ماخذ شناسی تاریخ اصفهان در دوره قاجار

فرشته عابدی

در این گزارش سعی شده است لیست مختصر ولی جامع از ماخذ درباره وضعیت اصفهان در دوره قاجار ارائه شود.هرچند منابع وماخذ در این باره زیاد است اما گزینش بر مبنای اهمیت ماخذ بوده است.بیشتر، کتابهای مربوطه معرفی شده اند چون احساس میشود
در یک کار تاریخی بررسی های کتابخانه ای در اولویت است.همچنین روزنامه ها که در این دوره از منابع اطلاعاتی بسیار ارزشمند هستند.البته مقالات اینترنتی وتحقیقات جدیدتر عموما جز گرد اوری اخبار چیز دیگری نیست وبه دلیل اینکه عنوان این ماخذ شناسی مربوط به تاریخ یکی از شهرهای ایران است لاجرم منابع غیر از زبان فارسی چندان در خور توجه یا مفید نخواهد بود.
برای جمع اوری این کار در یک فرصت کوتاه ومحدوداز کتابخانه بنیاد ایرانشناسی مخصوصا قسمت مرجع وهمچنین کتابخانه ملی وسایتهای اینترنتی استفاده شده است.
امید است با توجه به نقایص وکمبودهای موجود ،مورد توجه استاد محترم قرار گیرد.
فهرست کتب
احمدی ، حسین ، 1345، اصفهان در آیینه زمان ، تبریز:کتابخانه ملی تبریز
اسپاروی،ویلفرید،1369، فرزندان درباری ایران،ترجمه محمد حسین اریالرستانی،تهران:قلم
اسکندری ،عباس،بی تا،تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب ارزو،بی جا،بی نا
اشراقی،فیروز،1378،اصفهان ازدید سیاحان خارجی،اصفهان:اتروپات
اشرف،احمد،1359،موانع تاریخی رشد سرمایه داری در ایران دوره قاجار،تهران،زمینه
افشار سیستانی،ایرج1378،شناخت استان اصفهان:مجموعه ای از تاریخ جغرافیا و........،تهران:هیرمند
افشار ،ایرج،1368،قباله تاریخ:نمونه هایی از اعلامیه ها،بیانیه هاو.....در دوره انقلاب مشروطه،تهران:طلایه
اقبال اشتیانی،عباس،بی تا،تاریخ مفصل ایران از صدر اسلام تاانقراض سلسله قاجاریه،تهران:خیام
انصاری،هرمز،1379،مقدمه ای بر جامعه شناسی اصفهان،تهران:نقش جهان
ایمانیه ،مجتبی،1356،تاریخ فرهنگ اصفهان،اصفهان:انتشارات دانشگاه اصفهان
انه ،کلود(1926-1862)،اوراق ایرانی:خاطرات سفر کلود انه در اغاز مشروطیت،ترجمه ایرج پروشاتی،تهران:معین
اولیویه،1371،سفارت اولیویه،ترجمه محمد طاهر میرزا،تصحیح وحواشی:غلامرضا ورهرام،تهران:اطلاعات
براون،ادوارد(1926-1826)،یکسال در میان ایرانیان،ترجمه ذبیح الله منصوری،تهران:کانون معرفت
بروکشن،هنریش1368،سفری به درگاه سلطان صاحبقران،ترجمه کرد بچه،تهران:اطلاعات
بختیاری ،علیقلی خان سرداراسعد،1363،تاریخ بختیاری،تهران:یساولی
پاتینجری،هنری،1348،سفر نامه پاتینجر،ترجمه شاپور گودرزی،تهران:دهخدا
پاسارگاد،بهاالدین،1352،تاریخ دوهزارو پانصد ساله شاهنشاهی ایران،تهران،بی نا
پرویز ،عباس،تاریخ روابط واروپاییان در دوران سلطنت صفویه وقاجاریه،تهران :کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
پیرزاده نایینی،حاجی محمد علی،1342،سفرنامه حاجی محمد علی،به کوشش حافظ فرمانفر ماییان،تهران :انتشارات دانشگاه تهران
پیرنیا،محمد کریم،1369،شیوه های معماری ایرانی،
تحویلدار اصفهانی(میرزا حسین خان)،1342،جغرافیای اصفهان،به کوشش منوچهر ستوده،تهران ،دانشگاه تهران
تفرشی حسینی،احمد،1351،روز نامه اخبار مشروطیت وانقلاب ایران به انضمام وقایع استبداد صغیر از نویسنده ای گمنام،به کوشش ایرج افشار،تهران ،امیر کبیر




