یکشنبه, ۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 26 January, 2025
مجله ویستا

چرا خواب هایمان را فراموش میکنیم ؟


تکنیک هایی برای به خاطر سپردن خواب ها

معمولاً برای همه ی ما اتفاق میافتد که در وسط یک خواب شیرین ناگهان از خواب بیدار شده و خوابمان تمام شود. در این حالت احساسات خود را در خواب به یاد میآوریم اما جزئیات و اتفاقات واقعی متأسفانه ناپدید میشوند. چرا این اتفاق میافتد؟ چرا خواب های مشخصی را به یاد میآوریم ولی بعضی را فراموش میکنیم؟ خوابها ترکیبی از تصاویر، افکار، عواطف و احساسات هستند که به طور غیر ارادی توسط مغز در طول مراحل ویژه ی چرخه ی خواب مشاهده میشوند. بعضی از این خوابها شگفت آورند که دیده میشوند و ما را به مرحله ی جدیدی میبرند اما خوابهای دیگر از ترسهای درونی و برخوردهای ما روایت میکنند. همه ی اینها با برخاستن فرد از خواب تمام شده و به واقعیت برمیگردد و میفهمد که آن تصاویر، خیالی بیش نبوده است. وقتی که افراد میخواهند خواب خود را با جزئیات برای دیگران تعریف کنند بخشهایی را انگار گم میکنند و نمیتوانند همه ی آنچه خواب دیده اند را به یاد بیاورند.

این حالت معمولاً رخ میدهد و اکثر مردم نمیتوانند حتی خواب خود را به یاد بیاورند و تا حدودی کلیات آن را به یاد میآورند و باور میکنند که از این رخداد ذهنی ناتوان هستند. افراد بسیار کمی موفق میشوند که خواب خود را به یاد بیاورند و این افراد نیز تمام خواب خود را به یاد نمیآورند و فقط تکه هایی از کل خوابشان را به یاد میآورند.

بر اساس مطالعات علمی مختلف در 5 دقیقه ی اول برخاستن از خواب، ما 50 % خواب خود را فراموش میکنیم و 50 % باقیمانده با انجام دادن فعالیتهای معمول روزانه از ذهن ناپدید میشود. به علم مطالعهی خواب، خواب شناسی گفته میشود که تلاش میکند زمینه، معنی و هدف خواب را کشف کند

اگر شما از آن دسته افراد هستید که کلا خواب هایتان را به یاد نمی آورید، رویاهای آگاهانه خود را نیز به خاطر نخواهید آورد، اما نباید فراموش کرد که سعی در به یاد آوردن خواب، نقطه شروعی است برای شناخت نیمه تاریک زندگی. در هر صورت آگاهی از آنچه به هنگام خواب در ذهن انسان می گذرد حداقل برای خود او می تواند بسیار جالب و حتی مفید باشد، در اینجا به مواردی اشاره می کنیم که به شما کمک می کند تا بتوانید از خوابهای خود آگاه شوید. برای تشخیص ماهیت خواب خود در لحظه وقوع، باید با سبک خوابتان آشنا شوید. قبل از اینکه وقت خود را صرف کار بر روی روش های مقایسه انواع خواب های قابل کنترل بکنید، باید قادر باشید که حداقل یکی از خواب هایی را که در طول شب می بینید به یاد آورید.


چرا خواب هایمان را فراموش میکنیم ؟

فراموش کردن خواب ها یک اتفاق معمول است
خواب بخش جدایی ناپذیر و اسرارآمیز زندگی انسان محسوب شده و دانشمندان بسیاری را در طول تاریخ به فکر فرو برده است. عده ای تصور می کنند خواب و رویا حاوی اطلاعات ارزنده ای در مورد اتفاقاتی است که در گذشته واقع شده یا در آینده اتفاق می افتند.
 
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که کابوس ببینید و بلافاصله از خواب بیدار شوید. در چنین حالتی ممکن است خواب در گوشه ای از ذهنتان ذخیره شود، اما وقتی مجدداً می خوابید، کاملاً فراموش می شود.
 
دانشمندان در گذشته متوجه شده اند افرادی که بیش از سایرین خوابشان را به یاد می آورند نسبت به کسانی که خوابشان را به طور معمول فراموش می کنند، به محرک هایی چون صداهای اطراف واکنش بیشتری نشان می دهند و اصطلاحاً در خواب هشیاری بیشتری دارند.
 
چرا برخی از افراد خوابشان را به یاد می آورند؟
دانشمندان برای پاسخ به این سوال یک گام به جلو برداشته و در یک تحقیق، نواحی مشخصی از مغز را که هنگام خواب یا بیداری فعال هستند، مورد موشکافی قرار دادند.
 
