فرصت سوزی و میراث برباد رفته ما!

صدیق حسین زاده

به یاد دارم در ایام تعطیلات نوروزی هشتاد و چهار سیری در مناطق باستانی و تاریخی نیکشهر داشتیم و به  بناها و آثاری که در فهرست میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده ، سر زدیم و از نزدیک دیدیم  میراث گرانبهای ما چه وضع اسف باری دارند و شاهد بودیم آنچه از گذشته به ما ارث رسیده رو به نابودی و زوال 

به یاد دارم در ایام تعطیلات نوروزی هشتاد و چهار سیری در مناطق باستانی و تاریخی نیکشهر داشتیم و به  بناها و آثاری که در فهرست میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده ، سر زدیم و از نزدیک دیدیم  میراث گرانبهای ما چه وضع اسف باری دارند و شاهد بودیم آنچه از گذشته به ما ارث رسیده رو به نابودی و زوال است و چگونه برخی ناآگاه به ارزش این میراث ، با ساخت و  ساز واحدهای مسکونی در گوشه و کنار آنها  و کشیدن غیر اصولی جاده ها در میان  این بناها باعث نابودی بسیاری از این آثار شده است.
به اتفاق محمد بلوچزهی خبرنگار ایرنا در آن زمان ،گزارشی از وضع بد این میراث با ارزش تهیه کردیم تا  گامی در جهت جلوگیری از  نابود شدن گذشته نیکشهر برداشته شود و آقای براهوئی نژاد سردبیر وقت هفته نامه مرزپرگهر برای اینکه  این مشکل به خوبی به گوش مسئولین  برسد آن را در صفحه اول و تیتر اول کار کردند و گزارش در شماره 72  هفته نامه مرز پرگهر  بطور کامل  به همراه تصاویری از ویرانی های مورد اشاره چاپ شد، با چاپ آن گزارش صدای ما به گوش مسئولین میراث فرهنگی استان رسید بطوری که آقای حسن سرگزی مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان را وادار کرد تا دست به قلم شود ، ایشان جوابیه ای بلند و بالا برای نشریه فرستاد و در شماره 73 بدون کم و کاست چاپ شد ، در آن جوابیه مدیر کل محترم مشکلات زیادی در بحث میراث فرهنگی استان مطرح کردند ، از جمله کمبود اعتبار و  یا جایگزین کردن اعتبار مرمت و نگهداری آثار باستانی با حقوق پرسنل سازمان که چند  ماه حقوقشان عقب افتاده بود ، ولی نکته مهم  در صحبت های ایشان شعاری بود که در اول جوابیه آورده بودند ؛ ما بیش از مردم نیکشهر به فکر میراث فرهنگی نیکشهر هستیم.
چندین سال از آن موضوع می گذرد سازمان میراث فرهنگی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تبدیل شد ولی تغییر آنچنانی  در وضعیت آثار باستانی نیکشهر در طول این سالها مشاهده نشده و  مثال واضح درخت انجیر معابد(کرت) نیکشهر پس از سال ها ایستادگی در اثر سهل انگاری متولیان امر شکست و شاخه های آن توسط هیزم شکنان  تبدیل به زغال شد و هیچ کس ککش هم نگزید.
از این موارد در اطرف ما بسیارند ولی چه خوب بود اگر از  این فرصت هایی که بطور خدادادی به ما ارث رسیده بهتر مراقبت و مواظبت کرد ، امروزه در بسیاری از کشورها اقدام به ساخت بناهایی بصورت مصنوعی با هزینه بسیار گزاف می کنند تا بتوانند توجه مردم دنیا را به خود جلب کنند و سهمی از صنعت پر درآمد گردشگری در دنیا داشته باشند و از این طریق بتوانند به اقتصاد و سایر بخش ها در کشورشان رونق بخشند ،   زیرا با ورود گردشگران و پولی که به همراه خود می آورداند باعث تحرک اقتصادی در کشور می شوند و در نتیجه نقشی مهم در رشد اقتصاد کشورها ایفا می کنند و از این مهم تر  فرهنگ ، هنر ، تاریخ و تمدن کشور و منطقه خود را تبلیغ می کنند و در جهان به عنوان تمدنی که از گذشته دور آمده و در دنیا حرفی برای گفتن دارد شناخته می شوند.
