|
Pyrimethamine
|
|
پيريمتامين
|
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) پيشگيري از مالاريا و كنترل سرايت آن.
بزرگسالان و كودكان بزرگتر از 10 سال: مقدار 25 ميلي‌گرم در هفته مصرف مي شود.
كودكان 10-4 ساله: مقدار 5/12 ميلي‌گرم در هفته مصرف مي‌شود.
كودكان كوچكتر از چهار سال: مقدار 25/6 ميلي‌گرم در هفته مصرف مي‌شود.
تمام گروه‌هاي سني بايد به مدت حداقل 10 هفته بعد از ترك نواحي آلوده، مصرف دارو را ادامه دهند.
ب) حملات حاد مالاريا.
مصرف اين دارو به تنهايي در افراد غيرمصون توصيه نمي‌شود.
براي كنترل سرايت بيماري و فرونشاندن آن، پيريمتامين بايد با داروهاي ضد مالارياي سريع‌الاثر، مانند كلروكين، به مدت دو روز مصرف شود. براي سوش مقاوم به كلروكين، اين دارو با سولفوناميدها، و احتمالاً با كينين مصرف شود.
بزرگسالان و كودكان بزرگتر از 10 سال: mg 50 روزانه براي دو روز و سپس 25 ميلي‌گرم هفتگي به مدت حداقل 10 هفته ادامه مي‌يابد.
کودکان 10-4 ساله: 25 ميلي گرم روزانه برا ي 2 روز و سپس 5/12 ميلي گرم يک بار در هفته به مدت حداقل 10 هفته ادامه مي يابد.
پ) توكسوپلاسموز.
بزرگسالان: مقدار mg/day 75-50 به مدت 4-3 هفته با 8-2 گرم سولفاديازين، هر 8-6 ساعت، مصرف مي‌شود.
كودكان: mg/kg 1 روزانه (حداكثر تا mg 25 روزانه) در دوز منقسم براي سه روز مصرف مي‌شود. سپس mg/kg 1 روزانه براي 4 هفته ادامه مي‌يابد. دارو همراه با سولفادوكسين 200-100 ميلي‌گرم روزانه در دوزهاي منقسم مصرف مي‌شود.
ت) ايزوسپوريازيس.
بزرگسالان: 50 تا 70 ميلي‌گرم خوراكي روزانه مصرف مي‌شود.
|
موارد منع مصرف و احتياط:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: كم خوني مگالوبلاستيك ناشي از كمبود فولات (يك آنتاگونيست فولات است)، حساسيت مفرط شناخته شده به دارو، مالارياي مقاوم به كلروكين.
موارد احتياط: در بيماران مبتلا به كمبود فولات (مانند بارداري، الكليسم، سوء تغذيه) با احتياط به كار رود. در كمبود G6PD، اختلال كبدي و كليوي و صرع با احتياط به كار رود.
زماني كه دارو براي بيشتر از 4-3 روز تجويز مي‌شود، جهت پيشگيري از عوارض هماتولوژيك بهتر است لکوورين تجويز شود. CBC و پلاكت هر دو هفته طي درمان مانيتور شود.
|
عوارض جانبي:
عوارض جانبي
پوست: بثورات پوستي، اريتم مولتي‌فرم (سندرم استيونس - جانسون )، نكروليز سمي اپيدرم.
دستگاه گوارش: بي‌اشتهايي، استفراغ، اسهال، التهاب آتروفيك زبان، كرامپ‌هاي شكمي.
خون: آگرانولوسيتوز، كم خوني آپلاستيك، كم خوني مگالوبلاستيك، كاهش فعاليت مغز استخوان، لكوپني، ترومبوسيتوپني، پان‌سيتوپني.
توجه: در صورت بروز علائم كمبود اسيد فوليك يا اسيد فولينيك، بايد مصرف دارو قطع شده يا مقدار مصرف آن كاهش يابد.
مي‌توان تا مقدار mg/day 9 اسيد فولينيك (لوكوورين) به مدت سه روز تزريق عضلاني كرد تا تعداد سلول‌هاي خوني به حالت عادي بازگردد.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: بي‌اشتهايي، استفراغ، و تحريك CNS، از جمله تشنجات؛ ممكن است كم خوني مگالوبلاستيك، ترومبوسيتوپني، لكوپني، التهاب زبان و كريستالوري نيز بروز كند.
درمان: شامل شستشوي معده وبه دنبال آن تجويز يك مسهل است. مصرف ديازپام ممكن است به كنترل تشنجات كمك كند. لوكوورين (اسيد فولينيك) با مقادير mg/day 25-5 به مدت سه روز يا بيشتر براي بازگرداندن تعداد پلاكت‌ها يا گلبول‌هاي سفيد خون به حالت طبيعي به كار مي‌رود.
|
|
|
تداخل دارويي:
تداخل دارويي
پيريمتامين و سولفوناميدها در مقابل بعضي از ارگانيسم‌ها اثر سينرژيك دارند، زيرا هر يك از اين داروها ساخت اسيد فوليك را با ميزان مختلف مهار مي‌سازند.
