IVF و ICSI درمانی برای ناباروری های مردانه

در روش باروری در آزمایشگاه یا IVF اسپرم مرد و تخمک زن تهیه شده و در آزمایشگاه در مجاورت همدیگر قرار می گیرند و پس از تشکیل جنین آن را داخل رحم زن قرار می دهند.

در روش باروری در آزمایشگاه یا IVF اسپرم مرد و تخمک زن تهیه شده و در آزمایشگاه در مجاورت همدیگر قرار می گیرند و پس از تشکیل جنین آن را داخل رحم زن قرار می دهند. البته در حال حاضر داروهای بسیار مؤثری برای بهبود کمیت و کیفیت اسپرم در مردان وجود دارد، ولی دارو درمانی موقعی مؤثر است که مشکلات مرد خفیف تا متوسط باشد و معمولا موقعی IVF پیشنهاد می شود که حداقل سه تا چهار بار IUI ناموفق باشد.

برای موفقیت IVF باید حداقل پس از فرآوری مایع منی، تعداد یک میلیون اسپرم متحرک وجود داشته باشد. میزان شکست کامل IVF حدود 50درصد است، یعنی در آزمایشگاه جنین تشکیل نمی شود. علاوه بر از تحرک اسپرم، باید پس از فرآوری مایع منی حداقل 5 درصد اسپرم ها دارای شکل طبیعی باشند. روش دیگر درمان ناباروری های مردانه تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسم تخمک یا همان ICSI است و بسیاری آن را قوی ترین روش کمک باروری می دانند.

توجه داشته باشید که در IVF اسپرم ها در مجاورت تخمک ها قرار می گرفتند تا با ترکیب یکدیگر جنین تشکیل شود، ولی در ICSI اسپرم مستقیم داخل تخمک تزریق می شود. برای موفقیت ICSI باید مایع منی خام بیمار، حداقل حاوی یک میلیون اسپرم متحرک باشد.

این روش هزینه خیلی زیادی دارد و این در حالی است که پزشک باید بیمار را با ساده ترین، کم عارضه ترین و کم هزینه ترین روش، درمان کند. در ICSI میزان شکست کامل 3 درصد است، یعنی خیلی کمتر از IVF. برای موفقیت ICSI بعد از فرآوری مایع منی، باید حداقل 200 هزار اسپرم متحرک با حرکت پیش رونده وجود داشته باشد.

بعضی از محققان برای پیش بینی میزان موفقیت IVF یا ICSI هم تعداد اسپرم های متحرک و هم تعداد اسپرم های با شکل طبیعی را در نظر می گیرند. همچنین وقتی مشکل ناباروری متوسط است در پیشنهاد ICSI نباید عجله کرد، چون بیشتر این مردان با IVF بچه دار می شوند. در این موارد باید برای درمان ناباروری مردان حتما از ICSI استفاده کرد؛ اسپرمی که با جراحی از بیضه تهیه شده است. شکل غیر طبیعی اسپرم، مقادیر زیادی آنتی بادی ضد اسپرم دارد و همچنین اسپرمی که از بیماران سرطانی به روش منجمد کردن تهیه شده است.

در مواردی که سن همسر کمتر از 37 سال است پس از چهار بار ICSI احتمال بارداری و زایمان 60 درصد است ولی اگر سن همسر بیش از 37 سال باشد، این میزان به 20 درصد کاهش می یابد. در مواردی که علت ناباروری در مردان آزواسپرمی انسدادی است، میزان موفقیت پس از سه بار ICSI، 35درصد است و اگر علت آزواسپرمی غیر انسدادی باشد، این میزان موفقیت 17 درصد خواهد بود. از طرفی باید توجه داشت که استفاده از ICSI می تواند سبب اختلالات کروموزومی شود. در حاملگی های طبیعی میزان اختلالات کروموزومی 2/0درصد و پس از ICSI 8/0درصد یعنی چهار برابر است.

دکتر محمدرضا صفری نژاد

جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری