|
Etoposide
|
|
ابپوزايد
|
موارد و مقدار مصرف:
فارماكوكينتيك
جذب: بعد از مصرف خوراكي فقط به ميزان متوسطي از دستگاه گوارش جذب مي‌شود. محدوده فراهمي زيستي شكل خوراكي اين دارو حدود 75-25 درصد (به طور متوسط 50 درصد) داروي جذب شده است.
پخش: به طور گسترده در بافت‌هاي بدن انتشار مي‌يابد. بالاترين غلظت دارويي در كبد، طحال، كليه، بافت سالم، مغز و بافت تومور مغزي يافت مي‌شود. عبور دارو از سد خوني - مغزي بسيار كم و متغير است. در حدود 94 درصد به آلبومين سرم پيوند مي‌يابد.
متابوليسم: مقدار كمي از داروي مصرف شده متابوليزه مي‌شود. متابوليسم اين دارو كبدي است.
دفع: عمدتاً از طريق ادرار و به صورت تغيير نيافته دفع مي‌شود. مقدار كمي از دارو از طريق مدفوع دفع مي‌شود. دفع پلاسمايي اين دارو دو مرحله‌اي است. نيمه عمر مرحله اول حدود 2-0.5 ساعت و نيمه عمر نهايي آن حدود 11-5.5 ساعت است.
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: حساسيت به دارو يا هر يك از اجزا و فرمولاسيون، بارداري.
موارد احتياط : دارو مي‌تواند باعث شوك آنافيلاكسي شود كه به صورت تب، لرز، تاكيكاردي، برونكو اسپاسم، تنگي نفس و افت فشارخون خود را نشان مي‌دهد. در بچه‌ها استفاده از غلظت‌هاي بالاتر از مقدار توصيه شده، احتمال واكنش‌هاي آنافيلاكسي را افزايش مي‌دهد. در اين موارد بايد انفوزيون دارو قطع شده و شوك آنافيلاكسي درمان شود.
مهار شديد مغز استخوان كه منجر به عفونت و خونريزي مي‌شود با اين دارو رخ مي‌دهد. درمان بايد در صورت پلاكت كمتر از mm3 /50000 و تعداد مطلق نوتروفيل (ANC) كمتر از mm3/500 متوقف شود. در بيماران با نارسايي كبدي و كليوي با احتياط و با تنظيم دوز استفاده شود.
فرمولاسيون ممكن است حاوي بنزيل الكل باشد كه باعث سندرم gasping مي‌شود. فرم‌هاي حاوي پلي سوربات 80 نبايد در نوزادان نارس استفاده شود.
دارو حتما رقيق شده و نبايد به صورت بولوس تجويز شود. چون باعث افت فشار خون مي‌شود. مدت انفوزيون 30 تا 60 دقيقه است. حتما تحت نظارت پزشك مجرب و متخصص شيمي درماني تجويز شود.
|
موارد منع مصرف و احتياط:
ملاحظات اختصاصي
1- پروفيلاكسي: با داروهاي ضد استفراغ، باعث كاهش دفعات تهوع و استفراغ ناشي از دارو مي‌شود.
2- در دوزهاي كمتر از 200 ميلي گرم، جذب دارو تحت تأثير غذا قرار نمي‌گيرد.
3- به خاطر احتمال واكنش‌هاي آنافيلاكتوئيد ديفن هيدرامين، هيدروكورتيزون، اپي نفرين و وسايل لازم جهت حمايت راه‌هاي هوايي در دسترس باشد.
4- اتو پوزيد باعث بهبود كامل بيماري در كارسينوم سلول‌هاي كوچك ريه و كارسينوم بيضه مي‌شود.
5- حتما موقع تجويز و تزريق دارو از دستكش استفاده كنيد. در صورت تماس با پوست و مخاط بلافاصله با آب و صابون شستشو دهيد.
6- براي تجويز وريدي، دارو را در محلول دكستروز يا نرمال سالين رقيق كنيد تا غلظت mg/ml 0.4-0.2 بدست آيد. غلظت‌هاي بيشتر ممكن است باعث ايجاد كريستال شوند. براي جلوگيري از افت فشار خون دارو با سرعت آهسته (حداقل 30 دقيقه) انفوزيون شود.
7- فشار خون را قبل و هر نيم ساعت ضمن درمان مانيتور كنيد. در صورت رسيدن سيستول به كمتر از 90 ميلي متر جيوه مصرف دارو را متوقف كنيد.
8- CBC را به طور منظم مانيتور كنيد. در صورت پلاكت كمتر از mm3/50000 و ANC كمتر از mm3/500 دارو را تجويز نكنيد.
9- با تجويز خوراكي دارو احتمال سميت گوارشي بيشتر است.
روش تجويز:
خوراكي : دوزهاي كمتر از 400 ميلي گرم در روز را مي‌توان يك جا داد. در مورد دوزهاي بالاتر بهتر است در 2 تا 4 دوز تجويز شوند.
