شرکت‌های جدید دخانیات؛ خطری ملی

بازار دخانیات در بیشتر کشورها، بازاری پیچیده است؛ از یک طرف اگر مانع تولید دخانیات در داخل کشور شویم، معمولا به همان نسبت نیز حجم واردات قانونی و غیرقانونی مواد دخانی افزایش می‌یابد و اگر هم دروازه واردات قانونی دخانیات را ببندیم، آنگاه تولید داخلی یا حجم قاچاق مواد‌دخانی افزایش پیدا می‌کند.

بازار دخانیات در بیشتر کشورها، بازاری پیچیده است؛ از یک طرف اگر مانع تولید دخانیات در داخل کشور شویم، معمولا به همان نسبت نیز حجم واردات قانونی و غیرقانونی مواد دخانی افزایش می‌یابد و اگر هم دروازه واردات قانونی دخانیات را ببندیم، آنگاه تولید داخلی یا حجم قاچاق مواد‌دخانی افزایش پیدا می‌کند.

در بیشتر کشورهای توسعه یافته تلاش می شود که نسبتی متعادل بین تولید و واردات دخانیات اعمال شود؛ به گونه ای که هم مانع از تولید داخلی دخانیات نمی شوند و هم گاهی با واردات مواد دخانی، از سودآوری هنگفت شرکت های داخلی تولید مواد دخانی جلوگیری می کنند.

اما در کشور ما به این نسبت ها خیلی توجه نمی شود و همواره شاهد افراط و تفریط در حوزه تولید یا واردات مواد دخانی هستیم.

از یک طرف، حجم واردات غیرقانونی سیگار به کشور از ۲۰ میلیارد نخ در سال بیشتر است و حتی گفته می شود که ایران یکی از دو کشور دنیاست که بالاترین میزان قاچاق سیگار را در جهان دارد.

از طرف دیگر، روز گذشته نیز مدیر اجرایی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در گفت و گو با فارس تصریح کرد: هم اکنون کارخانه های زیادی از سوی شرکت دخانیات در حال تاسیس است و بتازگی نمایندگی این شرکت در کشور لبنان نیز افتتاح شده است.

یعنی جالب است که در کشور ما همزمان شاهد افزایش تولید و افزایش واردات مواد دخانی به داخل هستیم، اما متولیان کنترل مصرف مواد دخانی در کشور، نه برای مقابله با حجم عظیم قاچاق سیگار به داخل کار اساسی انجام می دهند و نه حاضرند که از حجم تولیدات داخلی کم کنند و حتی با حمایت از افزایش کارخانه های داخلی تولید سیگار، به طور غیررسمی از مصرف بیشتر مواد دخانی در کشور حمایت می کنند.

همچنین خصوصی سازی شرکت دخانیات در ایران هم که قرار بود صنعت دولتی دخانیات را متحول کند، اما در مقام عمل، این خصوصی سازی بر بار مشکلات اضافه کرد و هم اکنون شاهد هستیم که ضمن فراموش شدن اختصاص ۲۰ ریال از عواید هر نخ سیگار به تحقیقات حوزه دخانیات، سودآوری و افزایش تولید سیگار در این شرکت خصوصی بر سلامت مردم اولویت پیدا کرده است و با این اوضاع، اصلا نباید تعجب کنیم اگر هرساله مصرف سیگار در کشور افزایش پیدا کند.

امین جلالوند