رگ‌های پرپیچ و خم

واریس یا همان وریدهای واریسی ، سیاهرگ‌های بزرگ و پیچیده و درهم رفته‌ای هستند كه نزدیكی سطح پوست وجود دارند . این حالت عمدتاً در پاها اتفاق می‌افتد . خون از طریق چند نوع ورید به …

واریس یا همان وریدهای واریسی ، سیاهرگ‌های بزرگ و پیچیده و درهم رفته‌ای هستند كه نزدیكی سطح پوست وجود دارند . این حالت عمدتاً در پاها اتفاق می‌افتد . خون از طریق چند نوع ورید به قلب برمی‌گردد ، وریدهای سطحی كه درست زیرپوست قرار دارند ، وریدهای عمقی كه زیر عضلات هستند و وریدهای ارتباطی كه وریدهای سطحی و عمقی را به هم مرتبط می‌كنند . وقتی عضلات پای شما در حالت استراحت است خون می‌تواند از وریدهای سطحی به وریدهای عمقی جریان یابد . وقتی عضلات پا منقبض می‌شود وریدهای پا ، دریچه‌هایی دارند كه نمی‌گذارند جریان خون رو به عقب برگردد . واریس به دلیل نقص یا ضعف دریچه‌ها با كشش بیش از حد دیواره‌های وریدی اتفاق می‌افتد . نقص دریچه‌ها باعث می‌شود وریدها نتوانند خون را در خلاف جهت نیروی جاذبه به حركت درآوردند و به قلب برسانند ، در نتیجه خون در پاها جمع و فشار درون وریدهای پا زیاد می‌شود . این مسأله باعث بزرگی و پیچ درپیچ شدن وریدهای پا می‌شود به طوری كه می‌توان آنها را درست زیرپوست پا مشاهده كرد . مكانیسم دقیق‌این اتفاق مشخص نیست اما یك‌سری علل عمومی برای به وجود آمدن واریس وجود دارد افزایش فشار در وریدهای پا ، صدمه به وریدهای پا و صدمه به دریچه‌های وریدی پا.

واریس تا حدی جنبه خانوادگی (ارثی) دارد ، یعنی ممكن است به طور مادرزادی ، نقص در وریدهای پا وجود داشته باشد ، سطوح بعضی هورمون‌ها هم ممكن است روی عملكرد وریدها تأثیر بگذارد ، ضمن اینكه در مواردی نادر ممكن است واریس نشانه‌ای از یك بیماری جدی و زمینه‌ای مثل لخته در وریدهای عمقی ، صدمه به وریدهای عمقی ، ارتباط غیرطبیعی میان شریان‌ها و وریدها و در موارد بسیار نادر نشانه وجود تومور باشد.

فرد مبتلا به واریس ممكن است علایم زیر را همراه داشته باشد :

۱-درد مبهم ، سوزاننده و سنگین در پاها كه معمولاً پس از ایستادن طولانی مدت به وجود می‌آید .

۲-تورم خفیف در پاها و قوزك پا

۳- خارش پوست پا ، در مواردی كه واریس شدید باشد علایم دیگری نیز به وجود می‌آیند:

الف) ادم و تورم شدید پا

ب ) تعییر رنگ پوست اطراف قوزك و قسمت‌های تحتانی

ج ) خشكی ، پوسته پوسته شدن و خارش پوست پا

۴-به وجود آمدن زخم‌های باز در ناحیه پا

۵- خونریزی پس از صدمات جزیی

توجه داشته باشید علایم واریس ممكن است چندروز پیش یا در طی عادت ماهانه خانم‌ها شدید شود ، تشخیص واریس با معاینه فیزیكی و گرفتن شرح حال از فرد است ، ضمن این‌كه در صورت لزوم از سونوگرافی دپلر و ونوگرافی نیز استفاده می‌شود . درمان واریس عمدتاً برای تخفیف علایم و پیش‌گیری از عوارض ، انجام می‌شود . معمولاً بهترین و اولین راه ‌درمانی ، درمان‌های خانگی است . ( ورزش ، جوراب واریس و بالابردن پاها ) در صورتی كه علایم و عوارض شدید باشند و علی‌رغم درمان‌های خانگی ، بهبود پیدا نكنند ممكن است از روش اسكلروتراپی استفاده شود تا وریدهای آسیب‌دیده برداشته شوند . امروزه از لیزردرمانی نیز برای درمان واریس استفاده می‌شود . معمولاً استفاده از جوراب واریس اولین توصیه‌ای است كه باید رعایت شود . جوراب واریس به تضعیف علایم و كاهش واریس كمك می‌كند و باعث بهبود گردش خون ورید می‌شود . جوراب واریس باید در تمام طول روز استفاده شود . بهترین راه استفاده از آن بدین‌صورت است كه باید صبح پیش از بلندشدن از بستر در همان وضعیت خوابیده پاها را بلند كرده و جوراب واریس را پوشید ولی شب‌ها حین خواب نباید از جوراب واریس استفاده شود .

