دوشنبه, ۲۴ دی, ۱۴۰۳ / 13 January, 2025
گفتگو با ابراهیم فیوضات: اندیشه میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، تلاشی برای دستیابی به یک هدف مشترک
دکتر ابراهیم فیوضات، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، سال‌هاست که به فعالیت در حوزه علوم اجتماعی مشغول است. او مدیر سابق گروه علمی- تخصصی جامعه‌شناسی صنعت انجمن بوده و بخش مهمی از فعالیت‌های خود را در این حوزه تخصصی انجام داده است.
دکتر ابراهیم فیوضات، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی، سال‌هاست که به فعالیت در حوزه علوم اجتماعی مشغول است. او مدیر سابق گروه علمی- تخصصی جامعه‌شناسی صنعت انجمن بوده و بخش مهمی از فعالیت‌های خود را در این حوزه تخصصی انجام داده است.به بهانه برگزاری همایش "علوم اجتماعی در ایران: دستاوردها و چالش‌ها"، پرسش‌هایی را با وی در میان گذاشتیم. او در بحث خود و در پاسخ به پرسش‌های ما، بیشتر مشکلات و چالش‌های علوم اجتماعی در ایران، به‌ویژه در عرصه آموزش و پژوهش و همچنین میزان همکاری‌های میان رشته‌ای در میان اصحاب علوم اجتماعی را مورد توجه قرار داد.
دکتر فیوضات با رویکردی کلان و کلی، در خصوص مشکلات و چالش‌های علوم اجتماعی در ایران، پنج عامل را شامل "داشتن روحیه خودمحور و خودکامه"، "فقدان کار جمعی"، "فقدان دموکراسی"، "نگرش عملیاتی" و "مسائل روانی" مورد توجه قرار داد. وی گفت: وجود روحیه خودمحور و خودکامه، در جامعه ما و در حوزه علوم اجتماعی، باعث میشود از هرگونه خلاقیت و حرف نو جلوگیری به عمل آید. به طور کلی، مردسالاری و برخورداری از روحیه ایلی- عشایری در امور مختلف، از جمله مهم‌ترین مسائل جامعه ایرانی است و خودمحوری نیز به عنوان یکی از ویژگیهای جوامع ایلی به شمار می‌رود. از سوی دیگر، عدم توجه و فقدان عادت در انجام کارها به صورت جمعی، تقویت شیوه‌های کاری به صورت شخصی، نداشتن انضباط فردی و جمعی، نبود برنامهریزی در اهداف کلی، تربیت نشدن برای کارهای بزرگ و نپذیرفتن مسئولیت، از جمله آفات این عامل است که در جامعه ما نیز رواج دارد. علاوه بر این، فقدان دموکراسی در جامعه، به معنای دور بودن حرف از عمل، مصلحتگرایی، نداشتن سعه صدر در مورد سخن مخالف، خودرأیی، نبود فضای مولد در دانشگاهها و مدارس، نبود یادگیری فردی و جمعی و نبود فضا برای اندیشیدن نیز مشکلات زیادی را در جامعه ما و در حوزه آموزش و پژوهش علوم مختلف، از جمله علوم اجتماعی، ایجاد کرده است.
وی همچنین ادامه داد: رواج نگرش عملیاتی در جامعه و در علوم اجتماعی، پیامدهایی چون انحصارطلبی، یکسونگری، داشتن افراط و تفریط، انعطاف ناپذیر بودن، عدم تعادل، وجود سانسور فردی و جمعی و داشتن دید سلبی و ثابت در امور را به همراه داشته است. در عین حال، علاوه بر نکاتی که اشاره شد، مشکلات و مسائل روانی در جامعه، مانند حسدورزی به جای رقابت سالم، انتقامگیری و سرکوب هر فکر بدیع و خلاق، تکرار سخنان بیمعنی، نبود فضا برای اندیشه سالم، زندگی در اوهام، در گذشته بودن، حل نکردن مشکلات روی زمین (همان‌طور که کانت اشاره می‌کند)، تقدیرگرایی، باری به هرجهت بودن و نداشتن اتکا به نفس نداشتن، مشکلات و چالش‌های عمیقی را در عرصه‌های مختلف، از جمله آموزش و پژوهش علمی، ایجاد کرده است.
دکتر فیوضات همچنین در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص اندیشه و همکاری‌های میان رشته‌ای در میان اصحاب علوم اجتماعی، تأکید کرد: میان‌رشته‌ای اندیشدن در علوم انسانی، در واقع تلاش برای دستیابی به یک هدف واحد است و از این رو، لازم است در جهت ترویج و افزایش میزان همکاری‌های میان‌رشته‌ای در علوم انسانی تلاش گسترده‌ای صورت گیرد. به نظر من، شاید از زاویه‌ای بتوان گفت که جامعهشناسان در فعالیت علمی خود، به علم تاریخ بیش از سایر علوم نیازمند بوده و هستند. به خصوص، از آنجا که اساس پژوهشها در ایران صورت می‌گیرد، باید دورههای تاریخی شکلگیری آن را مورد توجه قرار داد و در این زمینه، بررسی بینش ایرانیان نسبت به پدیدههای داخلی و خارجی، در زمان‌های مختلف، بسیار مثمر ثمر خواهد بود. بنابراین، من معتقدم که لازم است نوعی پژوهش تاریخی را در مطالعات اجتماعی بیش از پیش مورد توجه قرار داد. از سوی دیگر، باید در نظر داشت که جامعهشناسان نسبت با متخصصان علوم ارتباطات، روزنامهنگاران و دیگر اصحاب اندیشه ارتباطی، وجوه مشترک بسیاری دارند. از همین رو، حتی جامعهشناسان بنامی نظیر ریمون آرون با سردبیری روزنامه فیگارو، به عنوان روزنامه محافظهکار فرانسوی و یا مارکس که سال‌ها در مجلات و نشریات رادیکال قلم میزد، با عمل خود، بر ضرورت وجود و تقویت بیش از پیش این همکاری بین رشته‌ای تأکید داشته‌اند. در عین حال، در این میان باید در نظر داشت که اساساً پدیده فرهنگی می‌تواند حوزه میان رشته‌ای مناسبی باشد که جامعهشناسان نیز بدان می‌پردازند. توجه به مسائل فرهنگی در میان اقوام ایرانی، در پژوهشهای تاریخی بیشتر احساس میشود. با این وجود، رفتارها، کنشها و دگرگونیهای صورت گرفته در طول زمان نیز ما را وادار میکنند که بیشتر به مسائل فرهنگی توجه کنیم و ظهور، دگرگونی و تغییرات عمده و سنتی و پیامدها را از یاد نبریم.
به نقل از سایت انجمن جامعه شناسی ایران :
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست