عمل جراحی تعویض مفصل زانو و ران چیست + مراقبت‌های پس از عمل

در سال های اخیر بیشتر خانم های ایرانی با بالارفتن سن دچار درد زانو و مفاصل می شوند که این درد زانو آنقدر افزایش می‌یابد که در نهایت مجبور به عمل جراحی آن می شوند. دانستن فرایند جراحی و مراقبت های پس از آن در طی کردن روند درمان و موفقیت عمل جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است. 

در استفاده های مداوم، مفصل های طبیعی چگونه عمل می کنند؟

مفصل ها دارای قابلیت چرخش و ایست رو نقاط ثقل بدن ما هستند.تمام مفصل ها یک نقطه مشترک دارند:آنها حداقل از دو جز مفصلی تشکیل شده اند که بر روی یکدیگر از طریق یک سطح غضروفی حرکت می کنند.غضروف های مفصلی همانند سپر یک اتومبیل می توانند نیروها و فشارهای وارد به مفصل را تحمل کرده و آن را خنثی سازد.در طول زندگی یک انسان،بطور متوسط در حدود 60 میلیون بار وزن بدن بطور متناوب به مفصل ها منتقل می شود. با این حساب می توان ادعا کرد که انسان تا شصتمین سال زندگی می تواند مسافتی برابر با محیط کره زمین را پیموده باشد.

مفصل ها چگونه بیمار می شوند؟

از ساییدگی مزمن غضروف مفصلی با عنوان تخصصی آرتروز یاد می شود.علل التهاب این مفصل ها می توانند آرتروز اولیه (آیدیوپاتیک) و آرتروز ثانویه باشد.ساییدگی مفصل ران، مفصل ران ناپایدار و شکستگی این مفصل ها از جمله بیماری هایی است که می تواند منجر به عمل جراحی گردد.

چگونگی عمل جراحی مفصل ران

مدت زمان عمل جراحی برای تعویض مفصل ها، معمولا بین 1 تا 2 ساعت است. عمل جراحی مفصل ران با ایجاد یک برش در قسمت خارجی ران شروع می شود. گردن ران حالا که آزاد شده است جدا گشته و سر مفصل ران بیمار برداشته می شود.کاسه مفصلی لگن طبیعی،به طور متناسب آماده سازی شده و با پروتز کاسه مفصلی جایگزین می شود.به عنوان قدم بعدی، قسمت درونی استخوان ران آماده شده و تنه پروتز با سیمان و یا بدون سیمان استخوانی، در قسمت درونی استخوان ران ثابت می گردد.یک سر کروی بر روی تنه پروتز و کاسه مفصلی تحرک ایجاد می کند. در انتها جراح مفصل ران مصنوعی را برای اطمینان از تحرک مجددا آزمایش می کند.پس از بستن محل زخم، پانسمان کلی همراه فشار بر روی بافت های زیرین بسته می شود.از طریق لوله (درن) کار گذاشته و در محل زخم از جمع شدن خون در آن نقطه جلوگیری می گردد.

چگونگی عمل جراحی مفصل زانو

جراح با ایجاد برشی روی قسمت جلویی زانو به مفصل بیمار دسترسی پیدا می کند سپس سطوح غضروفی ساییده شده استخوان ران و ساق پا را با وسایل مخصوص بر می دارد. با استفاده از شابلون های مخصوص به طور دلخواه آماده سازی می شود.قبل از کارگذاری پروتز اصلی، کارگذاری پروتز به شکل آزمایشی انجام می شود و جراح با این کار موقعیت، اندازه،ثبات و فضای تحرک را بررسی می کند.سر استخوان ساق پا نیز به همین روش آماده و پروتز فلزی ساخته شده ساق پا کار گذاشته می شود. یک قطعه پلی اتیلن بر روی پروتز ساق پا، به عنوان سطح صاف بین استخوان ران و ساق نصب می گردد.قبل از ثابت سازی نهایی هر یک از اجزا مفصل برای اطمینان از تحرک لازم مجددا بررسی می شوند.

مراقبت های پس از عمل مفصل زانو

در 6 تا 8 هفته اول پس از عمل جراحی، مفصل شما نیاز به محافظت دارد بنابراین باید عضلات اطراف مفصل، مانند گذشته قوی تر شوند، تا بتوانند از مفصل جدید محافظت کنند. این عضلات به مفصل ثبات لازم را می دهند و آن را در مقابل حرکات غلط محافظت می کنند.

مسائل عنوان شده در هر دو مورد جراحی مفصل ران و زانو صدق می کنند.

1. حالت نشستن

به طور عمود بر روی صندلی بلندی که دسته دار است بنشینید. پاها باید با زاویه قائم نسبت به بدن قرار گیرد

---

2. حالت بلند شدن

در هنگام نشستن و بلند شدن بر روی دسته های صندلی تکیه کنید و پایی که عمل شده است را به صورت راست و به طرف جلو نگه دارید.

---

3. تمرین راه رفتن

راه رفتن را به طور مرتب خود در مسیرهای خلوت و زمین های نرم شروع کنید.برای شروع، یک مسیر کوتاه 5 دقیقه ای که بتوان طول آن را به مرور زیاد کرد،کافی است.از راه رفتن بر روی سطوح ناصاف و لغزنده خودداری کرده و همواره کفش مناسب بپوشید.

---

4. بالا رفتن از پله ها

برای این کار ابتدا پایی را که سالم است روی اولین پله بگذارید. عصاها همچنان کنار پای جراحی شده، قرار می گیرند.سپس روی پای سالم فشار آورده و با دستان خود وزن بدن را بر روی عصاها بیندازید و پای عمل شده را روی نخستین پله بگذارید. در آخر عصاها را بر روی همان پله بگذارید این حرکات را روی دومین پله نیز انجام دهید و تکرار کنید تا به بالاترین پله برسید. همین مراحل برای پله هایی که دارای نرده هستند نیز تکرار می شوند.

گردآوری: مجله اینترنتی وب