زنان شاغل مراقب خواب و خوراک خود باشند

اشتغال زنان یکی از بحث های چالش برانگیز چند دهه اخیر در جوامع در حال توسعه است که بطور مستقیم در ابعاد آسیب شناسی و روانشناسی زندگی زناشویی و نقش سنتی زن در محیط خانواده, تاثیر گذاشته است

اشتغال زنان یکی از بحث های چالش برانگیز چند دهه اخیر در جوامع در حال توسعه است که بطور مستقیم در ابعاد آسیب شناسی و روانشناسی زندگی زناشویی و نقش سنتی زن در محیط خانواده، تاثیر گذاشته است. متخصصان از برقراری تعادل میان کار، خانواده و سلامت، به عنوان مثلث بهداشت روانی زنان یاد می کنند و معتقدند، با وجود اینکه زنان شاغل، آگاهانه حرفه خود را انتخاب کرده و با برنامه ریزی و افزایش سطح آگاهی دیگر اعضای خانواده، همکاری را گسترش می دهند، اما باز هم اشتغال زنان به زندگی خانوادگی آسیب می رساند.

● وضعیت جسمی و روانی زنان شاغل

مسئولیت تربیت فرزندان، مدیریت خانه و حفظ کانون گرم خانواده از مسئولیت های انکارناپذیر زنان شناخته شده است، از این رو آنان گاه به واسطه مشغله های کاری شان، ممکن است در معرض آسیب های روانی قرار گیرند.

دکتر مریم رامشت، روانشناس در این رابطه می گوید: اگرچه فردی که توانایی آن را داشته باشد تمام مسئولیت ها را چه در محل کار و چه در منزل بپذیرد از اعتمادبه نفس بالایی برخوردار است و این قبیل افراد هرچه مسئولیت شان سنگین تر باشد، توانایی و اعتماد به نفسشان هم بیشتر و بالاتر می رود، اما باید توجه داشت ظرفیت های افراد با یکدیگر متفاوت است زیرا اگر مشکلات و درگیری ها منجر به آسیب های روحی و روانی شده و فرد مجبور به تحمل آن شود، احتمال ایجاد مشکلات رفتاری در آینده بیشتر می شود.

برخی تحقیقات نشان داده زنان شاغل به ظاهر افرادی اجتماعی هستند و در روابط شان با همسر و فرزندان موفق همراه با رضایتمندی بوده و در تربیت کردن فرزندان، توانمند هستند. این متخصص اضافه می کند باید به این مسئله توجه داشت، مسئولیت سنگینی در مقایسه با دیگر افراد خانواده به عهده آنها بوده و به مراتب مشکلات بیشتری را تجربه خواهند کرد. کار کردن در بیرون از خانه، خستگی های فیزیکی به همراه دارد و اگر به صورت مداوم باشد، آنها شادابی و نشاط شان را از دست داده و در کنار خستگی فیزیکی آرامش روحی و روانی شان نیز به مخاطره می افتد و دچار استرس و اضطراب شده و در نتیجه آنها ناتوان تر شده و فرد به سوی نا رضایتی از زندگی، افسردگی و تغییرات خلقی و رفتاری سوق داده می شود. تفاوت میان نقش سنتی زنان در گذشته و جایگاه کنونی آنها در زندگی اجتماعی و خانوادگی، یکی از مشکلاتی است که نه تنها زندگی خانوادگی افراد را تحت الشعاع قرار داده، بلکه بر سلامت روانی و جسمانی زنان نیز تاثیرگذار بوده است.

دکــتـر مــریم یوسفی، جامعه شناس، درخصوص تفاوت های میان زندگی زنان شهری دیروز با مادران امروز و نقش آنها در خانواده می گوید: افزایش سطح توقعات خانواده، صنعتی شدن دنیای امروز و افزایش فرصت های شغلی برای زنان در جوامع مختلف باعث پررنگ شدن حضور زنان در جامعه و دور شدن آنها از محیط خانه در مقایسه با گذشته است.

دکتر مریم رامشت با تاکید بر این مطلب ادامه می دهد، برآورده کردن انتظارات و توقعات مادی و عاطفی فرزندان، یکی از مسئولیت های زنان شاغل در عصر امروز است که مستلزم صرف انرژی فراوان بوده و گاهی اوقات خستگی های فیزیکی و روانی زیادی را به دنبال دارد. در صورتی که مادر خانواده از برآورده کردن انتظارات و توقعات اطرافیانش احساس ضعف و ناتوانی کرده، به نوعی احساس گناه و سرخوردگی در وی به وجود می آید و اعضای خانه به تدریج از یکدیگر دور شده و شکاف عاطفی میان آنها ایجاد می شود.

این متخصص ادامه مـی دهد، احــساس بی توجهی از سوی اعضای خانواده باعث افزایش فشار روحی و به دنبال آن افزایش احتمال ابتلابه آسیب های روانی در مادر شده و روابط خانوادگی و از همه مهمتر سلامت مادر به خطر می افتد. این درحالی است که تقسیم وظایف و جلوگیری از وارد شدن فشار مضاعف مسئولیت های خانه و خارج از منزل به مادر با همکاری اعضای خانواده باعث کمرنگ شدن اختلافات خانوادگی و پیشگیری از ایجاد پرخاشگری و اختلالات روانی زنان می شود.