جابری انصاری،محمد حسن،1358،تاریخ اصفهان،به اهتمام جمشید سروشیار،تهران ،عرفان
جابری انصاری،1378،میرزا حسن،تاریخ اصفهانبا تصحیحات وتعلیقات جمشید مظاهری ،اصفهان:مشعل
جناب ،میر سید علی(1349)،1371،الاصفهان،به اهتمام عباس نصر،اصفهان :گلها
جعفریان،رسول،1385،درک شهری از مشروطه :مقایسه حوزه مشروطه خواهی اصفهان وتبریز،تهران :موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
جواهرکلام،علی،1348،جغرافیای تاریخی اصفهان وجلفا،تهران :ابن سینا
چریکف،1358،سیاحتنامه مسیو چریکف،ترجمه ابکار مسیحی،به کوشش علی اصغر عمران،تهران :کتابهای جیبی
دانشورعلوی،نورلله،بی تا،تاریخ مشروطه ایران وجنبش وطن پرستان اصفهان وبختیاری،تهران:بی جا
درهوهانیان،هاروتون،1379،تاریخ ارامنه ،ترجمه لئون میناسیان ومحمدعلی موسوی فریدنی،اصفهان :نشر زنده رود،نقش خورشید
دوسرسی،لوران،1362،ایران در 1840-1839م،سفارت فوق العاده کنت دوسرسی،ترجمه احسان اشراقی،تهران :نشر دانشگاهی
دوبد،کنت اگوستین بارون،1371،سفرنامه لرستان وخوزستان ،ترجمه محمد حسین اریا،تهران :علمی وفرهنگی
دولت ابادی ،علی محمد،1362،خاطرات سید محمد دولت ابادی لیدر اعتدالیون ،تهران :ایران واسلام با همکاری انتشارات فردوسی
دولت ابادی ،یحیی،1362،تاریخ معاصر یا حیات یحیی ،جلد اول،تهران :ابن سینا
دیولافوا،مادام ژان(1916-1851)،ایران کلده وشوش ،ترجمه محمد علی فروشی(مترجم همایون)،به کوشش بهرام فروشی،تهران :انتشارات دانشگاه تهران
رازی ،امیر احمد،1378،تذ کره هفت اقلیم،تصحیح،تعلیقات وحواشی:سید محمد رضا طاهری،تهران:سروش
رجایی،عبدلمهدی،1383،تاریخ اجتمایی اصفهان در عصر ظل السلطان،اصفهان:دانشگاه اصفهان
سایکس،سرپرسی،1351،هشت سال در ایران،ترجمه حسین سعادت نوری،جلد اول،اصفهان:انتشارات دانشگاه
سپنتا،عبدلحسین،1346،تاریخچه اوقاف اصفهان،اصفهان:سازمان اوقاف وامور خیریه
سجادی نایینی،مهدی،1348،تاریخ اصفهان،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
سردار ظفر بختیاری،خسرو،1362،یادداشها وخاطرات سردار ظفر بختیاری،تهران:یساولی
سدیدالسلطنه مینابی بندر عباسی،محمد علی خان(1362-1291هق)،1362،سفرنامه"التدقیق فی سیر طریق"،تصحیح وتحشیه:احمد اقتداری،تهران:بهنشر
سیف الدوله،سلطان محمد،1342،سفرنامه مکه،تصحیح:علی اکبر خداپرست،تهران:نشر نی
سید ابادی،علی اصغر،1385،ایران در استانه تغییراز سقوط اصفهان تامشروطیت،تهران:افق



