اعطای اعتماد به نفس به دانشمندان و محققان ایرانی هنر ویژه امام خمینی ره

حدیث بسیار استخوان داری از حضرت علی ع روایت شده که آن حضرت فرمودند « کفی بالمر جهلا الا یعرف قدره » یعنی در جهل و نادانی انسان همین اندازه بس است که قدر خودش را نشناسد این حقیقت غیرقابل انکار ملت های جهان سوم است که خود را از آنچه هستند کمتر و کشورهای توسعه یافته را از آنچه که هستند بیشتر قوی تر و لایق تر می دانند و همین تفکر سبب شده که سرنوشت امروزی خود را به قضا و قدر نسبت دهند و هیچ تلاشی برای تغییر در زندگی خود انجام ندهند

حدیث بسیار استخوان داری از حضرت علی (ع ) روایت شده که آن حضرت فرمودند : « کفی بالمر جهلا الا یعرف قدره » یعنی در جهل و نادانی انسان همین اندازه بس است که قدر خودش را نشناسد. این حقیقت غیرقابل انکار ملت های جهان سوم است که خود را از آنچه هستند کمتر و کشورهای توسعه یافته را از آنچه که هستند بیشتر قوی تر و لایق تر می دانند و همین تفکر سبب شده که سرنوشت امروزی خود را به قضا و قدر نسبت دهند و هیچ تلاشی برای تغییر در زندگی خود انجام ندهند.

خوشبختانه همه می دانیم که در این زمینه امام خمینی (ره ) برای ملت ایران سنگ تمام گذاشته است و برای اعتماد به نفس بخشیدن ملت ایران هیچگاه لحظه ای از ضعف و ناتوانی و نتوانستن در پیشبرد کارها ابداعات اختراعات حکومت داری و... سخن نگفت و آنچه به ملت ایران آموخت این بود که ما هیچ از کشورهای غرب و شرق کم نداریم و چه بسا آنچنان قدرتی داریم که می توانیم از آنها هم پیشی بگیریم ولی چه می توان کرد که دهه ها و حتی قرن هاست که عده ای شعار ما نمی توانیم را برای ملت ایران زمزمه کردند و حتی اگر راه حلی برای پیشرفت توصیه می کردند اصل حرف آنها این بود که ابتدا ما باید از فرق سر تا نوک پا غربی بشویم و آنگاه بتوانیم به سمت تمدن گام برداریم !

البته نباید این حقیقت را هم فراموش کرد که متاسفانه امام خمینی (ره ) در این زمینه اکنون در کشور ما مظلوم واقع شده است و هنگامی که صحبت از پیشرفت ها و اختراعات و دست یابی به فناوری نوینی همانند فناوری هسته ای می شود دولت ها غافل از راه روشنی که امام (ره ) پیش پای آنها قرار داده هر یک تلاش می کنند خود را تنها فرد یا گروه موفق در موضوعات علمی و تحقیقاتی معرفی کنند.

به همین منظور موضوع امروز بررسی سیره عملی و هویت ساز امام خمینی (ره ) در زمینه اعطای اعتماد به نفس به دانشمندان و محققان را می خواهم در زمینه رهنمودهای آن امام عزیز به شناسایی قدرت نهفته ملت ایران و شناساندن آن به مردم و به ویژه به نسل جوان معرفی کنم و به مناسبت ۳۰ سالگی پیروزی انقلاب اسلامی و بیستمین سالگرد رحلت آن بزرگوار بدون هیچ شک و شبهه ای دستاوردهای علمی از ساخت ماهواره امید و ماهواره بر سفیر ساخت سانتریفیوژ ارتقا علم و فن آوری در بخش تولید داروهای نوترکیب و درمان بیماریها کاشت سلول های بنیادی تولید وسیع موشک ها و تجهیزات مدرن نظامی و... که شرح آن بسیار گسترده خواهد شد همه و همه مرهون کلام و پیام و رهنمود امام به امت بود که قدر خود را بدانیم و بدانیم ما چیزی کم نداریم .

