نشست هجدهم «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ»: خانواده و مصرف فرهنگی

گروه خبر

پوستر: محسن صف شکن
هجدهمین نشست «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ» با موضوع: «خانواده و مصرف فرهنگی» روز یکشنبه  27 بهمن ماه 1392، در زمان و مکان همیشگی(میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز، مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران) از ساعت 4 تا 7 بعداز ظهر  برگزار خواهد شد. در این نشست فیلم مستند «طرقه» به کارگردانی محمدحسن دامن زن به نمایش در خواهد آمد و سخنرانی ها به وسیله مرتضی منادی (جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا) و عالیه شکربیگی (جامعه شناس و استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران مرکز، مدیرکارگروه زنان ومناسبات خانواده و مدیرگروه جامعه شناسی سالمندی در انجمن جامعه شناسی ایران) انجام خواهد گرفت. 

انسان شناسی و فرهنگ را در جهان واقعی تجربه کنید

هر یکشنبه ساعت 4 تا 7 بعد از ظهر

محل: تهران، میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز،  جنب کوچه برادران مظفر(انتقال خون سابق) و کتاب فروشی شهر فرهنگ، ساختمان مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران

زمان:  ساعت 4 تا 7 بعداز ظهر  یکشنبه 27 بهمن 1392.

برنامه راس ساعت 4 بعد از ظهر شروع می شود، لطفا یک ربع پیش از شروع،  در محل حاضر باشد.

ورود برای عموم آزاد است

چکیده سخنرانی ها

مرتضی منادی (جامعه شناس و دانشیار دانشگاه الزهرا، مدیر گروه انسان شناسی و جامعه شناسی خانواده در انسان شناسی و فرهنگ)

مصرف کنندگان و مخاطبین کالاهای فرهنگی

فرهنگ در هر جامعه ای در کالاهای فرهنگی, مکان های فرهنگی و فعالیت ای فرهنگی عینیت می یابد. اما از سویی, افراد جامعه به یکسان از این عناصر فرهنگی استفاده نمی کنند. یعنی, مصرف فرهنگی افراد متفاوت است. از سوی دیگر, کیفیت کالاهای فرهنگی مشابه نمی باشد. یعنی, برای مثال یک رمان عاشقانۀ ساده و مبتذل, همسان با رمانی غنی و تفکر برانگیز نمی باشد. در مقام بعدی, همۀ استفاده کنندگان کالاهای فرهنگی در یک سطح نیستند. یعنی, ارتباط مشابهی را با عنصر فرهنگی خاص مثلا کتاب یا سینما بر قرار نمی کنند. بعضی از این افراد فقط مصرف کنندۀ محض بوده, در حالی که, تعدادی از افراد در تعامل کامل با کالای فرهنگی قرار گرفته و تبدیل به مخاطب فعال می شوند.

در پژوهشی به روش کیفی به کمک مصاحبه های عمیق با تعدادی از زنان تهرانی متوجه شده که تعدادی از زنان از کالاهای فرهنگی استفاده می کنند, تعدادی از آنان از کالاهای غنی فرهنگی بهره می برند و تعدادی دیگر با کالای فرهنگی استفاده شده ارتباط عمیقی را برقرار می کنند که مخاطب آن کالای مزبور می شوند.

عالیه شکر بیگی (جامعه شناس و استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران مرکز، مدیرکارگروه زنان ومناسبات خانواده و مدیرگروه جامعه شناسی سالمندی در انجمن جامعه شناسی ایران)

خانواده وآیین سازی رسانه ای در تعامل باکالاهای فرهنگی جدید

خانواده درجامعه ایران به عنوان محمل وبستر اصلی اعضایش، همچنان علیرغم همه بارهایی که متحمل هست، حافظ سرمایه اجتماعی آنان است،اگرچه این بستر،اکنون در کوران تحولات هنجاری وارزشی قرارگرفته است،تحولاتی که به نوعی در صددجایگزین کردن آیین های دیگری در ارتباطات خانوادگی هستندومهمترین ابزار تلقین وترویج این آیین ها،رسانه ها هستند وبه نوعی این رسانه ها ی مدرن (شبکه های ماهواره ای،فضای مجازی،..)هستندکه هرکدام در قالبهای مختلف به آیین سازی رسانه ای در سبدفرهنگی خانواده مشغولند.

