تاثیر انقلاب کشور مصر بر صنعت گردشگری آن

امیر حسین کلانتری

کشور مصر با داشتن تمدنی کهن، شرایط جغرافیایی مناسب و پتانسیل بالا در حوزه باستان شناسی از جمله شناخته شده ترین مقاصد گردشگری جهان است. این کشور عرب زبان با داشتن 81 میلیون نفر جمعیت، در سال 2009 میلادی درآمدی معادل 11 میلیارد دلار از صنعت گردشگری داشته که این امر نشانگر توان بالا و ساختار مناسب صنعت گردشگری در آن است.
با شکل گیری مجموعه ای از راهپیمایی ها، اعتراضات و نافرمانی های مدنی در مصر که از تاریخ 25 ژانویه 2011 (5 بهمن 1389) آغاز شد این کشور ثبات سیاسی خود را از دست داد، تا جایی که حسنی مبارک رئیس جمهور وقت در تاریخ 11 فوریه 2011 استعفا داد و این جنبش ها به انقلاب بدل شد. مردم خواستار روی کار آمدن دولتی مردمی بودند و در این میان ارتش با اعلام حکومتی نظامی مسئولیت اداره کشور را تا اعلام دولت منتخب به عهده گرفت. این رویدادها بالطبع موجب ایجاد ناامنی شد تا گردشگران به سرعت مصر را ترک کنند و همچنین بلیط ها به مقصد مصر لغو شوند. این تخلیه گردشگران تنها در ماه اول طبق آمار وزارت گردشگری کشور مصر 1.3 میلیارد دلار به این چرخه خسارت وارد کرده و در ماه های بعدی سرعت افزایش این خسارات کمتر شد.

گردشگری در مصر پس از انقلاب:
کشور مصر به واسطه شرایط جغرافیای و حجم عظیم سایت های باستان-شناسی، در طول سالیان سال به عنوان یک مقصد مهم گردشگری شاهد حضور گردشگران بی شماری بوده است. این امر موجب آشنایی مردم بومی با فرهنگ و جامعه جهانی و نزدیکتر شدن آنها به معیارهای فرهنگی جهانی شده. طی 20 سال گذشته مصر در صنعت گردشگری بسیار موفق بوده، به ویژه طی سالهای 1998 تا 2004 میلادی. توجه گردشگران به این کشور قطعاً متأثر از توان استقبال و فراهم آوردن امکانات گردشگری مناسب است. حضور 20 میلیون گردشگر در سال 2009 در این کشور نمایانگر زیرساخت های مناسب گردشگری در آن است. پس چه از نظر فرهنگی و چه از نظر زیرساختی، این کشور توان جذب گردشگر را دارد . پیش بینی می شود پس از پایان یافتن تحولات سیاسی و بازگشت ثبات امنیتی به کشور مصر، این کشور بتواند بیش از پیش گردشگر به خود جذب کند. ثبات سیاسی، کاهش خشونت و تبلیغات مجدد جهت جلب اعتماد گردشگران از راهکارهای مطرح برای بازگشت این صنعت به حالت عادی خود محسوب می شود.
از سوی دیگر به طور کلی خسارات وارده بر صنعت گردشگری به راحتی جبران پذیر نیست. این خسارات را می توان به دو گونه طبیعی و اجتماعی تقسیم بندی کرد. با این پیش فرض که خسارات دائمی نبوده و مختص بازه زمانی محدودی است، در گونه اول ما با تخریب زیرساختها و سرمایه ها مواجه خواهیم بود و سیاست بازسازی در اینگونه می تواند سرمایه گذاری های مادی صرف باشد. اما در گونه دوم ما با تخریب ساختار مواجه نبوده و توسعه فرهنگی می تواند به عنوان راهکار مطرح باشد. انقلاب مصر به عنوان یک خسارت اجتماعی وارده بر گردشگری آن کشور تعریف شده و بازسازی صنعت گردشگری در این کشور همانگونه که گفته شد نیازمند برقراری و ثبات امنیتی و سیاسی است.
در پی تلاش مردم برای برپایی دولتی مردمی، آنها توانستند دولتی پارلمانی تشکیل دهند. در پارلمان امروز مصر احزاب سیاسی کرسی های مختص خود را دارند. در دو مرحله انتخابات این پارلمان، گروه اسلام گرایان اخوان المسلمین توانست بر روی کرسی های بیشتری بنشیند که این حزب اسلام گرایان میانه رو است. حزب سلفی هم که عقاید القاعده گونه ای دارد کرسی های قابل توجهی را از آن خود کرد. از سوی دیگر ملی گرایان حزب قدرتمندی در پارلمان محسوب می شوند. قدرت گرفتن این احزاب می تواند بر سیاستهای گردشگری مصر تاثیر بگذارد. اگرچه از سیاستهای گردشگری مصر پیش از انقلاب  انتقادات بسیار زیاد مردمی و مذهبی مطرح بوده، اما با توجه به پارلمانی بودن مصر و همچنین آزادی بیان در این کشور پیش بینی شده این قوانین دستخوش تغییرات قابل توجهی نشود. شایان ذکر است که قانون اساسی جدید مصر همچنان در حال تدوین است.
در نهایت می توان به آینده گردشگری مصر امیدوار بود و با سرعت بخشیدن به مرحله انتقال قدرت و سرمایه گذاری های اجتماعی و مالی به بازسازی صنعت گردشگری این کشور سرعت بخشید.

منابع:
 “Egypt tourism industry sees hope in revolution”, in Egypt News, Thursday, 17 February 2011.
Rady, Adel (2002), “Tourism and Sustainable Development in Egypt”, in www.planbleu.org/publications/livreblanc_egy.pdf, March 19

Stock, Raymond (2011), “Egypt’s revolution foreseen in faction before the thorn”, in www.revolution2020pdf.info/people.../careers-in-biotech-pdf_9.html, May.

امیر حسین کلانتری کارشناسی مدیریت جهانگردی از دانشگاه مازیار ([e-mail])؛ این نوشتار، متن کنفرانس ارائه شده کلاسی درس تجزیه و تحلیل مسائل اجتماعی ایران (استاد مقدم، نیمسال نخست 91-1390 تهیه شده بود).
 

پرونده «تحولات خاور میانه» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/10253