امام (ره ) در این زمینه با مثال های مختلفی در تمامی مراحل انقلاب و به ویژه پس از آغاز جنگ تحمیلی و مسایل مربوط به تحریم اقتصادی این موضوع را به ملت و به ویژه جوانان سفارش می کرد و می گفت : « یک کشور وقتی آسیب می بیند که ملتش بی تفاوت باشد راجع به آسیب ها. آنوقت که مملکت شما را آنها آمدند و همه آن کارهای خلاف مصالح شما را می کردند برای این که ملت یک ملتی بود که خوابش کرده بودند مخمورش کرده بودند تهی کرده بودند ملت را از خودش خودش را اصلا نمی شناخت هرچه می دید غرب می دید هرچه می دید مراکزی که مراکز قدرت بود می دید قدرت خودش را فراموش کرده بود. حالا که شما خودتان را یافتید و قدرت خودتان را فهمیدید چی است قدرتی است که در مقابل قدرت های بزرگ جهان یکسره قدرت های عالم این قدرت غلبه کرد بر تمام قدرت های عالم و شما فهمیدید که خودتان قدرتمند هستید و شما متکل به خدا هستید و هرکس متکل به مرکز قدرت باشد قدرتمند است .

البته نباید فراموش کرد که امام (ره ) اصل قدرت را قدرت معنوی و فرهنگی و آن علمی را ملاک پیشرفت می دید که با تربیت و اخلاق همراه باشد به همین دلیل همواره به فرهنگ اصیل اسلامی تاکید می کرد و روی سخن خود را نه تنها به ملت ایران بلکه برای همه مسلمانان و ملت های ستمدیده جهان قرار می داد و می گفت : « مسلمان ها باید خودشان را پیدا کنند یعنی بفهمند که خودشان یک فرهنگی دارند خودشان یک کشوری دارند خودشان یک شخصیتی دارند اینکه در ذهن جوان های ما کرده اند که باید مثلا « فلان مکتب در اینجا پیاده بشود مکاتب شما چیزی نیستند » اینها همین تعلیماتی است که ابرقدرت ها در ایران پیاده کرده اند. آنها یک همچو فرهنگی را برای ما درست کرده اند که ما از خودمان بیخود بشویم و آن ها تمام چیزی را که ما داریم و حیثیتی که ما داریم ببرند. »

رهبر فقید انقلاب اسلامی از مایوس کردن جوانان ایرانی برای جدایی آنها از تلاش وهمت علمی را بسیار نگران کننده به حال انقلاب و آینده ملت می دانست و ریشه همه این حرکت ها را در تبلیغات دروغین و وهم آمیز غربی ها و غربزدگان داخلی می دید و می گفت : « از جمله چیزهای که مانع دفاع مسلمین از کشورهایشان است تبلیغات دامنه دار برای هرچه بزرگتر جلوه دادن قدرت های خارجی است . در سابق از انگلیس به دست به اصطلاح روشنفکران و تحصیلکردگان غربزده یک غول ساخته شده بود به دولت های بی اطلاع و ملت های دربند تحمیل کرده بودند که اگر به یک فراش سفارتخانه انگلیس یک حرف زشت زده شود ایران به باد فنا می رود و پرچم سفارت بر سر خانه هر مجرمی که افراشته می شد از مجازات مصون می گشت و... جرم این خودباختگان ملی نما کمتر از مجرم اصلی نیست . »