وريدي: به صورت بولوس يا انفوزين 24 ساعته تجويز مي‌شود. دوزهاي بولوس بايد حداقل در مدت 45 الي 60 دقيقه تجويز شوند. تجويز در زمان كوتاه تر از 30 دقيقه باعث افت فشار خون مي‌شود. محلول‌هاي اتوپوزيد حاوي پلي سوربات 80 بوده كه با ست‌هاي حاوي پلي وينيل كلرايد ناسازگار است. در اين موارد از ست‌هاي فاقد PVC استفاده كنيد.
غلظت‌هاي بالاتر از mg/ml 0.4 ناپايدار بوده و در عرض چند دقيقه رسوب ميكنند. در مورد دوزهاي بالا تر كه رقيق كردن به غلظت‌هاي كمتر از mg/ml 0.4 امکان پذير نيست. بهتر است براي انفوزيون از محلول‌هاي در حال تزريق نرمال سالين يا دكستروز يا اتوپوزيد فسفات استفاده كرد.
محلول‌هاي اتوپوزيد با غلظت‌هاي mg/ml 0.1-0.4 را مي‌توان از طريق فيلتر 0.22 ميكرون تجويز كرد.
|
|
|
|
|
|
|
مکانيسم اثر:
تداخل دارويي
در صورت مصرف همزمان اتوپوزيد اثرات سمي سيس پلاتين سمي براي سلول مشخص نيست. سيكلو سپورين باعث افزايش سطح اتوپوزيد مي‌شود. CBC را مانيتور كرده و دوز را تنظيم كنيد.
در صورت مصرف همزمان با وارفارين باعث افزايش INR , PT مي‌شود. بيمار را مانيتور كنيد.
|
|
|
فارماكوكينتيك:
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: نوروپاتي محيطي (بخصوص در صورت مصرف همزمان با ساير داروهاي سمي براي عصب).
قلبي ـ عروقي: كمي فشار خون ناشي از انفوزيون سريع، طپش قلب، تاكيكاردي.
دستگاه گوارش: تهوع و استفراغ (در 30 درصد بيماران)، بي اشتهايي، التهاب مخاط دهان، دردهاي شكمي.
خون: كاهش فعاليت مغز استخوان (وابسته به مقدار مصرف است)، لكوپني، ترومبوسيتوپني.
موضعي: فلبيت غير شايع، درد در محل تزريق وريدي.
ساير عوارض: تب گاهگاه، طاسي قابل برگشت، آنافيلاكسي (به ندرت)، درد عمومي، لرز، تعريق مفرط.
توجه : در صورت مسموميت شديد خوني، بايد مصرف دارو قطع شود.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: سركوب فعاليت مغز استخون، تهوع، استفراغ.
درمان: معمولاً حمايتي است و شامل انتقال اجزاي خون، مصرف داروهاي ضد استفراغ، و درمان مناسب علامتي مي‌شود.
|
اشكال دارويي:
موارد و مقدار مصرف
توجه : موارد و مقدار اين دارو ممكن است تغيير يابد. براي كسب اطلاعات جديد به منابع پزشكي مراجعه شود.
الف) كارسينوم سلول‌هاي كوچك ريه.
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار mg/m2/day 70 (به نزديك ترين حد مقدار 50 ميلي گرم گرد شود) به مدت چهار روز. مقدار مصرف هر 4-3 هفته تكرار مي‌شود. روش ديگر تجويز تزريق وريدي مقدار mg/m2/day 35 به مدت چهار روز و يا mg/m2/day 50 به مدت پنج روز است. اين مقدار مصرف هر 4-3 هفته تكرار مي‌شود.
ب) كارسينوم بيضه:
بزرگسالان: مقدار mg/m2/day 50-10 روزهاي اول تا پنجم، و يا mg/m2/day 100 روزهاي اول، سوم و پنجم تزريق وريدي مي‌شود. هر 4-3 هفته اين برنامه درماني تكرار مي‌شود.
پ) ساركوم كاپوزي ناشي از بيماري ايدز.
بزرگسالان: mg/m2 150 روزانه وريدي براي 3 روز پشت سر هم و 4 هفته بر حسب نياز تكرار مي‌شود.
تنظيم دوز: بيماران با نارسايي كليوي نياز به تنظيم دوز دارند.
مكانيسم اثر
اين دارو با متوقف ساختن سلول‌ها در مرحله متافاز تقسيم سلولي، اثر سمي براي سلول را نشان مي‌دهد. اين دارو وارد شدن سلول‌ها به مرحله ميتوز و ساخت RNA , DNA را نيز مهار مي‌كند.
|
اطلاعات دیگر:
طبقه‌‌بندي درماني: ضد نئوپلاسم.
طبقه‌‌بندي مصرف در بارداري: رده D
اشكال دارويي:
Capsule: 50, 100mg
Injection, solution: 20 mg/ml, 5ml, 20 mg/ml, 10ml
نام‌هاي تجاري: Ebeposide
|
