غار سهولان، دومین غار آبی بزرگ گشور

معرفی غار سهولان

غار سهولان از شگفتی های آفرینش است و بعد از غار علیصدر همدان دومین غار آبی ایران به شمار می آید. این غار در منطقه بسیار خوش آب و هوایی قرار گرفته و هر چهار فصل سال در این منطقه شکوه خاص خود را دارد. چشم انداز زیبایی دارد، خصوصا کوه های برفگیر بلند آن در زمستان و پوشش گیاهی (دارویی و خوراکی) آن در بهار. این غار در 43 کیلومتری شرق شهرستان مهاباد و بین جاده مهاباد و بوکان قرار گرفته است. هر چند از نظر آغاز پیدایش به دوره دوم زمین شناسی (کرتاسه) بر می گردد، اما در هیچ یک از کتب معتبر فارسی، کردی و ترکی نامی از آن برده نشده است. تنها "ژاک دمورگان" جهانگرد مشهور فرانسوی بین سال های 1896-1892 که در ایران مشغول نوشتن کتاب جغرافیایی غرب ایران بوده، با کمک ساکنین روستا به وسیله کلک از راه آبی وارد غار گشته و از راه خشکی بیرون آمده اند.

کروکی که ژاک دمورگان از غار کشیده 60% با واقعیت کنونی هم خوانی دارد. سپس در سال 1350 ه.ش یک هیئت غار نورد از دانشگاه آکسفورد با تجهیزات کاملی از غار دیدن کرده و درباره آن نوشتند که " غار سهولان یکی از عجیب ترین غارهای آبی جهان به شمار می آید".

سر انجام در سال 1370 هیئتی دیگر از غار دیدن کردند و پس از  اقدامات اولیه،در سال 1376 اقدام به بازگشایی مسیرهای ورودی کرده و نهایتا در سال 1379 توسط شهرداری مهاباد مورد استفاده موقت قرار گرفت و هنوز برای کشف مسیرهای دیگر غار باید کار کرد و هم اکنون این غار توسط شرکت تعاونی گردشگری و تفریحی غار سهولان و شهرداری مهاباد اداره می شود.

تاریخچه غار سهولان

به گفته اغلب کارشناسان این غار از قدیم الایام مورد استفاده مردم قرار گرفته و در این رابطه سفال های مربوط به دوره اشکانی (پارتها) و جام مسی پی سوز مربوط به دوره ایلخانیان مغول یافته شده است. این آثار به تایید کارشناسان میراث فرهنگی استان نیز رسیده است. غار از دو بخش تشکیل شده؛ یک بخش آبی که از سه حوضچه به هم پیوسته به وجود آمده و عمیق ترین نقطه آن 52 متر و میانگین عمق آن 20 متر می باشد. طول تقریبی این بخش حدودا 250 متر می باشد و احتمال توسعه غار به طور یقین ممکن می باشد. در این قسمت غار قندیل ها به اشکال مختلف از سقف آویزان گشته و بعضی از آن ها به موجودات زنده شباهت زیاد دارند که ساکنین محلی بر هر یک نامی نهاده اند. مثلا خوشه انگور – اختاپوس یا هشت پا – لاک پشت و ...

بخش دوم بخش خشکی غار، به کونه مالان مشهور است این کلمه مرکب از دو واژه کون + مالان یعنی راه یا سوراخی که مردم در آن ساکن باشند. روزگاری که سربازان روس در مهاباد مردم راقتل عام می کردند به روستائیان همراه نیز رحم نکرده به همین دلیل روستائیان نزدیک سهولان به این بخش غار پناه آورده و مدت ها در آن زندگی کرده اند. طول این بخش نیز حدوداً 250 متر و سقف تالارهای آن پوشیده از قندیل های زیبا می باشد. موجودات داخل غار عبارتند از: کبوتر و خفاش. خفاش ها در قسمت هایی که نور به سقف نمی رسد به سقف آویزانند و هم چنین نوعی آرتمینا نرم پوست در آب موجود می باشد.

در نقطه اتصال قسمت آبی به بخش خشکی شیب تندی وجود دارد که در انتهای این شیب تونل باریکی به عمق 20 الی 30 متر کنده اند به عقیده کارشناسان روزگاری راهی مخفی بین قلعه بالای کوه و داخل غار وجود داشته و این راه بر اثر تکان هایی که زمین داشته مسدود گردیده است و ساکنین داخل غار خواسته اند با ایجاد یک تونل دوباره این راه را باز کنند ولی به علت کمبود اکسیژن و نبودن وسایل کافی موفق به این کار نشده اند.

بخش گردشگری وب