از جمله حساسیت های دیگر امام پس از فرهنگ سازی برای توانایی در فرهنگ سازی برای مصرف مصنوعات داخلی و تلاش برای بی نیازی از سایر کشورها بوده است که می گفت : « از جمله مسایلی که به مسلمانان و مستضعفان جهان اجازه هیچ گونه فعالیت برای خروج از قید و بند استعمارگران را نمی دهد و آنان را به حال رکود و عقب افتادگی نگاه می دارد. تبلیغات همه جانبه ای است که غرب زدگان و شرقزدگان یا به امر ابرقدرت ها یا کوتاه نظری خود در سراسر کشورهای اسلامی و استضعافی به راه انداخته اند و می اندازند و آن است که علم و تمدن و پیشرفت مختص به آنهاست و... در اثر این تفکر که بر ما تحمیل کرده اند هرچیز اگرچه ممتاز باشد و از خودی باشد به همین جرم مشتری اش کم است و همین را اگر اسم غربی به آن بگذارند مشتری زیاد پیدا می کند. پارچه ایران حتما باید در حاشیه اش حروف خارجی و لاتین داشته باشد تا مشتری پیدا کند. و مرض هایی که در خود کشور به نحو شایسته معالجه می شود باید به خارج سفر کرد تا معالجه شود و این باور در حالی که بعضی دانشمندان و نویسندگان غیرمسلمان با شواهد زنده ثابت نموده اند که تمدن و علم از اسلام به اروپا رفته و مسلمانان در این امور پیشقدم بوده اند...

این چنین القا حس قدرت و توانایی به ما سبب شده که جوانان دانشگاهی و اندیشمندان حوزوی ما به خود آیند و با کمال جدیت به دنبال اهداف بلند علمی بروند و خوشبختانه به بسیاری از اهداف غیرقابل دسترس خود برسند.

این اعتماد به نفس دادن از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در جامعه اثر خود را گذاشته بود و خودکفایی ملی در همه زمینه ها یکی از اولویت های اصلی دولت و یکی از خواسته های اصلی ملت گشته تا حدی که فرهنگ ملی در این زمینه احیا شده بود زیرا امام خمینی (ره ) در هر سخنرانی خود و در هر فرصتی که به دست می آورد این حس خودباوری و اعتماد به نفس را به ملت تزریق می کرد و به عنوان نمونه در جمع فرهنگیان می گفت : فرهنگ اساس ملت است اساس ملیت یک ملت است اساس استقلال یک ملت است و لهذا آنها کوشش کرده اند که فرهنگ ما را استعماری کنند. کوشش کردند که نگذارند انسان پیدا بشود آنها از انسان می ترسند از آدم می ترسند. کوشش کردند در این سالهای طولانی و خصوصا در این پنجاه و چند سال که رجال در ایران پیدا نشود. تحصیلات را به طوری قرار دادند که رشد تحصیلی و انسانی پیدا نشود. ما را همچو ترساندند همچو با تبلیغات خودشان ماها را ترساندند که از خودمان می ترسیدیم به خودمان اعتماد نداشتیم . اگر یک کسی مریض می شد می گفتیم باید برود خارج در صورتی که طبیب داشتیم . همچو با ما رفتار کردند و ما را لرزاندند و ما را تهی کردند که اگر می خواستیم یک زمین یک راهی را آسفالت کنیم می گفتیم باید از خارج بیاوریم با اینکه داشتیم . باید ارتش ما را خارجی ها اداره کنند باید نفت ما را خارجی ها بیایند و اداره کنند با اینکه ما داشتیم . همه چیز آن برای این بود که ما را از آنکه بودیم تهی کردند مغزهای ما را شستشو کردن اعتماد به نفس را در ما ازبین بردند. »