با سیطرة رسانه‌ها و تبدیل شدن آنها به مهم‌ترین ابزار گذران اوقات فراغت، نه‌تنها مرجعیت خانواده در انتقال ارزش‌ها به نسل آتی رنگ باخته است، بلکه والدین رسانه‌های مدرن را به منزلة یکی از مهم‌ترین منابع خود برای آشنایی با شیوه‌های جامعه‌پذیر کردن فرزندان برگزیده‌اند. از این رو، الگوی هویت‌پذیری نسل نو تا حد زیادی از اوقات فراغت و محصولات فرهنگی فراغتی تأثیر می‌پذیرد. یک‌پارچه شدن اقتصادی جهانی نیز یکی از عوامل پیش‌برندة جهانی شدن است، و برخلاف دوره‌های پیشین، شالودة اقتصاد جهانی بیش از آنکه بر پایة کشاورزی و صنعت استوار باشد، تحت استیلای «اقتصاد بی‌وزن» است؛ اقتصادی که در آن همة محصولات و تولیدات بر پایة اطلاعات استوارند که بر مواردی چون نرم‌افزارهای رایانه‌ای،انیمیشن، تولیدات رسانه‌ای و تفریحی و خدمات اینترنتی،صادق است.  پیداییِ «اقتصاد معرفتی» به پیوند وثیق اقتصاد و معرفت، حاکمیت نگاه اقتصادی بر فرهنگ، و تبدیل شدن فرهنگ به کالای مصرفی اشاره دارد. اگر در گذشته، نگاه سرمایه‌داری به تولید معطوف بود و سپس توسعة مصرف اقلام اقتصادی مد نظر قرار گرفت، در عصر اطلاعات، فرهنگ نیز به مثابة کالایی است که ارزش اقتصادی دارد و شیئی است که ذائقة مصرف اقتصادی می‌سازد,در واقع امروز بحث کالایی شدن فرهنگ درجامعه مطرح است و جهان ذهنی خانواده که ازتباط تنگاتنگ با جهان اجتماعی دارد ،ساخت های معنایی رادرذهن اعضایش تولید  وبازتولید وبازنمایی می کند،همچنین به دلیل قرارگرفتن در معرض رسانه های نوین، دوراز این مسئله نیست وتحت تاثیر القای رسانه ها،ارتباطات سنتی آیینی را به ارتباطات آیینی رسانه ای متحول می کند،ازتباطاتی که جنبه ی مصرف گرایی فرهنگ به عنوان یک کالارادرذهن مخاطبانش تبدیل به یک آیین می کند.تحولات هویتی،تاثیرات آموزشی وتربیتی،تحول در روابط اجتماعی وخانوادگی،تاثیر برحوزه ی اخلاق جنسی،سبک زندگی،رسانه ای شدن خانواده وسبک فراغتی از جمله مباحثی هستندکه متاثرازآیین سازی رسانه ای درتعامل بامصرف کالاهای فرهنگی جدید،دراین مبحث موردبررسی قرارخواهندگرفت.روش مطالعه اسنادی وکتابخانه ای است ودر مواردی از نتایج پژوهش های صورت گرفته توسط نگارنده استفاده خواهد شد.چارچوب نظری بحث تلفیقی ازآراء نیل پستمن ،آدرنو وهورکهایمراست.

واؤگان کلیدی

خانواده،آیین،آیین رسانه ای،مصرف،کالا های فرهنگی جدید،رسانه ای شدن خانواده.

 

اندوه بار چون دوتار: نگاهی به مستند «طرقه» اثر محمد حسن دامن زن (ناصر فکوهی)

http://anthropology.ir/node/3331

 

سایر پیوندهای مرتبط:

گفتگو با مرتضی منادی (زهره روحی)

http://anthropology.ir/node/9236

مقالات مرتضی منادی در پرتال جامع علوم انسانی

http://www.ensani.ir/fa/3024/profile.aspx

مقالات عالیه شکربیگی در پرتال جامع علوم انسانی

http://www.ensani.ir/fa/48033/profile.aspx

 

گزارش نشست های پیشین:

گزارش نشست نخست: سکونتگاه های غیر رسمی در ایران (21 مهر 1392)
http://www.anthropology.ir/node/19994

گزارش نشست دوم: کردارشناسی جانوری و شهر (28 مهر 1392)
http://www.anthropology.ir/node/20060

 گزارش نشست سوم: نقد نظریه فرهنگ فقر و مطالعه ای بر فقر و همبستگی (5 آبان 1392)
http://anthropology.ir/node/20170

گزارش نشست چهارم: دین، شهر و هویت (12 آبان 1392)
http://www.anthropology.ir/node/20271

گزارش نشست پنجم: کالایی شدن، سرمایه مالی و هنر(19 آبان 1392)

http://anthropology.ir/node/20376

گزارش نشست ششم: نشانه شناسی و معنا(26 آبان 1392)

http://www.anthropology.ir/node/20472

گزارش نشست هفتم: پیامدهای اجتماعی طرح های توسعه (3 آذر 1392)

http://anthropology.ir/node/20608

تقدیر از استاد محمد تهامی نژاد در هشتمین نشست یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ

http://anthropology.ir/node/20668

گزارش نشست هشتم: نگاهی به تاریخ فیلم مستند (10 آذر 1392)

http://anthropology.ir/node/20704

گزارش نشست نهم: فرهنگ و محیط زیست (17 آذر 1392)

http://www.anthropology.ir/node/20798

 گزارش نشست دهم: هنـر و شهـر (24 آذر 1392)

http://anthropology.ir/node/20934

گزارش نشست یازدهم: تهران، هنر مفهومی (1 دی 1392)

http://anthropology.ir/node/21013

گزارش نشست دوازدهم: چالش های باستان شناسی معاصر (8 دی 1392)

http://anthropology.ir/node/21094

گزارش نشست سیزدهم: نشانه شناسی و فرهنگ (15 دی 1392)

http://anthropology.ir/node/21218

گزارش نشست چهاردهم: زبان و شهر (22 دی 1392)

http://anthropology.ir/node/21327

گزارش نشست پانزدهم: اولوهیت زن و تندیسکهای پیشاتاریخ (6 بهمن 1392)

http://anthropology.ir/node/21559

 

 

ویژه نامه ی «هشتمین سالگرد انسان شناسی و فرهنگ»
http://www.anthropology.ir/node/21139