جهان كتاب شمارة 320 دی1394

روابط عمومی

آغازگر اين شماره نامة دیگری از پراگ به قلم پرويز دوائي است با عنوان «روزی تو خواهی آمد...». با یاد سال اول تحصیل در رشتة زبان انگلیسی در دانشکدة ادبیات آغاز می‌شود و وصف باغ مصفای دانشکده و حال و هوای آن روزگار در اوایل دهة 1330. جایی که امروز باغ ـ موزة نگارستان و گردشگاه است. نویسنده در این نامه طرح داستانی ریخته است با اجزای گوناگونش: جوانی و بی‌پولی، غرور و عاشقی، گشت و گذارهای شبانه در تهران شصت سال پیش ... و سرانجام، دلگیری و اندوه و نقل خاطره‌ای که هرگز فراموش نمی‌شود.

«موقعی که از ایرانی بودنم خجالت کشیدم، آن هم در کتابفروشی!» نوشتة دلپذیر و به طنز آمیخته‌ای است به قلم نصرالله کسرائیان، هنرمند عکاس. کسرائیان تجربة خود را در تأسیس کتابفروشی در منطقة مرفهی از شهر تهران بازگو کرده است. 

«چند ماه پیش که داشت حوصله‌اش سر می‌رفت گفت: عمو بیشتر کتابفروشی‌ها درآمدشان از محل فروش چیزهایی غیر از کتاب است. مردم همه چیز می‌خرند، برای همه چیز پول دارند، اما برای کتاب ندارند. [...] باید یه مقدار “جینگولی مستون” بیاریم. پرسیدم “جینگولی مستون” چیه دیگه؟ (بهتر از من اصطلاحاتی را که جوانان به کار می‌برند می‌شناسد.) گفت چیزایی مثل ماگ، فِرفِره، شمع، جامدادی، دفترچه‌هایی با جلدهای خوشگل از جنس موکت یا پارچة زیرشلواری، کیف نمدی، گوشواره، النگو و ... نمی‌دانستم چه بگویم، بخصوص که می‌دانستم خودش خیلی حرص می‌خورد. اما این را هم گفته بود که شاید این بهانه‌ای بشود برای این‌که کتاب هم بخرند. کتاب‌های میز وسط منتقل شد به قفسه‌ها و جایش را داد به همان چیزها که بالا گفتم. همین حالا آن چیزها جلوی چشمم است به اضافه چندتایی جغد و کبوتر سفالی و گچی که روی یکی‌شان نوشته «مرغ دلم باز پریدن گرفت» و دارد مرا نگاه می‌کند. الآن توی کتابفروشی در سکوت و آرامش مطلق دارم این مطلب را می‌نویسم. حتی بیشتر از خانه‌ام آرامش دارم. چهارمین سالی است که کتابفروشی را باز کرده‌ایم، یعنی در دوران «پسامداومت» هستیم...»

«سیف آزاد: از پیک سفارت آلمان تا روزنامه‌نگاری» نوشتة معین‌الدین محرابی، شرحی است بر زندگی و کارهای عبدالرحمن سیف آزاد و نشریاتی که در ایران و آلمان و هند تأسیس و اداره کرد. در ادامه گفت‌وگویی با موگه رازانی، مترجم کتاب‌هایی چون خاطرات گل سرخ (زندگینامة سنت اگزوپری به قلم همسرش)، هرمان هسة افسونگر/ ژاکلین و میشل سِنِس، سرگیجه و چرا این‌جا روی زمین نشسته‌ام/ ژوئل اگلوف آمده است. سپس مقالة «بازاندیشی در شاهنامه و دیدگاه‌های فردوسی» نوشتة  پویه خوشخو معرفی‌ای است از شمارة سوم از جلد بیست و هشتم مجلة انجمن بین‌المللی ایران‌شناسی که به فردوسی و شاهنامه اختصاص دارد. «نوزایی امپراتوری ایران» نقدی است بر کتاب ایران صفوی: نوزایی امپراتوری ایران/ اندرو جی. نیومن، ترجمة بهزاد کریمی. معرفی کتاب سیاست، شعر و تصوف در ایران سده‌های میانه: نگاهی جدید بر سلامان و ابسال/ چاد لینگوود به قلم محبوبه شمشیرگرها در ادامه آمده است. 