از بین 41 داوطلب در این تحقیق، 21 نفر در دسته افرادی قرار داشتند که خوابشان را به یاد می آورند (این افراد در طول هفته تقریباً خواب مربوط به 5 شب گذشته را به خاطر می سپردند). بقیه افراد به طور متوسط تنها ماهی دو بار خوابشان را به یاد می آوردند.
 
دانشمندان با عکسبرداری از مغز افراد دسته اول (کسانی که خواب را فراموش نمی کردند) متوجه شدند دو ناحیه از مغزشان بیشتر از مغز افراد گروه دوم، فعالیت های خودجوشی را انجام می دهند. یکی از این نواحی که "قشر جلوی پیشانی-میانی" نام دارد مسئول برقراری روابط بین رویدادها، مکان ها و واکنش های احساسی است.
 
ناحیه دیگر موسوم به "پیوندگاه گیجگاهیانه" مسئول همانندسازی و ثبت ظاهر خود و دیگران است. دانشمندان این دو ناحیه را نه تنها در ایجاد خواب، بلکه در به یاد آوردن رویاها دخیل می دانند.
 
سرپرست تحقیق در این خصوص می گوید:برای آنکه مغز بتواند اطلاعاتی را ثبت کند، باید در حالت هشیار قرار گیرد و از خواب بیدار شود.
 
وی ادامه می دهد:افراد گروه اول نسبت به محرک های محیطی واکنش پذیرتر بوده، خواب سطحی تری دارند و به شکل بهتری خوابهایشان را در ذهن کدگذاری می کنند.
 
حال صرف نظر از اینکه شما در دسته اول یا دوم قرار گیرید، اگر می خواهید رویاهایتان را به خاطر بسپارید می توانید از تکنیک های زیر استفاده کنید:
 
تکنیک های بخاطر سپردن خواب: 
1.درمان پنجره
گرچه خواب و رویا اغلب از هم گسیخته به نظر می رسند و حاوی صحنه های آشفته و نامربوطی هستند، اما از جزئیات و ترتیب زمانی برخوردارند. افراد می توانند با ایجاد مجدد صحنه های خواب در زندگی واقعی به نوعی مغز را تمرین دهند.
 
بر اساس این تمرین که "درمان پنجره" نام دارد، یک پنجره مقابل دیدگان فرد قرار می گیرد و به تدریج و در مدت 5 دقیقه وسعت دید فرد نسبت به مناظر بیرون پنجره بیشتر می شود تا اینکه سرانجام کل عناصر خارج مقابل چشمانش ظاهر می شوند.
 
فرد باید همه چیز را (از رنگ ها، اشیاء و ساختمان ها گرفته تا مردم ، حیوانات و حرکت آنها) دنبال کند. هدف از این کار وارد کردن اطلاعات دقیق و جزئی به مغز است؛ بی آنکه دید کلی نگری به آن ها داشته باشیم.
 
پس از انجام این کار، نوبت به نوشتن جزئیات در یک دفترچه یادداشت می رسد. با تجربه کردن و ثبت جزئیات اطراف، مغزتان آمادگی لازم را برای به خاطر سپردن جزئیات در عالم خواب و بیداری بدست می آورد.
 
2.بیدار شدن به صورت طبیعی
این راهکار بسیار ساده است. کافی است عادت کنید بدون نیاز به ساعت یا زنگ هشدار بیدار شوید. دانشمندان بر این باورند افرادی که به صورت طبیعی بیدار می شوند راحتتر می توانند خوابشان را به یاد آورند.
 
3.دفتر ثبت رویا
برخی محققان "یادداشت کردن" را به عنوان موثرترین راهکار به خاط سپردن رویا معرفی کرده اند. این تکنیک مشابه "درمان پنجره" است با این تفاوت که طی چند مرحله صورت می گیرد.
 
در این روش، قرار نیست صبح از تخت بلند شوید و شروع کنید به یادداشت کردن. بلکه باید دفترچه ای در کنار تختتان نگه دارید و هر بار که بیدار می شوید، هر آنچه به یاد می آورید در آن ثبت کنید.
 
شباهت این روش با تکنیک درمان پنجره در آن است که جزئیات مشابه ای به ثبت می رسند. برای مثال در این شگرد نیز نکات ریزی چون رنگ ها، نوع حرکات و غیره یادداشت می شوند. اگر نوشتن همه جزئیات، در حالت خواب و بیدار برایتان کار دشواری است، می توانید به ثبت نکات کلیدی بسنده کنید.
چرا خواب هایمان را فراموش میکنیم ؟