سه شنبه, ۱۲ تیر, ۱۴۰۳ / 2 July, 2024
چهره ی ماه سپتامبر: موفقیت خیرهکنندهی جنبش تسخیر والاستریت
جنبش «تسخیر وال استریت» ـ در حال حاضر این یک جنبش است ـ مهمترین رخداد سیاسی در ایالات متحده از هنگام خیزشهای 1968 و حاصل یا استمرار آن است.
هیچگاه بهیقین نمیتوان گفت که چرا این جنبش در این زمان در ایالات متحده آغاز شد ـ و نه سه روز، سه ماه، سه سال دیرتر یا زودتر. شرایط مهیا بود: فشار حاد فزایندهی اقتصادی نه تنها بر روی شوربختان واقعی که بر بخش هرچه گستردهای از فقرایی که کار میکنند (کسانی که در شرایط دیگر به «طبقهی متوسط» مصطلح بودند)؛ فشار باورنکردنی (بهرهکشی، طمعورزی) یک درصد ثروتمندترین بخش جمعیت ایالات متحده («وال استریت»)، نمونهی شورشهای خشمگینانه در سرتاسر جهان («بهار عربی»، شورشهای موسوم به خشم اسپانیایی، دانشجویان شیلیایی، اتحادیههای کارگری ویسکانسین، و فهرستی طولانی از شورشهای دیگر). این که چه جرقهای آتش را شعلهور کرد واقعاً اهمیتی ندارد. جنبش آغاز شد.
در مرحلهی نخست ـ چند روز اول ـ جنبشی انگشتشمار از افرادی بیپروا، اغلب جوانانی بود که تلاش میکردند تظاهرات کنند. رسانهها اصلاً آنها را نادیده گرفتند. سپس فرماندهان نادان پلیس فکر کردند با کمی خشونت تظاهرات فروکش میکند. از اینها فیلم گرفته و این فیلم از طریق یوتیوب منتشر شد.
این ما را به مرحلهی دوم رساند ـ تبلیغات. رسانهها دیگر نمیتوانستند تظاهرکنندگان را کلاً نادیده بگیرند. بنابراین تلاش کردند با آنان مدارا کنند. این جوانان نادان و جاهل (و شماری زنِ سالخورده) از اقتصاد چه میدانند؟ آیا برنامهای اثباتی دارند؟ آیا «منضبط »اند؟ به ما گفته شد که تظاهرات زود فروکش میکند. آنچه رسانهها و قدرتها در نظر نگرفتند (و به نظر میرسد هیچگاه نمیآموزند) آن است که مضمون اعتراض به شکل گستردهای طنینانداز شد و بهسرعت رشد یافت. شهر در پی شهر، «تسخیرهای» مشابهی آغاز شد. بیکاران 50 ساله هم به اعتراضها پیوستند. همین طور افراد مشهور. به همین ترتیب اتحادیههای کارگری، ازجمله رییس فدراسیون کارگری و کنگرهی سازمانهای صنعتی امریکا(1). حالا مطبوعات خارج از امریکا نیز حوادث را دنبال میکردند. تظاهرکنندگان در برابر این سؤال که چه میخواهند، پاسخ دادند «عدالت». به نظر میرسد این پاسخی پرمعنا برای تعداد هرچه پرشمارتری از مردم بود.
این ما را به مرحلهی سوم رساند ـ مشروعیت. دانشگاهیانی که شهرتی دارند گفتند که حمله به «وال استریت» توجیهاتی دارد. ناگهان، نیویورک تایمز، صدای اصلی مورد احترام میانهروها، سرمقالهای در هشتم اکتبر منتشر کرد که در آن گفت معترضان در حقیقت «پیامی روشن و پیشنهادهای سیاسی مشخص» دارند و این جنبش چیزی «بیشتر از شورش جوانان» است. تایمز ادامه داد که «نابرابری مفرط نشان از اقتصادی دچار سوءکارکرد است که بخش مالی بر آن چیره است که نیروی محرک آن بخش مولد نیست بلکه سوداگری، اخاذی و پشتیبانی دولت است.» این زبانِ تندی برای تایمز است. و سپس کمیتهی کارزار دموکراتها در کنگره دادخواستی به گردش آورد که از پشتیبانان حزب میخواست اعلام کنند که «من با معترضان تسخیر والاستریت همراهم».
جنبش رسمیت و احترام یافت. و با احترام دچار مخاطره شد ـ مرحلهی چهار. یک جنبش مهم اعتراضی معمولاً در معرض دو تهدید عمده قرار میگیرد. اولی سازماندهی یک ضدتظاهرات عمدهی جناح راست در خیابانها است. اریک کانتور، رهبر افراطی (و کاملاً زیرک) جمهوریخواهان در کنگره پیشتر در عمل چنین فراخوانی داد. این ضدتظاهرات میتواند کاملاً سبعانه باشد. جنبش تسخیر وال استریت لازم است برای این کار آماده باشد و فکر کند چهطور با آن مقابله کند یا محدود نگهدارد.
