درگذشت کورت مازور

گروه اخبار

کورت مازور(Kurt Masur) رهبر ارکستر کلاسیک، از مهم ترین شخصیت های جهانی موسیقی روز 19 دسامبر 2015 (28 آذر 1394) در خانه خود در گرینویچ (کانکتیکت، آمریکا) در پی دوره ای از بیماری پارکینسون که از سال 2012 به آن مبتلا شده بود، در سن 88 سالگی درگذشت. 

مازور ، متولد 18 ژوییه 1927 در بریگ (سیلیسی علیا) – که امروز در  منطقه برتزگ (Brezeg) لهستان قرار دارد- متولد شد. او از دوران کودکی ابتدا  به نواختن پیانو و سپس ارگ پرداخت، اما به دلیل یک بیماری ژنتیکی که دستانش را ضعیف کرد، این روند را کنار گذاشت. وی از هفده سالگی وارد ارتش آلمان شد و در یکی از  درگیری های نظامی  تا حد مرگ پیش رفت ( وی تنها بازمانده  گروهی 130 نفره از سربازان در این درگیری بود). پس از جنگ او به  تحصیل در رشته  رهبری ارکستر و آهنگسازی مشغول شد. از سال 1948  او ابتدا به عنوان دستیار و سپس  رهبر ارکستر  در اپراهای کوچکی مثل هال، ارفورت، لایپتزیگ و غیره مشغول به کار شد.  از سال 1960 تا 1964 وی به رهبری  کمیش اپر(Komische Oper) برلین رسید. در سال 1967، مازورت  رهبری  ارکستر  فیلارمونیک   درسد را برعهده گرفت و در سال 1970 به رهبری  ارکستر  معروف  گواندهاوس(Gewandhaus) لایپتزیگ رسید.

کورت مازور سال ها در انتظار دریافت  ویزا برای رفتن به آلمان غربی انتظار کشید. اما سرانجام به او اجازه این مسافرت داده شد تا در خارج از آلمان شرقی نیز به رهبری ارکسترهای خارجی بپردازد. مازور  بدون آنکه هرگز به عضویت حزب کمونیست  در بیاید، روابط انعطاف آمیز و  هوشمندانه را با رژیم حفظ کرد. بر اساس  شواهد بسیار او خود را  هرگز آلوده  روابط ناسالم با رژیم پیشین کمونیستی نکرد  اما از شهرت هنری خود استفاده کرد تا بر این رژیم  تاثیر بگذارد از جمله سبب شد که  یک تالار جدید  کنسرت ساخته شود  و او تا افتتاح آن تا سال 1981 بر  فرایند کار نظارت داشت. 

در سال 1989 زمانی که آلمان شرقی به اوج بحران  فرواشی رسید ، کورت مازور به یکی از کنشگران اصلی سیاسی این ماجرا تبدیل شد تا کشورش به دموکراسی برسد، در این راه او  تالار ارکستر خود را به محلی برای بحث های سیاسی تبدیل کرده بود. به نظر بسیاری مازور بود که سبب شد تظاهرات  عظیم  9 اکتبر 1989 که هفتاد هزار نفر را در برابر مرکز  پلیس امنیتی  آلمان، استازی در لایپتزیگ گرد آورده بود به خون ریزی منجر نشود. یک ماه  بعد «تظاهرات دوشنبه» که منجر به سقوط دیورا برلین در 9 نوامبر 1989 انجامید اتفاق افتاد.

محبوبیت مازور پس از سقوط رژیم و در برابر  همه تظاهر کنندگانی که به میدان شوم کارل مارکس آمده بودند تا  برای  کشته شدگان شمع روشن کنند به حدی بود که بدون شک می توانست در قدرت سیاسی پس از  سقوط رژیم جایی داشته باشد. اما او حاضر به این کار نشد. با وجود این  در سفر فرانسوا میتران ، رییس جمهور فرانسه به لایپتزیگ در 21 دسامبر 1989 با او ملاقات کرد: وی در گفتگویی با لوموند  در 10 سپتامبر 2003 گفت: « او[میتران] وحشت داشت به وجود آمدن آلمان بزرگ و متحد سبب بیدار شدن هیولای خفته آلمان هراسی در فرانسه شود» و اضافه می کرد: «اتحاد آلمان به یک ضرورت مطلق بدل شده بود زیرا در غیر این صورت مردم  ممکن بود دست به کشتن یکدیگر بزنند. »  

مازور پس از آنکه  احساس کرد وظیفه خود را به مثابه یک شهروند آلمان و یک انسان دوست به تحقق رسانده است، به آمریکا رفت  و در آنجا رهبری ارکستر سمفونیک نیویورک را برعهده گرفت،  و از سال 1991 تا 2002  رهبر موسیقی این ارکستر بود. در فاصله 1992 تا 1996  مازور بین نیویورک و لایپتزیگ در رفت و آمد بود و در کشور خود نیز پست  خویش را خفظ کرده بود. اما در سال 1996 در مخالف با سیاست های  اشرافی گرایانه و مالی که  مسئولان عالی  موسیقی شهر پیش گرفته بودند قراردادش را که تا 1999  بسته شد بود لغو کرد.

در سال 1999 در حالی که نام او به عنوان نامزد احراز پست رهبر ارکستر  ملی فرانسه (ONF) مطرح شده بود به ریاست ارکستر فیلارمونیک لندن رسید. در ماه مارس 2000، رادیو فرانسه انتصاب وی را به سمت «مدیریت ارشد موسیقی» ارکستر ملی فرانسه اعلام کرد تا زمانی که در سپتامبر 2002  مسئولیت «رهبر موسیقی»  این ارکستر را برعهده گرفت.

او این سمت را در سال 2008 ترک کرد و به عنوان رهبر افتخاری این ارکستر منصوب شد. او دائما به ارکستر می آمد  تا سال 2014 و برغم شروعی مشکل، روابط مستحکمی  با این ارکستر ایجاد کرد. کورت مازور فردی صریح بود  و در مصاحبه ای با لوموند در 2012 اعلام کرد: « سی سال پیش من به پاریس آمدم  تا ارکستر فیلارمونیک [رادیو فرانسه] را رهبری کنم.  ما در حال آماده سازی یک کنسرت بودیم که یک اعتصاب انجام کار را تهدید کرد. بسیاری از  نوازندگان کار خود را به خوبی انجام نمی دادند، روی صندلی هایشان لمیده بودند و  دقت کافی نداشتند. همه می گفتند: «امشب خواهیم نواخت» من شروع کردم به صورت  ضعیفی  رهبری کردن و نوازندگان سازهای زهی انتهای ارکستر از من خواستند که حرکاتم را قوی تر کنم من هم پاسخ دادم «امشب، رهبری خواهم کرد» همه خندیدند و وضعیت به حال عادی در آمد.   

اما مازور اضافه می کرد: «زندگی موسیقیایی فرانسه امروز دیگر به شکل سابق نیست.  امروز پیشرفت زیادی انجام شده است. (ارکستر ملی] امروز قادر است  پیشرفت های  عظیمی بکند. نخستین تمرین ما  چند ماه پیش  بسیار بد شروع شد. اما تمرین بعدی عالی بود. » و ادامه کار مازور با ارکستر ملی فرانسه  یکی از مهم ترین  بخش های حیات این ارکستر بود و سبب  وفاداری و تقدیر مستحکمی  در ارکستر نسبت به این غول موسیقیایی شد.

لوموند 19 دسامبر 2015

مازور در ویکیپدیا

https://en.wikipedia.org/wiki/Kurt_Masur

آرشیو روزنامه لوموند در انسان شناسی و فرهنگ