|
Donepezil Hcl
|
|
دونپزیل
|
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
موارد خفيف تا شديد فراموشي ناشي از آلزايمر:
بزرگسالان: ابتدا 5 ميلي‌گرم خوراكي روزانه هر شب بعد از 4 الي 6 هفته دوز دارو مي‌تواند تا 10 ميلي‌گرم روزانه افزايش يابد.
مكانيسم اثر
اثر آنتي‌كوليناستراز: اين دارو آنزيم استيلكولين استراز را در CNS مهار كرده و موجب افزايش غلظت استيل كولين مي‌شود. نتيجه اين افزايش بهبود موقتي وضعيت شناختي در بيماران مبتلا به آلزايمر است.اين دارو روند آسيب زمينه‌اي را در بيماران مبتلا تغيير نمي‌دهد.
|
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
آنتيكولينرژيك‌ها ممكن است با فعاليت اين داروها تداخل كنند. اثر اين داروها را مانيتور نماييد.
بتانكول و سوكسينيلكولين ممكن است باعث ايجاد اثرات مضاعف شوند.
كاربامازپين، دگزامتازون، فنوباربيتال، فني‌توئين و ريفامپين ممكن است باعث تسريع حذف دونپزيل شوند.
كولينوميمتيك‌ها و مهاركننده‌هاي كوليناستراز ممكن است باعث افزايش اثر اين دارو شوند.
NSAIDها ممكن است باعث تشديد اثر ترشح اسيد توسط دونپزيل با واسطه اثرات كولينرژيك شوند.
|
|
|
|
|
تداخل دارويي:
عوارض جانبي
اعصاب مرکزي: رويا‌هاي غير‌عادي و گريه كردن، رفتار‌هاي تهاجمي، عدم قدرت تكلم، آتاكسي، افسردگي، سرگيجه، خستگي، سر درد،
بي‌خوابي، بي قراري، تحريك‌پذيري، درد، پارستزي، تشنج، خواب‌آلودگي، سنكوب، لرزش.
قلبي- عروقي: فيبريلاسيون دهليزي، درد سينه، هايپوتنشن، هايپرتنشن، گشادي عروق.
چشم، گوش، حلق و بيني: تاري ديد، كاتاراكت، تحريك چشم، گلو درد.
گوارش: بي‌اشتهايي، نفخ، اسهال، درد اپيگاستر، عدم كنترل مدفوع، خونريزي گوارشي، تهوع و استفراغ.
ادراري : دفع ادرار مکرر، شب ادراري.
متابوليك: دهيدراتاسيون، كاهش وزن.
عضلاني ـ اسكلتي: آرتريت، شكستگي استخوان، درد‌هاي عضلاني.
تنفسي: برونشيت، تنگي نفس.
پوست: عرق ريزش، اكيموزيس، كهير، راش.
ساير عوارض: سندرم شبه آنفلوانزا ، گرگرفتگي، افزايش ميل جنسي، درد دندان.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: مسموميت با دارو ممكن است باعث بحران كولينرژيك شود كه علائم آن شامل تهوع شديد، استفراغ، افزايش بزاق، براديكاردي، هايپوتنشن، سركوب تنفسي، كلاپس و تشنج است. ضعف عضلاني نيز ممكن است رخ دهد و در صورتي كه عضلات تنفسي را هم درگير كند، ممكن است باعث سركوب تنفس و حتي مرگ شود.
درمان: آنتيكولينرژيك‌هاي نوع سوم مانند آتروپين مي‌توانند به عنوان آنتي‌دوت استفاده شوند. تزريق وريدي آتروپين بايد تا آنجا افزايش يابد تا اثرات مطلوب بروز نمايد. دوز ابتدايي آتروپين 1 الي 2 ميلي‌گرم به صورت وريدي و افزايش آهسته آن تا رسيدن به پاسخ مطلوب است. پاسخ‌هاي غير معمول در ضربان قلب و فشار خون ممكن است در صورتي كه از آنتيكولينرژيك‌هاي نوع چهارم استفاده شود، بروز كند.
|
مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: دارو به خوبي جذب مي‌شود و فراهمي زيستي نسبي آن حدود 100 درصد است. غلظت پايدار دارو بعد از 15 روز حاصل مي‌شود.