اما تهدید دوم و بزرگتر از موفقیت جنبش ناشی میشود. این جنبش همچنانکه حمایت بیشتری مییابد، تنوع دیدگاهها در میان معترضانِ فعال در آن افزایش مییابد. مسئله در این جا، همچنان که همواره چنین بوده، این است که چهطور از این تهدید(2) که فرقهی تنگنظرانهای باشد که به خاطر آن که بیش از حد خود را محدود ساخته شکست بخورد و تهدید دیگر آن است که چون بیش از اندازه گسترده است دیگر فاقد انسجام سیاسی باشد. صورتبندی سادهای وجود ندارد که چهطور میتوان از این دو حد غایی اجتناب کرد. دشوار است.
در آینده این جنبش میتواند هرچه قدرتمندتر بشود. جنبش میتواند دو کار انجام دهد: تجدیدساختاری کوتاهمدت در آنچه دولت میتواند انجام دهد به وجود آورد تا فشار روی مردم که اکنون به شکل حادی سنگین است به حداقل رسانده شود، و تحولی درازمدت در شیوهی تفکر بخشهای بزرگی از مردم امریکا دربارهی واقعیتهای بحران ساختاری سرمایهداری و تحولات مهم جغرافیای سیاسی که در شرف وقوع است پدید آورد؛ چرا که ما در جهانی چندقطبی زندگی میکنیم.
حتی اگر جنبش تسخیر والاستریت به سبب فرسودگی یا سرکوب رو به افول برود، تاکنون موفق شده میراثی برجای ماندنی از خود بگذارد، همانطور که شورشهای 1968 چنین بودند. ایالات متحده تغییر خواهد کرد و این تغییر در راستایی مثبت خواهد بود. چنان که گفته میشود «تغییرات مهم یک شبه به دست نمیآید» و سیستم جهانی جدید و بهتر، و ایالات متحدهی جدید و بهتر، کاری است که حاصل تلاش متوالیِ نسلهای متوالی است. اما جهانی دیگر واقعاً ممکن است (هرچند ناگزیر نیست). و میتوانیم تفاوتی پدید آوریم. تسخیر وال استریت تفاوت، تفاوتی بزرگ، پدید میآورد(3).
پینویسها
1 AFL-CIO
2- در متن اصلی، والرشتاین از اسطورههای یونانی «سیلا» و «کاریبد» برای توصیف این دو خطر استفاده میکند. سیلا و کاریبد دو هیولا به شمار میرفتند که در آغاز دختران زیبایی بودند، امّا برای توهین به خدایان مسخ شده و تغییرشکل داده شده بودند، آن دو روبروی هم در دو طرف تنگهی مسینا (مسین) اقامت داشتند. کاریبد در زیر صخرهای میزیست و هر روز سه بار مقدار زیادی از آب دریا را با آنچه در آن بود بالا میکشید و گرداب وحشتناکی بهوجود میآورد. سیلا شش سر و دوازده پا داشت و درون غاری در جزیره روبروی کاربید میزیست. برای کسانی که قصد عبور از تنگه را داشتند، کاربید بسیار خطرناکتر از سیلا بود و اسطوره آنها نشاندهندهی خطراتی است که تنگهی مسینا برای دریانوردی داشتهاست.
3- © این ترجمه با اجازه والرشتاین برای انسان شناسی و فرهنگ، انجام شده است. مالکیت معنوی این اثر متعلق به امانوئل والرشتاین و کلیهی حقوق برای ایشان محفوظ است. دانلود کردن، انتقال الکترونیکی به غیر یا پست الکترونیک این نوشته به دیگران و یا قرار دادن آن در پایگاههای اینترنتی غیر تجاری، مجاز اعلام شده مشروط براین که تمامی اثر به طور کامل منتشر و بخش مربوط به حق مالکیت معنوی نمایش داده شود. به منظور ترجمه یا انتشار این اثر به شکل چاپی و/ یا به هر شکل دیگر از جمله انتشار آن در پایگاههای تجاری روی اینترنت و یا نقل قول از بخشهایی از آن با نویسنده در آدرس immanuel.wallerstein@yale.edu یا شماره نمابر (1-203-432-6976) تماس حاصل فرمایید.
این یادداشتها که دو بار در ماه منتشر میگردند، با هدف اندیشیدن به صحنهی جهان معاصر، نه از نگاه تیترهای خبری آنی، که از منظری بلند مدت است.
