی درتابستان امسال قرار گرفت.

امروزه به جرات می‌توان گفت، تمامی خانوارهای شهری و روستایی از یخچال استفاده می‌کنند. در خانوارهای شهری استفاده از فریزر نیز رو به گسترش است. به طوری که هم‌اکنون ۱۸ میلیون یخچال و فریزر و ۳۰۰ هزار دستگاه به آنها افزوده می‌شود. یخچال ـ فریزرها در طول یک شبانه روز حدود ۱۲ ساعت کار می‌کنند اگر میانگین مصرف برق یخچال ـ فریزرها حدود ۲ کیلووات در شبانه‌روز در نظر گرفته شود، هر ساله در کشور حدود ۲۲ میلیارد کیلووات ساعت برق توسط این وسایل مصرف می‌شود.

طبق اظهارات مسوولان امور برق کشور ساعات سراسری اوج مصرف برق در ایران یک ساعت و نیم قبل از اذان مغرب تا ۴ ساعت بعد از آن است و در مناطق گرمسیر کشور علاوه بر این ساعات در بعدازظهر بین ساعت ۱۴ تا ۱۶ مصرف برق به بالاترین حد خود می‌رسد و توصیه‌های مکرر کارشناسان انرژی بر این است که از حداقل وسایل برقی در این مدت استفاده شود.

ماشین لباسشویی نیز یکی از لوازم پرمصرف برق به شمار می‌رود به طوری که هم‌اکنون ۱۰ میلیون ماشین لباسشویی در کشور وجود دارد. توان الکتریکی این وسیله در حدود ۲ کیلووات است. اگر استفاده از ماشین لباسشویی ۲ بار در هفته در نظر گرفته شود یک ماشین لباسشویی در سال ۲۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند و اگر این مقدار مصرف در تعداد ماشین لباسشویی‌های موجود ضرب شود سالانه حدود ۲ میلیارد کیلووات ساعت برق توسط این وسیله مصرف می‌شود.

یکی از توصیه‌های صورت گرفته درباره لوازم صوتی و تصویری از سوی کارشناسان این است که صرف خاموش بودن دستگاه کفایت نمی‌کند بلکه باید دستگاه مربوطه خاموش و از برق جدا باشد. در غیر این صورت درصدی از برق مصرفی را این لوازم در حالت آماده به کار (Stand by)‌ به خود اختصاص می‌دهند.

کارشناسان بخش انرژی برای کنترل مصرف برق راه‌حل‌هایی را ارائه کرده‌اند که قابل توجه است.

ـ بهتر است از لامپ‌های کم‌مصرف به جای لامپ‌های رشته‌ای استفاده شود زیرا انرژی مصرفی لامپ کم‌مصرف حدود ۲۰ درصد لامپ رشته‌ای و عمر آن ۸ برابر لامپ رشته‌ای است.

ـ هنگام خروج از خانه، سیستم‌های سرمایشی خاموش شود. درجه دمای کولرهای گازی دو تکه (اسپیلت)‌ در فصول گرم روی ۲۶ درجه تنظیم شود.

ـ‌ فعالیت‌های گرمازا مانند شست و شو و اتوکشی در ساعاتی که دمای هوا کمتر است (اول صبح)‌ انجام شود.

ـ‌ قرار دادن سایه‌بان روی کولر می‌تواند باعث خنک‌تر‌شدن خانه شود.

ـ برای استفاده بهینه از یخچال و فریزر درجه ترموستات آن در دمای ۳ تا ۵ درجه سانتی‌گراد تنظیم شود. نوار درزگیر در یخچال و فریزر به طور مرتب بازرسی شده و مواد غذایی گرم، درون یخچال و فریزر قرار نگیرد.

با این وصف و توجه به راهکارهای کاهش مصرف انرژی، خانواده‌ها می‌توانند اقتصاد خانواده و انرژی مصرفی را کنترل کنند. با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها نیز این توجه ضروری‌تر به نظر می‌رسد زیرا با افزایش قیمت انرژی ازجمله برق هزینه خانوار افزایش می‌یابد و کنترل مصرف و توجه به هشدارهای کارشناسی می‌تواند از زیان اقتصادی خانواده‌ها جلوگیری کند.