نحوه تزریق انسولین چگونه است؟

دیابت از بیماری‌هایی است که شیوع زیادی دارد و تقریبا در بیشتر خانواده‌ها افرادی با مشکل قد خون بالا پیدا می‌شود. خوشبختانه این بیماری کاملا قابل کنترل است و می‌توان آن را با داروهایی همچون قرص متفورمین و در مواردی هم تزریق انسولین کنترل کرد. معمولا فرد دیبابتی با آموزش‌هایی که می‌بیند خود می‌تواند این کار را انجام می‌دهد. تزریق انسولین کار سختی نیست و تنها لازم است به طور صحیح با نحوه کار آشنا شوید.

چه کسانی نیاز به تزریق انسولین دارند؟

به طور کلی افراد با مشکلات زیر با به تشخیص پزشک معالج خود نیاز به درمان با انسولین دارند:

1. بیماران دیابتی نوع یک
2. مبتلایان به دیابت نوع دو که به‌علت این بیماری دچار نارسایی کلیه شده‌اند و کلیه‌هایشان آسیب جدی دیده است
3. خانم‌های باردار مبتلا به دیابت نوع دو که بیماری‌شان قبلا با مصرف قرص کنترل می‌شده
4. دیابتی‌های نوع دو که سال‌ها قرص قند‌ مصرف کرده‌اند و پس از مدتی بدنشان به قرص مقاوم شده است
5. بیماران مبتلا به دیابت نوع دو که قرص مصرف می‌کنند و لازم است جراحی برایشان انجام شود یا در بیمارستان بستری شوند

چنانچه انسولین به درستی تجویز شود، در یک فرد وابسته به انسولین به عنوان یک داروی نجاتبخش حیات عمل می‌كند، ولی در صورت تجویز نادرست باعث بروز عوارضی می‌شود كه از آسیب بافتی تا شوک انسولین متغیر است. معمولاً با تزریق دوبار یا بیشتر انسولین در روز می‌توان قندخون خود را كنترل کرد.

علاوه بر درمان دارویی دیابت با استفاده از درمان‌های گیاهی و خانگی هم می‌توان به کنترل قند خون کمک کرد. در لینک زیر برخی از این روش‌های درمانی را قرار داده‌ایم.

درمان خانگی دیابت (درمان دیابت با داروهای گیاهی)

هم‌اکنون دو نوع انسولین وجود دارد؛ انسولین‌های رگولار که خطر افت قندخون با مصرف آنها زیاد است و انسولین‌های مشابه که به صورت قلم یا به‌اصطلاح بیماران، به شکل خودکار هستند و درجه مخصوصی برای تنظیم دارد.

نحوه تزریق انسولین

قبل از هرچیز بهتر است با وسایل مورد نیاز برای تزریق انسولین آشنا شوید:

• سرنگ: سرنگ‌های انسولین یک سی سی هستندكه 100 واحد گنجایش دارند و روی این سرنگ‌ها درجه بندی شده است. هر خط كوچک برابر با 2 واحد انسولین است مثلا اگر قرار است 10 واحد انسولین تزریق كنید باید تا پنجمین خط كوچک بكشید.

• قلم های انسولین: قلم انسولین از نظر ظاهری شبیه ماژیک است و شامل یک سوزن قابل تعویض، شیشه مخصوص انسولین و خود قلم انسولین در دو نوع یک‌بار مصرف و قابل تعویض وجود دارد كه در اولی قلم انسولین را باید دور انداخت ولی در دومی می‌توان شیشه دیگری از انسولین را جایگزین قبلی كرد.
  

انسولین کدر و شیری رنگ را باید قبل از مصرف با برگرداندن آرام ویال و غلطاندن آن بین دو دست کاملا مخلوط کنید سپس با یک دست محل تزریق را بکشید و ناحیه وسیعی را با انگشتان بگیرید تا محل تزریق ثابت شود. در نهایت با دست دیگر سرنگ را مانند مداد بگیرید و سوزن را به طور عمودی وارد پوست کنید و پیستون را تا آخر فشار دهید.

توجه: اگر قرار است دو نوع انسولین را در یک سرنگ مخلوط کنید، ابتدا باید انسولین کریستال (بی رنگ و شفاف) را بکشید.

عوارض انسولین

انسولین هیچ اثر منفی‌ روی کبد، کلیه و دیگر ارگان‌های حیاتی بدن ندارد. مهم‌ترین عارضه‌ای که ممکن است در اثر مصرف آن ایجاد شود، افت قندخون است که در صورت مصرف بیش از اندازه بروز می‌کند. از طرفی، چون بدن را از نظر متابولیکی تنظیم می‌کند، ممکن است قدری باعث افزایش وزن شود.

نکاتی که در ارتباط با تزریق انسولین باید بدانید

- انسولین‌های رگولار را باید 20 تا 30 دقیقه قبل از صرف غذا تزریق کرد و انسولین‌های مشابه انسولین و قلمی، همزمان با شروع غذا باید استفاده شوند.

- بهتر است در هر وعده، انسولین در قسمت خاصی از بدن تزریق شود، مثلا اگر بیمار صبح، روی بازوی راست تزریق می‌کند و شب روی بازوی چپ، تا مدتی همین روند را ادامه دهد و بعد از سه تا شش ماه محل آن را عوض کند، چون میزان جذب از هر طرف بدن فرق می‌کند و اگر این قاعده رعایت نشود، امکان دارد نوسانات قندخون را در پی داشته باشد.

- انسولین‌های رگولار تا زمانی که مصرف نشده ‌است حتما باید در یخچال نگه ‌داشته شود، ولی بعد از شروع استفاده، در دمای محیط تا یک ماه قابل استفاده‌ است و نیازی به یخچال ندارد.

- انسولین‌های قلمی را هم تا زمانی که مصرف نشده‌ است، حتما باید در یخچال گذاشت و بعد از استفاده تا وقتی تمام شود که معمولا یک هفته تا ده روز طول می‌کشد، می‌توان در دمای محیط قرار داد.

- از تزریق انسولین تاریخ گذشته خودداری كنید و قبل از مصرف، حتما انسولین را از نظر شفافیت كنترل كنید.

- ویال های باز شده انسولین را می‌توان به مدت حداكثر یك‌ماه در جای خشک و خنک نگهداری كرد.

آموزش به بیمار:

1. قبل از فعالیت و ورزش غذای كافی بخورید.
2. وعده‌های غذایی را حذف نكنید.
3. تقریباً هر 5-4 ساعت یك وعده غذایی یا غذای مختصر بخورید.
4. قندخون خود را مرتب کنترل كنید.
5. بازوبند هویت پزشكی بپوشید.
6. به طور منظم به پزشک مراجعه كنید و مقدار انسولین را فقط تحت نظر پزشک تغییر دهید.
   

گروه سلامت وب