پرونده «وال استریت» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/11522
پرونده ی «پرویز صداقت» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/9137
چهره های ماه های پیشین
اوت 2013
کلیفورد گیرتز(1926-2006)
زندگینامه
http://www.anthropology.ir/node/683
گیرتز
http://www.anthropology.ir/node/1390
مروری بر نظریات و روش شناسی گیرتز
http://www.anthropology.ir/node/299
امیک و اتیک
http://www.anthropology.ir/node/13901
جنگ خروس در بالی
http://www.anthropology.ir/node/1396
مردم نگاری تفسیری گیرتز
http://www.anthropology.ir/node/19142
کاربردهای تنوع
http://www.anthropology.ir/node/19124
رویکرد تفسیری گیرتز با تاکید بر نظریه دین
http://www.anthropology.ir/node/19122
ژوئیه 2013
هربرت مارکوزه (1898-1979)
گفتگوی هربرت ماکوزه
http://anthropology.ir/node/13908
گفتگو با مارکوزه درباره جنبش دانشجویی
http://anthropology.ir/node/16364
پایان آرمانشهر
http://anthropology.ir/node/18934
از بعد زیباشناسی
http://anthropology.ir/node/18932
مسئله ی خشونت و تضاد ریشه ای
http://anthropology.ir/node/18946
انقلاب یا اصلاح
http://anthropology.ir/node/9191
درباره «چپ نو»
http://anthropology.ir/node/14610
مکاتبات مارکوزه و فروم با رایا دونایفسکایا
http://anthropology.ir/node/14794
نامه آدورنو به مارکوزه
http://anthropology.ir/node/16462
ژوئن 2013
آلفرد کروبر(1876-1960)
درباره الفرد کروبر
http://anthropology.ir/node/17712
نگاه یک انسان شناس به تاریخ
http://anthropology.ir/node/18228
هجده رسالت
http://anthropology.ir/node/18332
وراثت بدون جادو
http://anthropology.ir/node/18217
مه 2013
رالف دارندورف (1929-2009)
درباره دارندورف
http://anthropology.ir/node/11128
تاملی بر مجموعه های شهروندی
http://anthropology.ir/node/11128
به سوی نظریه ای در باب تضاد اجتماعی
http://anthropology.ir/node/17672
انسان اجتماعی
http://anthropology.ir/node/17685
آوریل 2013
گوردون چایلد(1892-1957)
چایلد و باستان شناسی مارکسیستی
http://anthropology.ir/node/17347
مارکس و زمین شناسی
http://anthropology.ir/node/14076
مارس 2013
گئورگ زیمل (1858-1918)
درباره زیمل
http://anthropology.ir/node/16858
http://anthropology.ir/node/13670
نقدی بر مفهوم بیگانه ی زیمل
http://anthropology.ir/node/11308
مقالاتی درباره تفسیر در علم اجتماعی اثر زیمل
http://anthropology.ir/node/6457
آینده فرهنگ ما
http://anthropology.ir/node/16834
بی تفاوتی مدنی زیمل و فضای اینترنتی
http://anthropology.ir/node/7645
تقارن وسازمان اجتماعی
http://anthropology.ir/node/13438
خنده در تاریکی ناباکوف با تکیه بر نظریه کلانشهر زیمل
http://anthropology.ir/node/726
فردیت و فرم های اجتماعی
http://anthropology.ir/node/18731
نگاهی به کتاب «فلسفه پول» زیمل
http://anthropology.ir/node/12709
فهرست آثار زیمل
http://anthropology.ir/node/16863
ریمون آرون (1905-1983)
خاطرات پنجاه سال اندیشه سیاسی
http://anthropology.ir/node/17074
مجموعه آثار آرون به فارسی
http://anthropology.ir/node/17072
درس افتتاحیه آرون در کلژ دو فرانس
http://anthropology.ir/node/17079
آرون روزنامه نگار
http://anthropology.ir/node/10067
آرون در میان دو راه
http://anthropology.ir/node/8646
آرون و توتالیتاریسم
http://anthropology.ir/node/17052
مسعود پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 پزشکیان ایران جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مناظره مجلس شورای اسلامی
قتل آتش سوزی خودکشی هواشناسی تهران خانواده آموزش و پرورش شهرداری تهران سلامت سازمان هواشناسی پلیس محیط زیست
همراه اول دولت سیزدهم بازار سرمایه قیمت دلار قیمت طلا خودرو قیمت خودرو بازار خودرو بورس حقوق بازنشستگان قیمت سکه بازنشستگان
سینما علیرضا قربانی تخت جمشید سینمای ایران دفاع مقدس کنسرت تلویزیون رسانه ملی سید ابراهیم رئیسی
دانشگاه تهران دانش بنیان دانشگاه آزاد اسلامی ماهواره باتری
رژیم صهیونیستی آمریکا روسیه اسرائیل غزه فلسطین ترکیه جو بایدن جنگ غزه دونالد ترامپ لبنان چین
یورو 2024 فوتبال استقلال پرسپولیس فرانسه باشگاه استقلال لیگ برتر باشگاه پرسپولیس نقل و انتقالات علیرضا بیرانوند بازی لیگ برتر ایران
هوش مصنوعی نمایشگاه الکامپ سامسونگ ربات موبایل اپل گوگل ایرانسل وزیر ارتباطات
گرمازدگی آلزایمر سکته مغزی عشق