علت سوزش ادرار چیست؟ + درمان سوزش ادرار

سوزش ادرار که به همراه درد و ناراحتی هنگام دفع ادرار بروز می‌کند، عارضه‌ای است که هر سنی می‌تواند افراد را درگیر کند؛ (لازم بذکر است تنها سوزش به هنگام ادرار نشانه این عارضه نیست؛ بلکه هرگونه احساس درد هنگام دفع ادرار نیز می‌تواند همین مفهوم را داشته باشد.) با این وجود این حس ناخوشایند به تنهایی بیماری به حساب نمی‌آید و می‌تواند نشانه‌ای از احتمال بروز بیماری‌های مختلف را نمایان سازد. بخاطر همین است که متخصصان معتقدند هرگونه احساس ناراحتی هنگام دفع ادرار باید بررسی شود و از نظر آنان، اختلالات و نشانه‌هایی که در سیستم ادراری به وجود می‌آید، به پیگیری‌های دقیق‌تری نیاز دارد.

بیماری‌هایی که می‌توانند با سوزش ادرار خود را نشان دهند

همانگونه که بیان شد سوزش ادرار به تنهایی بیماری به حساب نمی‌آید، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف باشد و طیف وسیعی از بیماری‌ها می‌تواند موجب بروز این مشکل شود که البته این بیماری‌ها نیز براساس جنس و سن بیماران متفاوت است:

• عفونت مثانه: در خانم‌های جوان عفونت مثانه می‌تواند علت سوزش ادرار باشد.
• عفونت پروستات، عفونت پیشابراه، عفونت مجاری ادراری: موارد مذکور در مردان جوان می‌تواند علت سوزش ادرار باشد که در میان آن‌ها عفونت ادراری شایع‌ترین علت این عارضه است. لازم به ذکر است که مردان دارای مجاری ادراری درازتری نسبت به خانم‌ها هستند و غده پروستات هم مواد ضد‌باکتریائی ترشح می‌کند که مانعی برای عفونت ادراری است. بنابراین عفونت مجاری ادرار در مردان چیز ساده‌ای نیست و اگر مردی دچار سوزش ادرار شود، نباید نسبت به آن بی‌تفاوت باشد.
• بیماری‌های مقاربتی: علت سوزش ادرار در مردان ممکن است بدلیل وجود یک بیماری مقاربتی، مثل سوزاک یا کلامیدیا باشد.
• سیستیت بینابینی: سیستیت بینابینی، شرایط مزمن دردناکی است که در آن مثانه ملتهب و تحریک می‌شود و در نتیجه فرد مجبور می‌شود که به طور مکرر ادرار کند و ادرار کردنش دردناک می‌باشد. این عارضه در زنان شایع‌تر از مردان است.
• برگشت ادراری، عفونت ادراری و آسیب سیستم‌های ادراری: سوزش ادرار در کودکان نیز ممکن است نشان دهنده برگشت ادراری، عفونت های ادراری و آسیب های سیستم ادراری باشد. تب، بی اشتهایی، عدم تغذیه صحیح و کافی و خوب شیر نخوردن نوزاد و وزن نگرفتن نیز می‌توانند نشان دهنده این مشکل باشد.

در دختر بچه‌ها هم عفونت ادراری شایع‌ترین علت سوزش ادراری است. اختلال ادرار کردن نیز مشکلی است که دختر بچه‌ها و خانم‌ها زیاد با آن روبه رو می‌شوند. به عبارت دیگر، زمانی که آنها خارج از منزل هستند و سعی می‌کنند جلوی دفع ادرار را بگیرند، مشکلات متعددی نیز برایشان ایجاد خواهد شد. در حقیقت، عدم دفع ادرار باعث ضخیم شدن عضلات کف لگن شده و در نتیجه این افراد در هر سه مجرایی که از لگن رد می شود، با مشکل روبه رو می‌شوند. بسیاری از خانم‌ها نگران سرویس‌های بهداشتی کثیف و نامناسب هستند و به همین دلیل ترجیح می‌دهند جلوی دفع ادرار را بگیرند، اما دفع ادرار در سرویس‌های بهداشتی آلوده خانم‌ها را دچار عفونت ادراری نمی‌کند، بلکه فرد در اثر نگه داشتن ادرار، از خودش دچار عفونت می‌شود.