این نوع نگرش به امور کم کم در میان جوانان ما رشد کرد تا جایی که وقتی تحریم اقتصادی و خروج مستشاران نفتی نظامی مخابراتی و... از ایران انجام شد ملت ما نه تنها نترسید که امام خمینی آن روز را روز شادی ملت ایران عنوان می کرد و به همین دلیل در سالهای نخست و حتی قبل از انقلاب این آیه از قرآن که می فرمود « ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما به انفسهم » ورد زبان هر سخنران و نویسنده دلسوزی شده بود که می خواست از غربزدگی و شرقزدگی فاصله بگیرد و با امام خود همکلام شود. همچنانکه امام خمینی (ره ) نیز آن جو را به چنین مفاهیمی تکمیل می نمود که : از اینکه احساس می کنم طبقات جوانان غیور دانشجوی قدیم و جدید داخلی کشور و خارج و روشن ضمیران سایر طبقات ملت شریف مسلمان ایدهم الله تعالی از خواب گران چندصدساله که به نغمه های خواب آور عمال خبیث استعمار بر ملت ها غلبه کرده بود بیدار شده اند و در فکر چاره هستند و از پیوستگی دانشجویان مدارس قدیم و دانشگاهها و همکاری آنها و سایر طبقات بیدار در این نهضت مقدس اسلامی که به خواست خداوند متعال منتهی به قطع ایادی اجانب و استعمار خواهان و غربزدگان خواهد شد احساس مسرت و سربلندی می کنم .... یک ملت وقتی که یک مطلب را باور کرد که می تواند انجام بدهد انجام خواهد داد. اساس باور این دو مطلب است باور ضعف و سستی و ناتوانی و باور قدرت و قوه و توانایی اگر ملت این باور را داشته باشد که « ما می توانیم » باورتان باشد که خود ما هم می توانیم صنعتی داشته باشیم و می توانیم ابتکاری داشته باشیم همین باور توانایی شما را توانا می کند. اساس این باور است که آنها از ما گرفته بودند آنها ما را از همه چیز تهی کرده بودند به طوری که افکار ما باورهای ما همه وابستگی داشت ... اگر کشاورزان ما باورشان این باشد که ما می توانیم در کشاورزی به جایی برسیم که صادر کنیم و وابسته به غیر نباشیم بلکه دیگران به ما محتاج باشند می توانند. اگر شماهایی که در صنعت هستید و در پرسنل صنعتی کار می کنید در ارتش این باور را داشته باشید و به تجربه به این باور را امروز دارید که می توانید صناع باشید و می توانید کارهای ابتکاری بکنید خواهید توانست ... »

در هیمن زمان ها بود که اولویت های اصلی برای ساخت وساز نوآوری و خلاقیت در کشور ما شکل گرفت و با شکل گیری جهادسازندگی نهضت سوادآموزی فعالیت دوباره صنعت نفت بدون حضور مستشاران خارجی فعالیت های سازندگی در ابعاد مختلف نیروهای نظامی در صنایع دریایی و هوایی و زمینی برای تامین نیازهای دفاع مقدس این حرکت ها به مرور نتیجه داد و اگر این مهم همواره مدنظر ما باشد بهتر می توانیم از کارهایی که در کشور شده است را پیگیری نمائیم و آن اینکه حتی روزی کشتی حامل سیم خاردار وارداتی به ایران توسط کشور شوروی سابق در رودخانه ولگا متوقف شد زیرا قصد داشت سیم خاردار را از طریق دریای خزر به ایران ارسال نماید!

امام خمینی (ره ) برای اینکه تلاش برای خودکفایی ملی را درون ملت نهادینه کند باز هم چنین می گوید : « شما اگر چنانچه باورتان باشد که نمی توانید صنعت بکنید و نمی توانید صنایع بزرگ و کوچک را و چیزهایی که احتیاج به غرب بوده است خودتان آن ها را درست بکنید تا این باور هست نمی توانید کاری انجام بدهید. اول باید خودتان را درست کنید اول باید باورتان بیاید که ما هم انسانیم ما هم قدرت تفکر داریم ما هم قدرت صنعت داریم این قدرت در همه افراد بشر به قوه هست اگر این باور برای شما پیدا شد و این کارهایی که شما کردید دیدید که آن حرف هایی که گفته می شده است تبلیغات بوده است . »

در این نظرگاه امام خمینی (ره ) فعالیت های تولیدی در داخل کشور را همانند تلاش رزمندگان در مرزها می داند و تلاش برای کار و کارآفرینی را جهادی در درون مرزها می داند و می گوید : « همانطور که سرحدات را قوای مسلح نگهداری می کنند و با شجاعت و شهامت از اسلام دفاع می کنند و جوانانی پرارزش را از دست می دهند معذالک با کمال شجاعت به دفاع از کشور و اسلام مشغول هستند در داخل کشور هم مجاهدین کارگر و مجاهدین کشاورز مجاهده می کنند نظیر همان مجاهدان آنها سرحدات را از آسیب حفظ می کنند و شما متن کشور را از وابستگی حفظ می کنید. آنها مجاهد فی سبیل الله هستند وشماها هم مجاهد فی سبیل الله . همانطور که خون آنها در پیش خدای تعالی مقدس است . اگر شما کارگران و کشاورزان سراسر کشور قیام کنید به امری که مصلحت کشور شما استقلال کشور شما آزادی شما به او بستگی دارد این کشور به پیش خواهد رفت و آسیب نخواهد دید. »

