مشاطه گران پیدا و پنهان

شاید بتوان عطردان های مفرغی فینیقی و سومری‌ را که برای نگهداری مایعات معطر ساخته شده بود نشانه هایی از آرایش و آرایشگری در دوران باستان دانست.
از مصر باستان هم آثاری به دست …

شاید بتوان عطردان های مفرغی فینیقی و سومری‌ را که برای نگهداری مایعات معطر ساخته شده بود نشانه هایی از آرایش و آرایشگری در دوران باستان دانست.

از مصر باستان هم آثاری به دست آمده از جمله شانه‌هایی از عاج و استخوان های حیوانات گوناگون و تصویرهایی که آرایشگران را نشان می دهد.

در ایران نیز آثار کشف شده نشانگر این نکته است که پیش از مادها استفاده از گردن‌بند، انگشتر، و دست‌بند رواج بسیار داشته است.

علاقه و توجه شاهان ساسانی به آرایش وآرایشگری ،باعث رشد این هنر در این دوره شد و از آن زمان استعمال صمغ ها و گیاهان رنگی مخصوصاً حنا در میان ایرانیان معمول شد.

در دوره ساسانی به دلیل رواج آرایش در میان گروه‌ها و طبقات مختلف درباری و اشرافی مشاطه گران و آرایشگران نیز چون رامشگران مقامی والا داشته‌اند و آرایشگران از ندیمان مخصوص خاتون ها و ملکه ها به شمار می‌آمدند.

بعدها که آرایش و مشاطه گری در بین طبقات دیگر جامعه نیز رواج پیدا کرد به تدریج از حرمت و مقام آرایشگرها کاسته شد.

پیش از آن که واژه آرایشگاه و آرایشگر در چند دهه اخیر همه جا گیر شود، به آرایشگران سلمانی و دلاک می گفتند و هنوز هم در برخی مناطق همان را می گویند.

تا اواسط قرن کنونی و حتی بعدتر سلمانی ها، به خصوص در مناطق کم درآمد و دور افتاده، در کنار تراشیدن مو و اصلاح سر و صورت حجامت می کردند، ختنه می کردند، و گاه دندان هم می کشیدند.

سلمانی های مرد افرادی بودند که در حمام ها یا کوچه پس کوچه ها به صورت دوره گرد می‌گشتند و سر و صورت مردانرا اصلاح می کردند و زنان آرایشگر نیز عموما کسانی بودند که برای کسب درآمد به منازل مشتریانشان می رفتند و صورت زنان خانه را بند می انداختند و با سرخاب و سفیدآب آرایش می کردند.

نخستین مغازه‌های آرایشگری در شهرهای بزرگ ایران به وجود آمد. اغلب این مغازه‌ها بسیار کوچک و تنها برای مردان بودند، اما کم کم آرایشگاه ها بزرگتر شدند.

با گذشت چند سال از آغاز به کار این مغازه‌ها، مغازه‌هایی نیز برای آرایش زنان راه‌ اندازی شد با این تفاوت که این‌بار اغلب مردان آرایشگر بودند که وظیفه آرایش زنان را برعهد داشتند.

در واقع از دل مشاطه گری و سلمانی و دلاکی، اکنون شغل های گوناگونی و رشته های ویژه ای بیرون آمده که هر کدام آن تخصصی محسوب می شود و آرایشگران باید برایش دوره ببینند و درس بخوانند.

با تمام این احوال، علیرغم راه‌اندازی مغازه‌های مدرن آرایشگری، بر منزلت این شغل افزوده نشد و کماکان شاغلین این حرفه زیر نگاه سنگین اجتماعی به کار خود ادامه می‌دادند.

پس از انقلاب اسلامی ایران در سال ١٣٥٧ خورشیدی معادلات حاکم بر این شغل نیز مانند برخی مشاغل دیگر تغییر یافت و آرایشگاه های زنان به مکان‌ هایی مبدل شد که ورود آقایان به آن ممکن نبود و تنها زنان آرایشگر اجازه داشتند که به آرایشگری زنان بپردازند.