پيريمتامين و سولفادوكسين نبايد به طور همزمان با سولفوناميدهاي ديگر يا باكوتريموكسازول مصرف شوند، زيرا موجب بروز عوارض جانبي اضافي مي‌شود.
مصرف همزمان با اسيد پاراآمينوبنزوييك و اسيد فوليك اثرات ضد توكسوپلاسميك پيريمتامين را كاهش مي‌دهند. بنابراين، ممكن است مقادير بيشتر پيريمتامين ضروري باشد.
مصرف همزمان با لورازپام باعث سميت خفيف كبدي مي‌شود.
|
مکانيسم اثر:
مکانيسم اثر
اثر ضد مالاريا: پيريمتامين احياي دي هيدروفولات به تتراهيدروفولات را مهار كرده و بنابراين متابوليسم اسيد فوليك لازم براي بقاي ارگانيسم‌هاي حساس را مسدود مي‌كند. اين مكانيسم از آنتاگونيسم اسيد فوليك ناشي از سولفوناميد متفاوت است. پيريمتامين بر اشكال اريتروسيتي غيرجنسي پلاسموديوم حساس و توكسوپلاسما گوندي مؤثر است.
|
|
|
فارماكوكينتيك:
فارماكوكينتيك
جذب: از دستگاه گوارش به خوبي جذب مي‌شود. حداكثر غلظت سرمي دارو طي دو ساعت حاصل مي‌گردد.
پخش: در كليه، كبد، طحال و ريه انتشار مي‌يابد. تقريباً 80 درصد به پروتئين‌هاي پلاسما پيوند مي‌يابد.
متابوليسم: به چند تركيب نامشخص متابوليزه مي‌شود.
دفع: در ادرار و شير ترشح مي‌شود. نيمه عمر دفع دارو 6-2 روز است. نيمه عمر اين دارو در مراحل آخر بيماري كليه تغيير نمي‌كند.
|
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Tablet: 25mg
|
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مشتق آمينوپيريدين (آنتاگونيست اسيد فوليک).
طبقه‌بندي درماني: ضد مالاريا.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C
ملاحظات اختصاصي
1- براي به حداقل رساندن تحريكات گوارشي، دارو با غذا مصرف شود.
2- شمارش كامل سلول‌هاي خوني، از جمله شمارش پلاكت‌ها دو بار در هفته بايد انجام شود.
3- علائم بروز كمبود فولات يا خونريزي به هنگام كاهش تعداد پلاكت‌ها پيگيري شود؛ در صورت بروز اختلالات، مقدار مصرف دارو بايد كاهش يابد يا قطع شود. لوكوورين (اسيد فولينيك) را مي‌توان براي افزايش تعداد سلول‌هاي خوني در طي كاهش مقدار مصرف يا بعد از قطع مصرف دارو تجويز كرد.
4- در صورت مصرف پيريمتامين با سولفادوكسين به عنوان پيشگيري، اولين مقدار بايد 2-1 روز قبل از مسافرت به ناحيه مالارياخيز مصرف شود.
5- به دليل امكان بروز واكنش‌هاي شديد، پيريمتامين با سولفادوكسين فقط براي بيماراني تجويز شوند كه به نواحي مالارياخيز مقاوم به كلروكين مسافرت مي‌كنند و يا مدتي طولاني‌تر از سه هفته در آن نواحي مي‌مانند.
6- به عنوان خط اول درمان مالاريا نيست. داروهاي ديگر ضد مالاريا (مفلوكين، كلروكين، سولفادوكسين) در اين مورد ارجحند.
7- جهت كاهش عوارض گوارشي دارو همراه با غذا تجويز شود.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- در صورت بروز علائم و نشانه‌هاي عوارض خوني فوراً به پزشك اطلاع دهيد.
2- در صورت بروز علائم و نشانه‌هاي كمبود فولات به پزشك اطلاع دهيد و به طور مرتب تحت نظر پزشك باشيد.
3- بروز هر گونه عوارض جانبي را به پزشك اطلاع دهيد و به طور مرتب تحت نظر پزشك باشيد.
4- دارو را دور از دسترس كودكان نگهداري كنيد.
مصرف در كودكان: اين دارو را مي‌توان با احتياط براي كودكان تجويز كرد.
مصرف در شيردهي: مصرف پيريمتامين با سولفادوكسين در شيردهي منع شده است، زيرا اين دارو حاوي سولفاناميد است.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
پيريمتامين ممكن است تعداد گلبول‌هاي سفيد و قرمز خون و پلاكت‌ها و ميزان هموگلوبين و هماتوكريت را كاهش مي دهد.
|