پخش: حجم پخش اين دارو در حالت غلظت پايدار L/ Kg 12 است. اين دارو 96% به پروتئين متصل مي‌شود. پروتئين عمده در اين ميان آلبومين (75%) و آلفا 1 اسيد گليكو‌پروتئين (21%) است. غلظت دارو بين nanogram/ml 1000-2 متغير است.
متابوليسم: به طور گسترده به 4 نوع متابوليت اصلي (كه 2 نوع آن فعال است) و چندين متابوليت فرعي متابوليزه مي‌شود.
متابوليسم از طريق CYP2D6 و CYP3A4 و گلوكورون يداسيون صورت مي‌گيرد.
دفع: هم به طور دست نخورده از كليه دفع مي‌شود و هم در كبد متابوليزه مي‌شود. نيم عمر حذفي حدود 70 ساعت است و كليرانس پلاسمايي حدود 0.13L/h/Kg است. حدود 17% دارو به طور دست نخورده از راه ادرار دفع مي‌شود.
|
|
|
فارماكوكينتيك:
موارد منع مصرف و احتياط
در بيماراني كه نسبت به دارو و مشتقات پيپريديني حساسيت دارند ممنوع است.
در بيماران مبتلا به سندرم sick sinus يا ساير اختلالات هدايتي فوق بطني ، به علت احتمال ايجاد براديكاردي با احتياط تجويز شود.
|
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Tablet: 5, 10mg
|
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مهاركننده استيلكوليناستراز.
طبقه‌بندي درماني: كولينوميمتيك، ضدآلزايمر.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C
ملاحظات اختصاصي
اسهال، تهوع و استفراغ با دوز 10 نسبت به دوز 5 ميلي‌گرم بيشتر بروز مي‌كند. اين اثرات عموماً بسيار خفيف است و با گذر زمان و گذشت 1 الي 3 هفته اين عوارض نيز ناپديد مي‌شود.
اگر چه در مطالعات باليني ابتدايي ديده نشد، اما اين دارو مي‌تواند باعث بروز انسداد در مجاري ادرار و عدم خروج ادرار شود.
كولينوميمتيك‌ها به صورت بالقوه مي‌توانند باعث بروز تشنج شوند. همچنين تشنج مي تواند در زمينه بيماري آلزايمر رخ دهد. دارو ممكن است باعث افزايش ترشح اسيد شود. بيماران را به دقت از نظر علائم زخم و خونريزي علامت دار و بدون علامت گوارشي مانيتور نماييد.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- به بيمار و افرادي كه از وي نگهداري مي‌كنند بياموزيد اين دارو روند بيماري را تغيير نمي‌دهد بلكه باعث بهبود و ثابت ماندن علائم مي‌شود.
2- به افرادي كه از بيمار نگهداري مي كنند بياموزيد اثر بخشي مناسب دارو در گرو مصرف مرتب آن است.
3- به افرادي كه از بيمار نگهداري مي كنند بياموزيد دارو بهتر است شبها و قبل از خواب استفاده شود.
4- به افرادي كه از بيمار نگهداري مي كنند ياد‌آوري كنيد كه تغييرات وضع كلي سلامت بيمار را به سرعت ياد‌آوري كنند.
5- به بيمار و افرادي كه از وي نگهداري مي‌كنند بياموزيد قبل از هر گونه عمل جراحي كه نياز به بيهوشي داشته باشد پرسنل درماني را از مصرف دارو آگاه كند.
مصرف در سالمندان: غلظت خوني دارو در سالمندان برابر با غلظت آن در افراد جوان است.
مصرف در كودكان: اثر بخشي و ايمني دارو در كودكان اثبات نشده است.
مصرف در شيردهي: ترشح آن در شير مشخص نيست. در شيردهي استفاده نشود.
|