در این دیدگاه امام تنها تلاش در حوزه نظامی را ملاک تلاش برای توسعه نمی داند بلکه رونق تولید و کار در زمینه های صنعتی و کشاورزی را ملاکی برای صیانت کشور از آسیب دیدگی می داند و چنین می گوید : « باید ملت اسلام ملت ایران بدانند که این قشرهای میلیونی ملت که در کارخانجات و امور کشاورزی مشغول خدمت هستند برگزیدگان خدای تبارک و تعالی هستند و مورد عنایت اسلام و صاحب اسلام هستند و باید این قشر فداکار پشتیبان آن قشرهای فداکار دیگر که در سرحدات مشغول جانبازی هستند باشند و پشتیبانی همه از هم بکنند تا اینکه انشاالله این کشور به خودکفایی برسد و فکر این معنا که « ما خودمان نمی توانیم » را از سر بیرون کنید که « ما می توانیم » و شما برادران و عزیزان وقتی که اراده کنید برای خودکفایی قدرت این مطلب را دارید. عمده این است که شما به بازوان قدرتمند خودتان اتکال کنید و قشر کشاورز هم به بازوان قدرتمند خودش اتکال کند و با اتکال به خدای تبارک و تعالی و پشتیبانی صاحب این کشور امام زمان سلام الله علیه این مقصد را به آخر برسانید و خواهید رسانید.

البته امام (ره ) مشکلات اجرایی این حرکت ها را هم می دانست ولی همانند هر کار بزرگی که رسیدن به آن هدف سخت است این گونه معتقد بود که نباید دلسرد شد. همان یاس و دلسردی که خواست قدرت های استعماری است که در این مرحله به شکل دیگری ظاهر می شود که کار تولید مشکلاتی دارد و از عهده هر کشور و ملتی ساخته نیست ! یعنی دوباره همان دور باطلی که تا قبل از آن بوده است که امام خمینی در یک جمله ای آن را بیان کرد و گفت : انشاالله این استعدادها در پیچ و خم کوچه های اداره ها خسته و ناتوان نشوند. »

امام علی (ع ) اوج جهل و نادانی انسان را زمانی می داند که قدر خود را نداند و نشناسد امروز این ضعف غیرقابل انکار ملت های جهان سوم است که خود را از آنچه هستند کمتر و کشورهای توسعه یافته را از آنچه که هستند بیشتر قوی تر و لایق تر می پیندارند

در ابعاد توسعه علمی و فناوری مهمترین حرکت امام خمینی (ره ) در جامعه القا حس اعتماد به نفس به مردم ایران بوده است قدرتی که اکنون بخشی از نشانه های بارز آن را در دستاوردهای علمی ابداعات و اختراعات و به دست آوردن قدرت نظامی هوا وفضا پزشکی و... در منطقه شاهد هستیم

از جمله حساسیت های امام خمینی (ره ) در زمینه فرهنگ خودکفایی ملی فرهنگ سازی برای مصرف کالاها و مصنوعات ساخت ایران بوده است تا حدی که استفاده از کالاهای نامرغوب خارجی به جای کالای مرغوب ایرانی را برآمده از تبلیغات پرهیاهوی قدرت های سلطه گر می دانست

امام خمینی (ره ) می دانست که ما در زمینه تولید ملی چه از لحاظ فرهنگی و چه از لحاظ فناوری و بازاریابی دچار مشکل هستیم و برای کسب آن باید تلاش های فراوانی از سوی دانشمندان و تولید کنندگان ایرانی انجام شود که در نهایت توجیه او چنین بود که « انشاالله این استعدادها در پیچ و خم کوچه های اداره ها خسته و ناتوان نشوند. »

مجید زندی