نون گرانی نگرانی

عوارض جسمی و روانی گرانی و توصیه های کارشناسان برای کاهش این عوارض

مدتی است وضعیت اقتصادی کشور به ویژه در بخش ارز و طلا ثبات ندارد و این باعث شده قیمت برخی ارزاق عمومی نیز تغییر کند و خواه‌ناخواه سلامت جسم و روانمان با این موضوع درگیر شود...

در «زیر ذره‌بین» این هفته با کارشناسان «سلامت» این موضوع را مطرح کرده ایم تا آثار این آشفتگی بر سلامت جسم و روان خانواده های ایرانی را مورد ارزیابی قرار دهیم و توصیه هایی برای کاهش این آسیب?ها ارایه کنیم. شاید یکی از مهم‌ترین این توصیه‌ها، با توجه به اهمیت غذایی گروه لبنیات برای کودکان و نوجوانان، این باشد که از صنایع غذایی مربوطه بخواهیم دست از این رقابت ناسالم در تولید انواع و اقسام مواد لبنی پرچرب و گران‌قیمت بردارند و به جای آن، بر تولید محصولات لبنی کم‌چرب و متنوع -که قاعدتا می‌تواند با قیمتی کمتر از انواع پرچرب این گروه غذایی به بازار عرضه شود- متمرکز شوند.

● نگاه روان شناس

دکتر پرویز رزاقی

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

نوسان در بازار،

تنش در خانه

یکی از نیازهای اساسی انسان در زندگی، احساس امنیت روانی است و این احساس زمانی ایجاد می‌شود که زندگی افراد در مسیر متعادل و مناسبی پیش رود و علاوه بر آن جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، احساس امنیت روانی در او ایجاد کند. همان‌طور که می‌دانید، امنیت روانی با شغل و میزان درآمد افراد نیز ارتباط مستقیمی دارد و هر عاملی که احساس امنیت را به خطر بیندازد، جامعه را از نظر روانی دچار اضطراب، دلهره، پرخاشگری، تزلزل، بی‌قراری و ناآرامی خواهد کرد. در حال حاضر نقش بازار و نوسانات آن در همه ابعاد زندگی افراد اعم از شغل، درآمد، سلامت روانی و اجتماعی بسیار قابل توجه است و هرگونه اتفاقی که این نوسانات را تشدید می‌کند، روی سیستم روانی جامعه تاثیر می‌گذارد. هنگامی که در جامعه گرانی غیرمعمول به وجود می‌آید، مردم احساس خطر می‌کنند و تصور می‌کنند نمی‌توانند خوب زندگی کنند و درآمد متناسبی داشته باشند، بنابراین دلهره و اضطراب سراغشان می‌آید و مستاصل خواهند شد. علاوه بر آن، زمانی که در جامعه بحران اقتصادی شکل می‌گیرد، برنامه‌ریزی‌های اقتصادی‌ای که افراد جامعه بر مبنای درآمدشان انجام داده بودند، به هم می‌ریزد و مدام باید فکر کنند تا چاره‌ای بیندیشند. این کار انرژی روانی زیادی از آنها می‌گیرد و بر اعتمادبه‌نفسشان هم تاثیر می‌گذارد و مدام در حال ترس خواهند بود که بالاخره بازار کی ثبات پیدا می‌کند! همچنین چون به هر طریقی که برنامه‌ریزی می‌شود، باز هم قیمت‌ها بالا می‌رود و نوسانات ادامه دارد، فرد نمی‌تواند نیازهایش را برآورده کند و احساس ناکامی می‌کند. اولین نمود این احساس، پرخاشگری است. پرخاشگری و تندخویی‌ با اعضای خانواده آغاز می‌شود و در خانواده تنش ایجاد خواهد شد و اگر پدر خانواده پرخاشگر نباشد، دغدغه‌های ذهنی‌اش را درون خود می‌ریزد و به اصطلاح خودخوری می‌کند و در او احساس حقارت، ناتوانی و درماندگی نمایان می‌شود. با این اوصاف پاسخ پدر به خواسته‌های خانواده‌اش این خواهد بود: «فعلا صبر کن»، «ندارم»، «چه کار کنم؟»، «مهمانی باشد برای بعد»، «ترم دیگر کلاس ثبت‌نام کن» و هنگامی که نیازهای اعضای خانواده برآورده نمی‌شود، در خانواده تنش به وجود می‌آید بنابراین می‌توان گفت «نوسان در بازار، تنش در خانه!» تحت‌تاثیر شرایط اقتصادی ناپایدار، کنترل نشدن هیجان‌ها نیز اتفاق می‌افتد به‌گونه‌ای که افراد نمی‌توانند هیجان‌های خود را مدیریت کنند، خیلی زود عصبانی و برانگیخته و آماده دعوا می‌شوند. حتی نشانه‌های افسردگی نیز در آنها پدیدار می‌شود؛ یعنی احساس کرختی، فرورفتن در خود و احساس ناتوانی شکل می‌گیرد، درحالی که قدرت مهار چنین وضعیتی دست خود افراد نیست. درحقیقت زمانی که احساس درماندگی در فرد افزایش پیدا کند و به صورت مداوم دربیاید، امید به آینده را از دست خواهد داد. برای اینکه بتوانید تنش‌های روانی‌تان را با توجه به نابسامانی‌های اقتصادی کمتر کنید به این توصیه‌ها توجه کنید:

۱- این احساس را در وجود خود تقویت کنید که شرایط اقتصادی موجود مشکل همه جامعه است و فقط مشکل شما نیست.

۲- توکل بر خدا را فراموش نکنید و تحت هر شرایطی خدا را کنار خود احساس کنید.

۳- به جای بی‌قراری، صبر و حوصله داشته باشید و مدام به خود بگویید: «اوضاع تغییر می‌کند و مشکلات حل خواهد شد.» البته منظور این نیست که خود را گول بزنید بلکه خودتان را راضی کنید تا از نظر روانی کمتر آسیب ببینید.

۴- دخل و خرجتان را متناسب و از خرج‌های غیرضروری پرهیز کنید تا دغدغه‌های فکری‌تان کمتر شود.

۵- اگرچه شرایط اقتصادی تاثیر زیادی در شادزیستن دارد ولی می‌توانید تحت هر شرایطی با مهارت‌های ارتباطی اجتماعی شاد زندگی و شرایط شادی برای خود فراهم کنید.

۶- سعی کنید مثبت‌اندیش باشید. لازم است به خود بگویید: «اگر من هر روز حرص بخورم، عصبی شوم و با خانواده‌ام بدرفتاری ‌کنم، هیچ تغییری در وضعیت اقتصادی‌ام به وجود نخواهد آمد. پس لااقل از نظر روانی به خود و خانواده‌ام کمک کنم.» نداشتن امنیت روانی، سطح اضطراب و افسردگی را افزایش می‌دهد و دغدغه‌های تنش‌زای زندگی نیز بیشتر می‌شود، بنابراین به خودتان کمک کنید و به جای تفکرات منفی، اوضاع زندگی‌تان را مدیریت کنید و روانتان را سالم نگه دارید.

۷- این حق را برای خود قائل نشوید که چون اجناس گران شده، حتما سر فروشنده فریاد بزنید و با همه دعوا کنید بلکه باید دید کلان داشته باشید. با پرخاشگری نه اجناس ارزان می‌شود و نه وضعیت اقتصادی شما بهتر، بنابراین از مهارت‌های کنترل خویشتن استفاده کنید.

۸- سعی کنید به جای پرخاشگری و دعوا، همدیگر را درک کنید چون چنین رفتارهای اجتماعی‌ای اوضاع را بدتر خواهد کرد و همه در آن آسیب خواهند دید بنابراین از تصور مثبت و کنترل افکار منفی برای سلامت روان خود و اطرافیانتان کمک بگیرید.

مهدیه آقازمانی

سارا دماوندان