شمیم،علی اصغر،1343،ایران در دوره سلطنت قاجاریه،تهران:ابن سینا
شیروانی،میرزازین العابدین(1253-1194)،ریاض السیاحة یا سیاحت نامه،تصحیح:اصغر حامد ربانی،تهران،سعدی
شیل،لیدی مری،1368،خاطرات لیدی شیل،ترجمه بوترابیان،تهران:نشر نو
ظهیرالدوله قاجار،میرزاعلی خان،1367،خاطرات واسناد ظهیرالدوله،به کوشش ایرج افشار،تهران:زرین
ظل السلطان،مسعود میرزا(1336-1266)،خاطرات ظل السلطان،به اهتمام وتصحیح حسین خدیو جم،تهران:اساطیر
عسگرانی،محمد رضا،1384،نقش مردم اصفهان درانقلاب مشروطیت ایران ،اصفهان:نوشته
علوی ،ابولحسن،1363،رجال عصر مشروطیت ، به کوشش حبیب یغمایی،تجدید چاپ،ایرج افشار،تهران:اساطیر
عیسوی ،چالز،1362،تاریخ اقتصادی ایران عصرقاجار(1332-1215)، ترجمه یعقوب اژند،تهران:نشرگستره
فلاندن،اوژن(1876-1809)،سفرنامه اوژن فلاندن به ایران درسالهای 1841-1840،ترجمه حسین نور صادقی،اصفهان:نقش جهان
فلسفی،نصرالله،بی تا،تاریخ روابط ایران واروپا،تهران،بی نا
قاسمی،رحیم،1428،فهرست نسخ خطی سه کتابخانه اصفهان،نگارش رحیم قاسمی،قم:مجمع ذخایر اسلامی
قاسمی ،سید فرید،1372،راهنمای مطبوعات ایران عصر قاجار،تهران :مطالعات وتحقیقات رسانه
کتابی ،محمد باقر،1375،رجال اصفهان،اصفهان:نشر گلها
کسروی،احمد،1370،تاریخ مشروطه ایران،تهران:امیر کبیر
کرزن،جرج،1362،ایران وقضیه ایران،ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی،تهران :انتشارات علمی فرهنگی
گداره،اندره،1384،تاریخ ابنیه های اصفهان واطراف ان از قرن پنجم هجری تا اخر قرن چهارده ترجمه محمد تقی مصطفوی،اداره باستانشناسی
گوبینو،ژوزف ارتور دو،1383،سه سال در اسیا:سفرنامه کنت دو گوبینو،(1855-1858)،ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی،تهران :قطره
گولوس،ن-و،1958،تاریخ ایران از دوره باستان تا انتهای قرن هجدهم،با همکاری جمعی از دانشمندان،مسکو:دانشگاه لنینگراد
لوتی،پیر،بی تا،به سوی اصفهان،ترجمه بدرالدین کتابی،اصفهان:بی جا
ماساهارو،یوشیدا(1921-1852)،سفر نامه یوشیدا ماساهارواولین فرستاده ژاپن به ایران در دوره قاجار،ترجمه هاشم رجب زاده،مشهد:استان قدس رضوی
مستوفی ،عبدالله،1360،شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی دوره قاجار،تهران:زوار
مقصود همدانی،جواد،1342،فهرست نسخه های خطی کتابخانه های عمومی اصفهان،اصفهان:بی نا
معتمدی،اسفندیار1386،مدارس نوین اصفهان ومفاخر ان،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
معلم حبیب ابادی،مرزا محمد علی،1337مکارم الاثار در احوال رجال دوره قاجار،اصفهان:به کوشش موسسه نشر نفایس ومحفوظا ت اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،1385،اعلام اصفهان،تصحیح غلامرضا نصرالهی،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،1367،بیان سبل الهدایة فی ذکر اعقاب صاحب الهدایت یا تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر،قم:خیام
مهدوی ،مصلح الدین،1370،سیری در تاریخ تخت فولاد اصفهان،اصفهان:انجمن کتابخانه های عمومی اصفهان
مهدوی ،مصلح الدین،1370،مدارس اصفهان دارلعلم شرق مدارس دینی،اصفهان،سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،1386،مدارس نوین اصفهان ومفاخر ان،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،1371،خاندان شیخ الاسلام اصفهان درطول چهارصد سال،اصفهان:گلبهار
میناسیان،لئون،1972،تاریخچه کلیسای وانک وفهرست کتابهای چاپ شده(1636-1972)،اصفهان:چاپخانه کلیسای وانک
میناسیان،لئون،1985،تاریخچه مدارس ملی ارامنه جلفای اصفهان(1880-1985)،اصفهان،چاپخانه کلیسای وانک
نور صادقی ،حسین،1316،اصفهان مشتمل بر چهارفصل تاریخ ،جغرافیا،ابنیه واثارشعراوبزرگان،اصفهان:چاپخانه سعادت
هالینگبری،ویلیام،1363،روزنامه سفر سرجان ملکم به دربار ایران درسالهای1801-1799،ترجمه امیر هوشنگ امینی،تهران:کتابسرا
همایی،جلال الدین،1375،تاریخ اصفهان به کوشش ماهدخت بانو همایی،تهران:پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
هنرفر،لطف الله،1350،گنجینه اثار تاریخی اصفهان،اصفهان:شفقی
هولستر،ارنست،1355،ایران در یکصدوسیزده سال پیش،ترجمه محمد عاصی،تهران ،وزارت فرهنگ وهنر:مرکز مردمشناسی