• خستگی، بی‌خوابی و ضربه به ناحیه تناسلی نیز باعث عفونت ادراری می‌شوند: دستگاه تناسلی به وسیله میکروب‌های روده کلونیزه است (کلونیزه به معنی جمع شدن سلول‌ها، باکتری‌ها و... در یک نقطه است) و این میکروب‌ها در شرایط مساعد مانند خستگی، بی‌خوابی و ضرباتی که به ناحیه تناسلی وارد می‌شود، می‌تواند عفونت‌ها را وارد مجرا کند. در نتیجه این افراد دچار طیفی از مشکلات ادراری مانند سوزش ادرار، قطع و وصل شدن ادرار، اختلال ادرار کردن، تخلیه نشدن کامل مثانه، عفونت ادراری و... خواهند شد که این مشکلات برای خانم‌هایی که ازدواج کرده‌اند با در نظر گرفتن مسائل زناشویی تشدید خواهد شد.
• بزرگ شدن پروستات: در افراد مسن، بزرگ شدن پورستات می‌تواند علت سوزش ادار باشد.
• تومور مثانه و سیستم ادراری
• وجود سنگ در سیستم ادراری یا مثانه: پس از عفونت ادراری که در بالا بدان اشاره شد، سنگ‌های ادراری دومین علت شایع سوزش ادرار است.

عوامل زیاد دیگری نیز می‌توانند باعث سوزش ادرار گردند: از جمله غذاهای پرادویه، قهوه، چای، الکل، غذاهای اسیدی و مواد شیمیائی در فرآورده‌های بهداشتی

بنابراین باید توجه داشت که سوزش ادرار تنها یک نشانه است که در صورت بروز حتما باید علت اصلی ایجاد کننده آن مشخص شود.

درمان سوزش ادرار

درمان سوزش ادرار به ‌علت آن بستگی دارد. علاوه بر درمان عفونت باکتریائی و نخوردن مواد محرک کارهای زیر را انجام دهید:

• در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید: بسیاری از افراد تا زمانی که تشنه نشوند آب نمی‌نوشند. در صورتی که باید توجه داشت حتی در فصل‌های سرد سال نیز تعریق وجود دارد و باید روزانه حداقل چهار لیوان آب نوشید. در طول روز باید به مقداری آب و مایعات نوشید که ادرار همیشه بی‌رنگ باشد و زمانی که این موضوع را در نظر داشته باشید، علائم و مشکلات سیستم ادراری هم کمتر خواهد شد.
• جوش شیرین: در اولین حمله سوزش ادرار دو لیوان آب بخورید. سپس یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین در نیم‌لیوان آب حل کرده و بخورید. در شش تا هشت ساعت بعد هر ساعت یک لیوان آب بخورید. اگر بعد از یک روز سوزش از بین نرود حتما به پزشک مراجعه کنید.
• تغییر رژیم غذایی: بسیاری از غذاها و آشامیدنی‌ها مجرای ادراری را تحریک کرده و سوزش را بیشتر می‌کنند. الکل، قهوه، چای، شکلات، نوشابه‌های گازدار، مرکبات، گوجه‌فرنگی، غذاهای پرادویه، سرکه، و مواد قندی از این موارد هستند. حذف تمام این مواد از برنامه غذائی سوزش و ناراحتی‌های دیگر آن را ظرف ده روز از بین می‌برد. وقتی سوزش برطرف شد، هر بار یکی از این‌ها را به رژیم غذائی اضافه کنید و ببینید آیا به آن حساسیت دارید یا نه.
• ادرار کردن بعد از رابطه جنسی: یکی از علل شایع عفونت ادراری رابطه جنسی است. بنابراین بعد از هر نزدیکی ادرار کنید و خود را با آب بشوئید. شستن مهبل با محلول آب و کمی جوش‌شیرین نیز کار خوبی است.
• عوض کردن لباس‌های زیر: خانم‌ها در تابستان نگذارند لباس مرطوب به تنشان بماند؛ زیرا لباس‌های مرطوب منجر به رشد باکتری‌ها و مخمرهایی در واژن می‌شوند که منجر به عفونت ادراری می‌گردند. اگر می‌توانید در هر فرصتی لباس زیر را عوض کنید.

گروه سلامت وب