توصیه دیگر ، بلند كردن یا ارتفاع دادن پاها است ، چرا كه اگر پاها از سطح قلب بالاتر قرار گیرد به برگشت خون وریدی به سمت قلب كمك می‌كند . در این زمینه بهتر است نكات زیر را رعایت كنید :

وقتی روی صندلی نشسته‌اید پاهایتان كمی بلندتر از سطح زمین باشد ، یعنی از یك تخته چوب برای این كار استفاده كنید تا پاها كمی ارتفاع بگیرند . وقتی به منزل برگشتید روی زمین دراز بكشید و پاهایتان را روی یك سطح بلند قرار دهید توجه داشته باشید كه ارتفاع بلندی ، باید از سطح قلب بالاتر و بیشتر باشد . وقتی روی زمین نشسته‌اید تا حد ممكن چهارزانو ننشینید . بهترین روش نشستن روی زمین برای مبتلایان به واریس حالتی است كه پاها روی زمین دراز شده باشد . وقتی قرار است برای مدت زمان طولانی بنشینید به طور منظم عضلات پاهایتان را منقبض و منبسط كنید تا جریان خون وریدی برقرار شود .

ورزش‌هایی كه برای مبتلایان به واریس درنظر گرفته می‌شود طبق وضعیت هرفرد توصیه می‌شود ورزش‌هایی كه ما توصیه می‌كنیم برای كنترل وزن و كمك به بهبود علایم واریس ، كاربرد دارد :

برای بهبود گردش خون پاها باید پیاده‌روی داشته باشید ، هر روز ۱۰ تا ۲۰ دقیقه پیاده‌روی لازم است . برا ی مبتلایان به واریس دوچرخه‌سواری و شنا بسیار مناسب است . شنا را بسیار توصیه می‌كنیم ، زیرا علاوه بر این كه باعث حركت پاها می‌شود سبب می‌شود پاها در سطح بدن و قلب قرار بگیرند و به این ترتیب خون در درون پاها جمع نشود .

وقتی‌نشسته‌اید پاهایتان را ثابت نگه ندارید. بلكه پاهایتان را از ناحیه قوزك به اطراف بچرخانید ،

همچنین می‌توانید پاهایتان را دراز و آن را از زانو خم و راست كنید . توجه داشته باشید ورزش‌های سنگین مثل دویدن طولانی مدت برای مبتلایان به واریس توصیه نمی‌شود . نكته مهم دیگر آن است كه فرد مبتلا به واریس نباید برای طولانی مدت بنشیند یا بایستد ، اگر حین كار مجبورید بایستید برای چند دقیقه بنشینید و این كار را به طور منظم تكرار كنید . اگر شغلتان طوری است كه باید نشسته كار كنید هرچند وقت یك‌بار بلند شوید و كمی راه‌بروید ( چند دقیقه به ازای یك ساعت نشستن ) .

درصورتی كه با ماشین مسافرت می‌كنید یامدت طولانی در ماشین نشسته‌اید هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه ماشین را متوقف كنید و راه بروید . توجه داشته باشید ، واریس تاحد زیادی قابل پیشگیری است ، افرادی كه به واریس مبتلا نیستند نیز باید توصیه‌های ذكر شده در باره نشستن ، راه رفتن و ورزش پاها را رعایت كنند . به خصوص اگر سابقه خانوادگی واریس در آنها وجود دارد . رعایت نكات ذكر شده بسیار ضروری است در ضمن مصرف لبنیات هیچ ارتباطی با درمان واریس ندارد .