۲۰۰۵ سال تأمین مالی فقرا

تأمین مالی خرد Microfinance به دگرگونی زندگی میلیون ها انسان كمك می كند. در واقع، این نوع تأمین مالی با اشتغال زایی خود، كار ایجاد كرده و مردان و زنان و كودكان را از فقر و تنگدستی نجات می دهد. به همین دلیل، تمركز در دو دهه گذشته بر گسترش وام های خرد برای حمایت از فعالیت های اقتصادی فقرا بوده است. هدف تأمین مالی خرد كمك به فقرا و اقشار با درآمد كم برای ارضای نیازهای اساسی آنها و سرمایه گذاری برای آینده بر اساس اولویت هایی است كه آنها دارا می باشند. با تأمین مالی خرد، فقرا بهتر می توانند درآمد و دارایی هایشان را بكار بگیرند، مخارج خانواده شان را مدیریت كنند و در مقابل خطراتی كه با آن مواجه هستند، ایمنی پیدا كنند. به موازات، با دسترسی به بیمه های خرد، فقرا می توانند در مقابل مخارج پیش بینی نشده از جمله بیماری های جدی یا از دست دادن دارایی خود، محافظت شوند. در نهایت، با دسترسی به اعتبار و پس اندازها، خانواده های فقیر می توانند در تهیه مسكن، مراقبت های بهداشتی و نیازهای آموزشی برای فرزندانشان، سرمایه گذاری كنند.

●دسترسی محدود

به صورت بالقوه، امروزه در سطح جهان تنها حدود ۵۰۰ میلیون نفر می توانند از خدمات تأمین مالی خرد بهره مند گردند. در واقع، فقط ۶ درصد ساكنان جهان به چنین خدماتی دسترسی دارند. این در حالی است كه یك برنامه مالی باید محدوده وسیعی از دسترسی عمومی به خدمات متناسب با نیازها را فراهم نماید. به عبارت دیگر، این برنامه ها ابتدا باید دسترسی آسان به محصولات و خدمات مالی مختلف (پس انداز، اعتبار كوتاه و بلندمدت، رهن، بیمه، حقوق بازنشستگی، تأدیه و اجاره) را به همان خوبی دسترسی به بیمه ها برای خانواده ها مهیا سازند. در سال بین المللی اعتبارات خرد، بزرگ ترین چالش، ساختن بخش های مالی عمومی است كه در خدمت منافع فقرا بوده و به آنها كمك كند تا از یك سو از فقر خارج گردند و از سوی دیگر، باعث نوعی از رشد اقتصادی شود كه برای توسعه انسانی كشورها حیاتی می باشد. در خلال ۲۵ سال گذشته، هزاران سازمان غیردولتی NGO) (تأمین مالی خرد به ویژه در آسیا، آفریقا و آمریكای لاتین تأسیس شده اند كه تأمین مالی خرد صدها هزار نفر از مردم (اشخاص و گروه ها) را فراهم می نمایند. جالب آنكه عمده این مؤسسات بسیار هم موفق عمل كرده اند. بزرگ ترین NGO جهانی در این زمینه، كمیته عالی روستایی بنگلادش سابق ) BRAC (است كه یك برنامه ویژه برای گسترش وام های كوچك اجرا نمود كه البته بیشتر روی زنان متمركز بود. این كمیته با توزیع بیش از دو میلیارد دلار وام اعتباری خرد، یكی از كارآمدترین NGO های تأمین مالی خرد در دنیا می باشد. تأمین مالی خرد با ارایه شكلی كه با دیگر شكل های دارایی متفاوت است، هم در زمان خوشی و هم در دوره ناخوشی مؤثر و به درد بخور بوده است. برای مثال، در اوج بحران مالی اندونزی در سال ۱۹۹۸، ریسك سبد دارایی (پرتفولیوی) بانك ریكات (بانك تأمین مالی خرد روستایی اندونزی) با بیش از سه میلیون نفر تأمین مالی خرد، كمتر از ۶ درصد بود؛ در حالی كه سطح وام های مشكوك الوصول در سیستم بانكی اندونزی در همان سال به بیش از ۶۰ درصد بالغ شد. در حال حاضر تأمین مالی خرد كمتر به صورت یك عملیات خیریه دیده می شود و بیشتر به عنوان قسمتی از بخش مالی معمول به حساب می آید كه به برآوردن نیازهای مالی مشتریان فقیر از یك طریق سودآور اختصاص دارد. گروه های اعتباری پس اندازهای مردم عادی و سازمان های غیردولتی تأمین مالی خرد، همراه با بانك های تجاری جهانی، شركت های تأمین مالی، بانك های تعاونی، مؤسسات تأمین مالی خرد قاعده مند، شركت های بیمه و مؤسسات تأمین مالی عمده فروشی، جملگی باید در توسعه خدمات مالی به همه بخش های جامعه از جمله فقرا همت كنند. در پنج سال گذشته تعدادی از بانك های تجاری خصوصی، شركت های مالی و حتی شركت های بیمه، به بخش تأمین مالی خرد به صورت خرده فروش و عمده فروش وارد شده اند. بانك ها امكانات ریفاینانس برای سازمان های غیردولتی فراهم كرده و اتصال آنها با بازارهای مالی و عملیات تأمین مالی خرد جزیی را انجام داده اند. در نتیجه، آنها تأمین مالی خرد را با استفاده بهتر از فن آوری، مدیریت و ریسك معقول و سیستم های اطلاع رسانی پیشرفته به سمت جریان اصلی حركت داده اند. بسیاری از این مؤسسات، بازارهای بالقوه بزرگی پیش روی تأمین مالی خرد می بینند. حتی بعضی از بانك های دولتی با فرار از سایر تجارت های نا كارآ، كم سود و پرخطر، راهكارهایی برای تأمین مالی و قرض دادن به فقرا با هدف تأمین مالی خرد سودآور و كارآ، پیدا و اجرا نموده اند. هم اكنون تأمین مالی خرد توجه تعدادی از مؤسسات مالی داخلی و بین المللی بزرگ را به خود جلب كرده است. به همین دلیل، سیتی گروپ( Citigroup) دویچه بانك) Deutsche Bank (و ABN AMRO تأمین مالی خرد را به عنوان یك فرصت سودآور نگاه می كنند.

●سال بین المللی اعتبار خرد

سال ۲۰۰۵ به عنوان سال حیاتی در تكامل حركت تأمین مالی خرد شناخته شده است. این فرصتی است برای اطمینان از اینكه تأمین مالی خرد می تواند موجب توسعه، شغل آفرینی و افزایش كسب و كار و رشد اقتصادی شود.