آشنایی با واکسن 6 سالگی کودکان

همان گونه که از نام واکسن شش سالگی مشخص است، این واکسن در سن ۶ سالگی به کودک تزریق می‌شود. واکسن شش سالگی شامل دو واکسن سه گانه (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه) و واکسن خوراکی فلج اطفال است.

این سه واکسن، مخلوطی از سم تغییر شکل یافته (توکسوئید) دیفتری، کزاز و میکروب کشته شده‌ی سیاه سرفه است که در یک آمپول تهیه شده و در قسمت جلو ران در عضله‌ی کودک تزریق می‌گردد.

عوارض تزریق واکسن ۶ سالگی سه گانه چیست؟

1. سفتی گلوله مانند در محل تزریق که ممکن است مدت‌ها باقی بماند و نباید در مورد آن نگران بود.
2. قرمزی و حساس شدن محل تزریق که با گذاردن حوله مرطوب و نیمه گرم (کمپرس گرم) بهبود می‌یابد.
   
   

اگر در تزریق واکسن تاخیری ایجاد شد، چه کنیم؟

اگر تزریق واکسن‌های چند نوبتی (مانند واکسن پنج گانه و فلج اطفال) به عللی مانند بیماری کودک یا مسافرت، در موقع خود انجام نگیرد و به تعویق بیفتد، بعداً در هر موقع، می‌توان واکسن‌های عقب افتاده را تزریق کرد و برنامه واکسیناسیون کودک را ادامه داد و احتیاج به از سر گرفتن واکسیناسیون  نیست. 

واکسن ۶ سالگی شامل چه واکسن‌هایی است؟

• واکسن ۶ سالگی کزاز

هر زخمی یا شکافی روی پوست خطر بیماری کزاز را به همراه دارد. باکتری کزاز فقط در محیط بدون اکسیژن رشد می‌کند به همین دلیل زخم‌های سطحی خطر کمتری در رابطه با بیماری کزاز ایجاد می‌کنند. باکتری کزاز سمی تولید می‌کند که به اعصاب و مغز آسیب می‌زند و موجب گرفتگی عضلات به خصوص عضلات صورت می‌شود و به همین دلیل در زبان عامه به این بیماری قفل شدن فک نیز می‌گویند. مبتلایان به کزاز باید حتما در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرند.

• واکسن ۶ سالگی سیاه سرفه

نشانه‌های این بیماری شبیه به بیماری سرماخوردگی نظیر آبریزش بینی، قرمزی و آبریزش چشم، تب خفیف و سرفه خشک می‌باشد. یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های زیر یک سال کودکان، بیماری سیاه سرفه است. این بیماری توسط یک باکتری به نام بوردتلاپرتوسیس ایجاد می‌شود و باعث مسدود شدن مجاری تنفسی نوزاد می‌گردد و التهاب ریه‌ها می‌گردد.

• واکسن ۶ سالگی دیفتری

دیفتری بیماری دستگاه تنفسی است. این بیماری واگیردار است و باعث ایجاد غشایی کاذب در حلق و حنجره می‌شود. عوارض آن نظیر گلودرد، تب، سرفه و گرفتگی صدا است و در صورتی که این بیماری شدت بگیرد می‌تواند باعث بیماری‌های قلبی، کلیوی و فلج دست و پا شود. 

• واکسن ۶ سالگی خوراکی فلج اطفال

دو نوع واکسن خوراکی فلج اطفال وجود دارد، یکی واکسن ویروس زنده‌ی ضعیف شده و دیگری واکسن کشته شده که هر دو در پیشگیری از بیماری فلج اطفال در کودکان موثر است. به علت مزایایی که نوع خوراکی واکسن دارد در کشور ما نوع خوراکی آن داده می‌شود. خوشبختانه در ایران غیر از دادن واکسن، واکسیناسیون همگانی فلج اطفال نیز در مورد کودکان کمتر از ۵ سال در سال‌های اخیر اجرا شده است که در پیشگیری از بیماری فلج اطفال بسیار موثر و موفقیت آمیز بوده است به طوری که امید است این بیماری در کشور ما ریشه کن گردد.

مسائلی مهم در مورد واکسن‌های تزریقی 

واکسن تزریقی را از بدو تولد (واکسن بدو تولد نوزاد) تا ۱۵ ماهگی باید در عضله‌ی ران و از ۱۵ ماهگی تا دوران بلوغ در عضله‌ی بازو تزریق کرد. باید سوزنی انتخاب شود (سوزن ۲۳ میلی متر) تا واکسن در عمق عضله تزریق گردد. اگر واکسن سطحی تزریق شود موجب تخریب و ضایع شدن عضله می‌گردد.

هنگام تزریق در کودکان کوچک تر از ۶ ماه کودک را می‌توان روی تخت خواباند. بعضی از والدین ترجیح می‌دهند کودک بزرگتر را در آغوش بگیرند و بعضی دیگر می‌خواهند هنگام تزریق حضور نداشته باشند و پزشک یا پرستار تزریق را انجام دهد.

مزایای تزریق واکسن به نوزادان

• کاهش میزان مرگ ‌و میر
• پیشگیری از بیماری آبله مرغان
• کنترل بیماری‌های مختلف
  
  

عوارض تزریق واکسن در نوزادان

• تورم و درد و حساسیت موضعی محل تزریق واکسن
• بیقراری و گریه نوزاد
• تب خفیف یا شدید
• ناراحتی عصبی و تشنج پس از تزریق واکسن و در زمان بالا رفتن تب در نوزادان 
• فلجی که ممکن است بعد از واکسن فلج اطفال رخ دهد ولی در سنین بالا بیشتر دیده شده است.
• سردرد
• ایجاد بثورات پوستی بعد از تزریق واکسن در شیرخواران 

---

بیشتر بخوانید: تب نوزاد بعد از واکسن را چگونه کنترل کنیم؟

---

علایم تشنج در کودکان پس از واکسن

• هوشياری کودک از بین می‌رود.
• کودک دچار لرزش اندام ها می‌گردد.
• قطع موقتی تنفس و یا نفس کشیدن عمیق و کبودی پوست در کودک اتفاق می‌افتد.
• کودک کنترل مدفوع و ادرار خود را از دست می‌دهد.
• سیاهی چشم کودک به سمت بالا می‌رود.

گروه مادر و کودک وب