فهرست روزنامه ها:
روزنامه ادب،سال چهارم،شماره های144-177
روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان،سال اول ودوم
روزنامه انجمن بلدیه اصفهان،سال اول
روزنامه الجناب،سال اول،شماره1-9
روزنامه ثریا،سال اول شماره1-51
روزنامه جهاد اکبر،سال اول
روزنامه حبل المتین،سال سیزدهم،شماره1-46
روزنامه حبل المتین،سال چهاردهم،شماره1-46
روزنامه حبل المتین،سال پانزدهم،شماره 2-26
روزنامه حبل المتین،سال پانزدهم،شماره1-47
روزنامه حکمت،سال دهم تا سال نوزدهم،ازشماره833سال دهم تا شماره9
روزنامه فرهنگ،سال اول ودوم وسوم وچهارم،شماره های متعدد
روزنامه کشکول


فهرست مقالات:
پوربختیار،غفار،1380،"حاکمان بختیاری تبار اصفهان از مشروطیت تا سقوط قاجاریه"،درمجموعه مقالات همایش نقش اصفهان
در توسعه فرهنگ وتمدن اسلامی ج 1،دانشگاه اصفهان
رجایی،عبدالمهدی"اصفهان از انقلاب مشروطه تا استبداد صغیر"،فصلنامه زنده رود :شماره12
رجایی،عبدالمهدی،1384،"اندیشه وعمل اقتصادی در اصفهان عصر مشروطه"،مجموعه مقالات همایش حاج اقا نورالله نجفی
دهقان نیری،لقمان،"انجمن مقدس ملی اصفهان وحکومت علاءالملک"،فصلنامه زنده رود شماره32
شعبانی،احمد،"فهرست روزنامه ها ومجلات اصفهان"،پژوهشهای ایرانشناسی ج14،به کوشش ایرج افشار،انتشارات ادبی تاریخی
موقوفات دکترمحمود افشار یزدی،چاپ اول
شهوازی،ستار،"روزنامه اصفهان در عهد قاجار"،فصلنامه فرهنگ اصفهان،شماره21
شیپری ،مریم وتوکلی،افرین،1385،"جهاد اکبر:روزنامه مشروطه خواه اصفهان "،ارائه شده به همایش نقش اصفهان در توسعه
فرهنگ وتمدن اسلامی،دانشگاه اصفهان :گروه تاریخ
صدر هاشمی،محمد،"حاج میرزا سلیمانخان شیرازی"،مجله یادگار سال سوم شماره نهم
مهر علیزاده ،مهدی"حاج اقا نورالله اصفهانی در انجمن مقدس ملی ومشروطیت اصفهان"،مجموعه مقالات همایش حاج اقا
نورالله نجفی
نجفی ،موسی،1374،"مطبو عات اصفهان در یکصد سال گذشته"،فصلنامه فرهنگ اصفهان،سال اول
نواب ،عبدالباقی"نقش جهان واستقرار مشروطیت ایران"،نشریه دانشکده ادبیات اصفهان،شماره6،سال پنجم
نوری،فروغ الزمان،1381،"مطبوعات اصفهان در عصر مشروطه"،همایش بزرگداشت اصفهان ومشروطیت،سازمان فرهنگی
تفریحی شهرداری اصفهان


فهرست پایان نا مه ها:
صلاحی اعظمی،پرویز محمد،1380،"سیر تحول مدارس خارجی در ایران"،استاد راهنما:غلامعلی سرمد،دانشگاه ازاد رودهن
دانشکده روانشناسی
موسوی،فاطمه،"شورش اصفهان دردوره محمد شاه قاجار"،استاد راهنما:دکتر مصدق،استاد مشاور:د کتر حسنی،دانشکده آزاد اسلامی
واحد تهران مرکزی