پنجشنبه, ۲۸ تیر, ۱۴۰۳ / 18 July, 2024
مجله ویستا

Propofol | اطلاعات دارویی | اطلاعات عمومی دارو


Propofol
پروپوفول- ليپورو
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) القاء بيهوشي
بزرگسالان: بيشتر بيماراني كه طبق ASA-PS جزء طبقه‌بندي I يا II قرار مي‌گيرند و كمتر از 55 سال سن دارند به mg/kg 5/2-2 دارو نياز دارند.
دارو معمولاً به صورت mg 40 يك جا هر 10 ثانيه تزريق مي‌شود تا اثر مورد نظر بدست آيد.
جهت بيهوشي براي اعمال جراحي قلب دوز معمول mg 20 ( mg/kg 5/1-5/0) هر 10 ثانيه تا رسيدن به اثر مورد نظر مي‌باشد.
جهت بيهوشي اعمال جراحي اعصاب دوز معمول mg 20 ( mg/kg 2-1) هر 10 ثانيه تا رسيدن به اثر مورد نظر مي‌باشد.
تنظيم دوز: در بيماران سالمند، ناتوان و يا هيپوولميك و كساني كه طبق ASA-PS جزء دستة III يا IV قرار دارند بايد نصف دوز معمول را دريافت نمايند ( mg 20 هر 10 ثانيه).
كودكان 16-3 سال: mg/kg 5/3-5/2 ظرف 30-20 ثانيه تزريق گردد.
ب) نگهداري بيهوشي
بزرگسالان: دارو مي‌تواند بسته به اثر باليني با سرعتهاي متفاوتي تزريق گردد.
بيشتر بيماران mg/kg/min 2/0-1/0 ( mg/kg/hr 12-6) و يا مقادير متناوب mg 50-20 به صورت تدريجي و p.r.n دريافت مي‌نمايند.
جهت بيهوشي براي اعمال جراحي قلب به همراه مخدر ثانويه ميزان mcg/kg/min 150-100 و يا دوز پايين mcg/kg/min 100-50 به همراه مخدر اوليه تجويز مي‌گردد.
جهت جراحي اعصاب mcg/kg/min 200-100 ( mg/kg/hr 12-6) دريافت مي‌شود.
تنظيم دوز: بيماران سالمند، ناتوان و يا هيپوولميك و يا كساني كه طبق ASA-PS در دسته III و يا IV قرار دارند نيمي از دوز معمول را دريافت مي‌نمايند( mg/kg/min 1/0-05/0 و يا mg/kg/hr 6-3).
كودكان 2 ماه تا 16 سال: mcg/kg/min 300-125 ( mg/kg/hr 18-5/7) تزريق مي‌گردد.
پ) مراقبت بيهوشي تحت نظارت
بزرگسالان: بيشتر بيماران در ابتدا به mcg/kg/min 150-100 ( mg/kg/hr 9-6) به مدت 5-3 دقيقه و يا تزريق آهستة mg/kg 5/0 از دارو ظرف 5-3 دقيقه نياز دارند.
جهت دوز نگهدارنده بيشتر بيماران به انفوزيون mcg/kg/min 75-25 (mg/kg/hr 5/4-5/1) و يا مقادير متناوب mg 20-10 نياز دارند. تزريق سريع دارو منع شده است.
تنظيم دوز: بيماران سالمند، ناتوان و يا كساني كه طبق ASA-PS در دسته III و يا IV مي‌باشند، 80% دوز نگهدارنده بزرگسالان را نياز دارند.
ت) تسكين بيماران بستري در بخش كه لوله تنفسي دارند:
بزرگسالان: انفوزيون اوليه mcg/kg/min 5 ( mg/kg/hr 3/0) براي 5 دقيقه تزريق گردد.
سپس مقادير mcg/kg/min 10-5 ( mg/kg/hr 6/0-3/0) ظرف 10-5 دقيقه تا رسيدن به اثر مورد نظر مصرف شود. ميزان نگهدارنده mcg/kg/min 50-5 (mg/kg/hr 3-3/0) مي‌باشد.
موارد منع مصرف و احتياط:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به دارو و يا تركيبات آن، حساسيت به سويا، لسيتين تخم‌مرغ و گليسرول.
دارو نبايد در اعمال جراحي زايمان به كار رود زيرا اثرات آن بر جنين شناخته شده نيست. هم‌چنين در بيماراني كه ICP افزايش يافته دارند و يا گردش خون مغزي آنها كاهش يافته است استفاده نشود زيرا كاهش فشار شرياني ناشي از دارو باعث كاهش پرفيوژن مغزي خواهد شد.
دارو در كودكان زير 3 سال استفاده نشود هم‌چنين جهت تسكين كودكان در بخش مراقبتهاي ويژه استفاده نشود.
موارد احتياط: به دليل فرم امولسيون دارو در افرادي كه اختلال متابوليسم چربي دارند (مانند هيپرليپوپروتئينمي اوليه و هيپرليپيدمي ديابتيك) با احتياط مصرف شود.
در افرادي كه با TPN از ليپيدها تغذيه مي‌شوند، بيماران سالمند و ناتوان، اختلالات گردش خون و سابقه تشنج با احتياط مصرف شود.
دارو بايد تحت نظارت مستقيم افرادي كه با اصول احياء و بازنگهداشتن راههاي هوايي و نيز تزريق بيهوشي دهنده‌هاي وريدي آشنا هستند، تزريق گردد.
