هنر کشف بزرگی دیگران

انسان های حقیر، دیگران را حقیر می بینند و انسان های بزرگ، واجد هنر کشف و دیدن بزرگی دیگران هستند. انسان موجودی اجتماعی است و همواره در سطوح مختلف با افراد و انسان های دیگر سر …

انسان های حقیر، دیگران را حقیر می بینند و انسان های بزرگ، واجد هنر کشف و دیدن بزرگی دیگران هستند. انسان موجودی اجتماعی است و همواره در سطوح مختلف با افراد و انسان های دیگر سر و کار دارد. در نسبت میان انسان ها با هم و انسان و اجتماع، موضوع حق و تکلیف جاری است. نحوه نگاه انسان به دیگر انسانها، به نوع نگاه او به خودش برمی گردد. انسانی که حقی برای دیگران قائل نیست و آنها را حقیر می شمارد و نکته مثبتی در کسی نمی بیند و نمی یابد، در واقع جان او حقیر است و خود می پندارد که بزرگ است و دیگران کوچک. در معارف دینی، چنین اشخاصی زیانکار دنیا و آخرت قلمداد شده اند. آنها فقط خود، اعمال خود را می پسندند و گمان می برند که تنها، کار آنها نیکوست: الذین ضل سعیهم فی الحیوه الدنیا و هم یحسبون انهم یحسنون صنعا.

اما انسان هائی هستند که جان آنها جاذب و کاشف خوبی هاست. انگار که در مواجهه با آدمیان، با بصیرت ذاتی، به کنه آنها می نگرند و از چاه وجود دیگران آب نیکی می کشند و بدین ترتیب همواره سرچشمه های خوبی را در جان دیگران به جوشش و تپش وامی دارند. تا کسی خود، از کمال و عظمت بهره نبرده باشد نمی تواند کمال و عظمت دیگران را ببیند و به آن اعتراف کند و خواستار بروز و ظهور و توسعه آن باشد.

این ویژگی اخلاقی از ویژگی هائی است که در نسبت آدمیان با یکدیگر قابل تشخیص است. چنین انسان هائی، در این حالت، به مثابه آیینه ای هستند که خوبی خود را در تلقی خوبی دیگران بازتاب می دهند. حتی در برخورد با نقاط ضعف دیگران نیز واقع بینانه برخورد می کنند و آیینه وار، همان را خالصانه و بی پیرایه منعکس می کنند. تعبیر آیینه برای مومنین در نسبت آنها با یکدیگر ـ که در روایات آمده ـ به همبن معنا اشاره دارد.

به عنوان نشانه ای برای فهم این مقوله، می توان دید که انسان های حقیر با انسان های بزرگ حشر و نشر ندارند. همواره خود را مناری بلند در بیابانی می دانند که تا دور دست ها نباید حضور دیگران مانع دیدن آنها ـ به زعم خود ـ شوند. بزرگان اما، با بزرگان سر و کار دارند، بزرگی دیگران را بزرگی خود می دانند و تیر حسد را از خود می رانند و مشام آنها بوی عظمت را در همه جا حس می کند. بدین جهت در انتخاب دوست خود و تیم خود، در جستجوی خوبان و بزرگان و کریمان می روند و بزرگی خود را در حقارت دیگران یا حقیر شمردن دیگران نمی جویند.

بی جهت نیست که در معارف دینی، برای تقویت این احساس الهی در انسان، دستورالعملی بدین مضمون ارائه شده که: انسان در مقایسه خود با دیگران و تعیین رتبه خود، در زمینه های مادی خود را با نادارها و کم مایگان بسنجد ( تا همواره باب قناعت و اطاعت و شکرگذاری بر او مفتوح بماند ) و در زمینه های فکری و معنوی، خود را بر محک پر مایگان و بزرگان و سلحشوران این وادی عیار زند ( تا هیچ گاه باب بهبود مستمر و الگوگیری و سیر و سلوک فکری بر او بسته نماند ).

چگونگی انعکاس این مقوله در سازمان ها از نکاتی است که در مجال دیگری باید بدان پرداخته شود.

http://mgt.blogfa.com/۸۷۰۳.aspx