از سیاوش فراهانی «نقدی بر ترجمة جلد دوم سرمایه» را می‌خوانیم که به بررسی ترجمة جدید حسن مرتضوی از این اثر اختصاص دارد. «چراغی برای راهی» نوشتة فرید قاسملو معرفی دیگری از جلد دوم کتاب سیری در تاریخ دندان‌پزشکی ایران/ دکتر اسماعیل یزدی است. رجبعلی مختارپور در «چند نکته پیرامون تاریخ ادبیات کودکان ایران» نقدی دارد بر تاریخ ادبیات کودکان ایران که پژوهشی گروهی و جامع است در ده‌جلد به قطع رحلی، به کوشش محمدهادی محمدی و زهره قائینی. مختارپور در این نوشته به بررسی شیوة کار مؤلفان و برخی برداشت‌های آنان در این اثر پرداخته است. 

«تقدیر از تقدیر» عنوان نقدی است بر رمان راویان روایت تو/ سعید عباسپور به قلم عنایت سمیعی. امین فقیری نیز نقدی بر رمان ساعت ویرانی/ آرام روانشاد نوشته است.

چهارمین قسمت از «نام‌های آثار ادبی از کجا آمده‌اند؟» نوشتة گری دکستر، ترجمة پرتو شریعتمداری به سرمنشاء نام‌‌های چهار اثر مشهور می‌پردازد: فرانکنشتاین/ مری شلی، بازرس/ نیکلای گوگول، یا این یا آن/ سورن کی‌یر کگارد، آدم‌آدم است/ برتولت برشت.

زري نعيمي در «هزار و يك داستان» این شماره، اين كتاب‌ها را نقد و بررسي كرده است: بن‌بست اردیبهشت/ نسترن مکارمی؛ درام‌های تلفنی/ سوسن مقصودلو؛ سوزن ته‌گرد/ رحیم رسولی؛ من از گورانی‌ها می‌ترسم/ بلقیس سلیمانی و نام دیگرش باد است، سینیور!/ منصور علیمرادی. 

سايه اقتصادي‌نيا «وقت شعر» را به ادامة «حیات شعر امروز فارسی در ایالات متحدة امریکا» اختصاص داده است. این شماره به سه شاعر دیگر ایرانی ساکن امریکا و نمونه‌هایی از سروده‌هایشان اختصاص دارد: پرتو نوری‌علا، شیدا محمدی و فریبا صدیقیم.

در بخش «معرفي كوتاه»، هفت كتاب به اجمال بررسي شده‌ است: مقالات سعید نفیسی در زمینة تاریخ، تصوف، فرهنگ و ادب ایران/ به کوشش مسعود عرفانیان؛ پرواز را به خاطر بسپار: زندگی، تحلیل و گزیدة اشعار فروغ فرخزاد/ به اهتمام فریبا یوسفی؛ مثنوی اَزهَر و مَزهَر/ سعدالدین نزاری قهستانی، به کوشش محمود رفیعی؛ نظریة توسعه: فرهنگ، اقتصاد، جامعه/ جان ندروین پیترز، ترجمة انور محمدی؛ یک خواهش کوچک (قلم‌اندازی‌ها)/ سیروس ابراهیم‌زاده؛ اندر باب ایران‌نشناسی/ هاشم بناء‌پور؛ دروغ یا درمان: حقایق انکارناپذیر در مورد طبّ سوزنی، هومیوپاتی، کایروپراتیک درمانی و طبّ گیاهی/ سیمون سینگ و ادزارد ارنست/ ترجمة محمدرضا توکلی صابری.

در پايان، فرخ اميرفريار در «تازه‌هاي بازار كتاب» به معرفي كتاب‌هاي تازه انتشار يافته پرداخته است.

 

این مطلب در چارچوب همکاری های انسان شناسی و فرهنگ و نشریه جهان کتاب منتشر می شود.