برخي از انواع اين دارو حاوي سديم متابيسولفيت مي‌باشند. در نتيجه برخي بيماران از جمله بيماران مبتلا به آسم ممكن است به آن حساسيت نشان دهند.
عوارض جانبي:
عوارض جانبي
اعصاب مرکزي: حركات كلونيك ـ ميوكلونيك، گيجي، تب، سردرد، درد.
قلبي ـ عروقي: آريتمي در كودكان، براديكاردي، افزايش فشارخون، كاهش فشارخون.
متابوليك: هيپرليپيدمي
تنفسي: آپنه
پوست: سوزش يا درد محل تزريق، خارش، راش.
ساير عوارض: احساس سرما، گزگز، بي‌حسي.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: مسموميت دارو مي‌تواند باعث سركوب عملكرد قلبي تنفسي گردد.
درمان: درمان شامل اقدامات حمايتي، دادن مايعات، داروهاي وازوپرسور و آنتي‌كولينرژيك‌ها مي‌باشد.
تداخل دارويي:
تداخل دارويي
مصرف همزمان بيهوشي دهنده‌هاي استنشاقي (مانند انفلوران،‌ هالوتان ايزوفلوران)، كمك بيهوشي دهنده‌ها (نيتريك اكسايد و مخدرها) ممكن است باعث افزايش بيهوشي و اثرات قلبي عروقي پروپوفول گردد. با احتياط مصرف شوند.
مصرف همزمان ضد دردهاي اپيوئيدي و يا داروهاي آرام‌بخش مي‌تواند باعث كاهش بيش از حد فشار سيستولي، دياستولي و MAP گردد. كاهش ميزان شروع دارو در موارد ضروري لازم است.
مکانيسم اثر:
مکانيسم اثر
اثر بيهوشي دهنده: دارو با سركوب CNS وابسته به دوز اثري مشابه بنزوديازپين‌ها و باربيتوراتها ايجاد مي‌نمايد. با اينحال دارو مي‌تواند در صورت نظارت دقيق براي نگهداري بيهوشي استفاده شود.
فارماكوكينتيك:
فارماكوكينتيك
جذب: دارو از راه وريدي مصرف مي‌شود.
پخش: سطح پلاسمايي دارو به علت پخش سريع به سرعت پايين مي‌آيد.
متابوليسم: در كبد و بافتها متابوليزه مي‌شود. متابوليتهاي دارو شناخته شده نمي‌باشند.
دفع: توسط كليه‌ها دفع مي‌شود. با اين حال پايان اثر دارو به دليل توزيع مجدد از CNS و متابوليسم آن است. نيمه‌ عمر دفع 3-1 روز مي‌باشد.
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Injection: 10 mg/ml, 100ml, 10 mg/ml, 20ml , 10 mg/ml, 50ml, 20mg/ml, 50ml
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مشتق فنل.
طبقه‌بندي درماني: بيهوشي دهنده.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B
نام‌هاي تجاري:
Diprivan, Pofol, Propofol - Lipuro, Propofol MCT/LCT 1%, Provive
ملاحظات اختصاصي
1- دارو داراي اثرات واگوليتيك مي‌باشد. پيش‌درماني با آنتي‌كولينرژيك‌ها (مانند آتروپين) مي‌تواند باعث كاهش اين اثر گردد.
2- توجه به آپنه در حين شروع بيهوشي ضروري است.
3- پروپوفول نبايد با ساير داروها و يا فرآورده‌هاي خوني مخلوط گردد.
در صورت نياز به رقيق سازي تنها از سرم دكستروز 5% مي‌توان استفاده نمود و غلظت محلول نهايي نبايد كمتر از mg/ml 2 باشد.
پس از رقيق سازي دارو در ظرفهاي شيشه‌اي پايدارتر از ظرفهاي پلاستيكي است.
4- در صورت تزريق مستقيم دارو در كاتتر وريدي، امولسيون دارو با دكستروز 5%، رينگر لاكتات و سرم يك سوم، دو سوم سازگاري دارد.
5- دارو در دماي زير 22 درجه سانتي‌گراد نگهداري شود اما در يخچال گذاشتن آن ضروري نيست.
6- در صورت استفاده از دارو به عنوان تسكين بيماران تحت تهويه مكانيكي قرار دارند، بايد بيمار هر 24 ساعت بيدار شود.
7- روش‌هاي آسپتيك در هنگام تزريق دارو رعايت شوند و داروي استفاده نشده پس از 12 ساعت دور ريخته شود.
8- انرژي ناشي از دارو معادل kcal/ml 1/1 مي‌باشد.
9- بيماراني كه تحت درمان طولاني مدت با اين دارو قرار دارند بايد از نظر پروفايل چربي بررسي شوند.
10- به علت وجود EDTA در تركيب دارو، بيماراني كه در خطر كمبود زينك قرار دارند (مانند سوختگي، اسهال و يا sepsis) ممكن است حين درمان طولاني مدت نياز به مكمل‌هاي حاوي زينك داشته باشند.
مصرف در سالمندان: فارماكوكينتيك دارو تحت تأثير سيروز كبدي مزمن، نارسايي مزمن كليه و يا جنسيت نمي‌باشد.
مصرف در كودكان: ايمني مصرف دارو در كودكان شناخته نشده است.
مصرف در شيردهي: دارو در شير ترشح مي‌شود. در خانمهاي شيرده استفاده نشود.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
ممكن است باعث افزايش سطح چربي گردد.