دکتر رامشت معتقد است، باید توجه داشت خانه به عنوان پناهگاه و پایگاهی امن برای زنان شاغل به حساب آمده و در صورتی که زنان پس از سپری کردن یک روز کاری پردغدغه، با فضای متشنج و عاری از محبت و عاطفه خانوادگی روبه رو شوند، خستگی های روحی و جسمی آنها دوچندان شده و روی آوردن بیشتر به محیط کار یا بازماندن از فضای خانه و مسئولیت های خانوادگی از تبعات این مسئله خواهد بود.

برخی جامعه شناسان معتقدند یکی از دلایل مهم افزایش اختلافات خانگی که منجر به تشکیل پرونده های قضایی و یا طلاق می شود، ناشی از ترغیب بدون برنامه زنان برای اشتغال در بیرون از منزل است زیرا در هر صورت رفتار حرفه ای و روابط شغلی جامعه، مبتنی بر فرصت ها و حرفه های مردانه است و حضور زنان در این گونه روابط، آسیب های جدی به بنیان خانواده و سلامت زنان می زند.

دکتر مریم یوسفی جامعه شناس حضور کمتر مادردر خانه و کمتر شدن نقش مدیریتی وی را به دلیل کاهش برنامه ریزی صحیح و همکاری غیر منسجم میان اعضای خانواده از مهمترین معضلات ایجاد اختلافات خانوادگی دانسته و معتقد است، هنگامی که فرد درگیر مشکلات شغلی و خانوادگی بوده و فرصت کمتری نیز برای برقراری تعامل مناسب با اعضای خانواده دارد، ارتباطات کلامی و عاطفی که میان اعضای خانواده رد و بدل می شود، بسیار محدود و اگر هم مکالمه ای صورت گیرد، به نصیحت کردن یا شکایت از مشکلات محدودشده و آرامش جای خود را تنها به آسایش و رفع نیازهای مادی و جسمانی می دهد.

● سلامت تغذیه زنان شاغل

بهره مندی از تغذیه سالم و خواب کافی یکی از عوامل مهم برای دستیابی به بهداشت کار و به دنبال آن برخورداری از زندگی سالم خانوادگی است. این در حالی است که اکثر زنان شاغل، به وضعیت سلامتی و الگوهای غذایی مفید اهمیت نداده و ممکن است به دلیل ساعت کاری زیاد و مشغله های محل کار و درون خانه تغذیه مناسب نداشته و به نحوه مصرف ویتامین ها و مواد غذایی مفید اهمیت چندانی داده نشود.

دکتر سید مرتضی صفوی متخصص تغذیه درخصوص ارتباط تغذیه مناسب زنان در محیط کار و خانه می گوید: پس از ۸ ساعت کار در روز افراد می بایست در طول شبانه روز ۷ ساعت خواب راحت داشته و از لحاظ تغذیه از الگوهای غذایی سالم پیروی کنند و زنان شاغل باید روزانه ۲ تا ۳ وعده لبنیات شامل یک لیوان شیر، ۲ لیوان دوغ، ماست و ۴۵ گرم پنیر مصرف کنند.در وعده های اصلی غذایی مصرف پروتئین ها مانند گوشت یا یک عدد تخم مرغ توصیه می شود. زنان شاغل بهتر است در طول روز ۲ تا ۴ واحد میوه مانند پرتقال یا سیب بخورند و میزان مصرف سبزیجات بین ۳ تا ۵ وعده مناسب است. همچنین مصرف مواد نشاسته ای، کربوهیدرات و مواد قندی مرکب به میزان معمول و اندازه توصیه می شود. زنان شاغل می بایست قبل از رفتن به محل کارشان حتماً وعده صبحانه را میل کنند زیرا خوردن صبحانه کامل از اهمیت بالایی برخوردار است. نکته اصلی که باید رعایت شود زمان مناسب خوردن صبحانه است. اگر فرد صبحانه را سریع و به سرعت بخورد به دلیل پرخوری و تندخوری، دچار سوءهاضمه و سوءجذب می شود و بیماری های گوارشی دیگری را به دنبال خواهد داشت و به دلیل این که غذا خوب جویده نشده اسید معده و بزاق دهان به اندازه کافی ترشح نمی شود و همین علت باعث سوء هاضمه و سوء جذب مواد غذایی در بدن می شود.

این متخصص اضافه می کند: کار کردن بیش از حد معمول و نداشتن تغذیه مناسب در فرد باعث استرس و اضطراب شده و در نتیجه صبر و تحمل آنها پائین می آید و در خانه و در محل کارشان بی حوصله می شوند. ویتامین هایی که می توانند نقش مثبتی در سالم ماندن روحیه زنان داشته باشد از قبیل ویتامین های گروه B مانند ب کمپلکس، B۳،B۲،B۱ است که در مواد غذایی مانند گوشت، لبنیات، سبزیجات و حبوبات به میزان فراوان یافت می شود.

زنان شاغل به عنوان مادران و مدیران خانواده می بایست با برنامه ای دقیق وقت های فراغت را در منزل به فرزند و همسرشان اختصاص داده تا بتوانند با روحیه ای سالم در جامعه نقش مفیدی را ایفا کنند.