جنوب استان ما شرایط جذب گردشگر را بطور طبیعی داراست و می توان با سرمایه گذاری در شهرهای چابهار ، کنارک و نیکشهر  و بارز کردن و نشان دادن نقاط قوت و پر جاذبه ، تاریخی و تفریحی این مناطق را  با تمدنی چند هزار ساله  به جهانیان نشان داد.
شهرستان چابهار بیشتر به عنوان مکانی اقتصادی و مراکز خرید ارزان قیمت شناخته می شود ولی  می تواند در کنار منطقه آزاد به یکی از قطب های گردشگری کشور نیز تبدیل شود و مسافران چابهار علاوه بر استفاد از مزایای خرید ارزان را می توان با هوای چهار بهار و چهار فصل آن آشنا  کرد و به جاذبه های گردشگر نیز پرداخت تا در نتیجه جذب بیشتر گردشگر به این نقطه صورت پذیرد.
سواحل دریای مکران و غروب زیبای آن در نوع خود بی نظیر است و جنگل زیبای حرا و درخت انجیر معابد روستای رمین می تواند برای بسیاری تازگی داشته باشد ،کوههای مینیاتوری مسیر جاده  بندر کوچک بریس که هنرمندی خداوند را به اثبات می رساند و زیبایی آن هر انسان هنر دوستی  را به وجد می آورد.
 بندرکنارک هم جاذبه های مربوط به خود را دارد و گل فشان بندر تنک فقط یکی از این جاذبه هاست و بندرهای کوچکی مثل پزم در کنارک بسیار دیدنی و منحصر به فرد است که در یک طرفش دریا آرم و در طرف دیگر بندرگاه موج های بلند زیبایی خاصی به این بندرگاه بخشیده است.
نیکشهر نیز از گذشته به عنوان مرکز مکران شناخته می شده ، موقعیت بسیار خوبی برای توسعه گردشگری دارد و آثار تاریخی که از وجود تمدنهای هزاره های قبل از میلاد حکایت دارند، آثاری مثل قلعه 2000 ساله نیکشهر ، محوطه چهل دختران که جاده ترانزیت قسمتی از آن را تخریب کرده ، قلعه قصرقند ، قلعه بگ ، قلعه بنت ، قلعه اسپکه ، نقوش کنده ها یی که در بسیاری از روستاهای شهرستان قابل مشاهده هستند و اگر برنامه ریزی درستی در این باب صورت نگیرد شاید دیگر تا چند سال آینده اثری از این میراث باقی نماند.
علاوه بر این در  در این شهرستانهای یاد شده هنرهایی وجود دارند که نسل به نسل حفظ شده اند  هنرهایی مثل حصیر بافی ، سفال هلونچکان و دستور غذاهایی که تاریخی چند صد ساله دارند و در بین مردم منطقه طرفداران بسیار دارند و می توانند طرفدارانی جهانی پیدا کنند.
با این همه ویژگیهای مهم و منحصر به فرد در اینکه چرا هنوز از این فرصت ها به خوبی استفاده نشده جای سوال دارد ، بسیاری از نقاط که در  شهرستان های  چابهار  ، کنارک و نیکشهر وجود دارند امتیازهایی هستند ویژه ، که اگر درست و اصولی استفاده شوند می توانند تحولی در منطقه ایجاد کنند و محرومیت را از چهره جنوب استان برای همیشه بزداید.
اینکه سهم استان از گردشگری در کشور چقدر است معلوم نیست ولی آنچه مسلم است این سهم آنقدر  چشمگیر نیست تا باعث تحرک و به حرکت درآورن این صنعت راکد در منطقه شود و دلیلش این نیست که در استان بخصوص در جنوب مناطق جالب و جذاب برای دیدن ندارد بلکه از این جهت است که در اطلاع رسانی و معرفی آن به گردشگران به دلیل عدم توجه جدی مسئولان ذی ربط ناموفق بوده ایم .
صنعت گردشگری در استان ما نیاز به تحولی بزرگ دارد و این مهم بدست نمی آید مگر  در همت بیشتر مسئولان مربوطه  و برنامه ای بلند مدت در  شناساندن  نقاط جالب ، جذاب ، باستانی به مردم ، تا با تبلیغات گسترده  بر روی آن  بتوانیم از این راه  سهمی در  صنعت مرده گردشگری داشته باشیم و در نهایت استان ما از نام تروریست به محلی برای توریست تغییر نام پیدا کند .