آسانسور Elevator

● تاریخچه آسانسور :
آدمی همواره کوشیده است برخی شیوه‌های ساده برای بلند کردن خود و مواد مورد استعمال و باز خود را بالا ببرد. یکی از نخستین آسانسورها که اختراع آن ثبت شده به‌وسیله ریاضیدان پرآوازه. ارشمیدس در حدود ۲۵۳ ق.م بود. آسانسور وی یک بلندکن دستی بود که برای حمل یک مسافر طراحی شده بود. در مصر باستان احتمالاً نمونه‌ای از نیروی بلند کردن به‌وسیله بردگان برای ساختمان اهرام استفاده می‌کردند.
آورده‌اند که چنگیزخان مغول برای رفتن به طبقات بالای یک ساختمان از آسانسور استفاده می‌کرد اما این آسانسور را نیروی بردگان و اسیران بالا و پائین می‌برد. اما تا زمانی‌که آدمی ساختمان‌های خیلی بلند نساخته بود نیازی به آسانسور نداشت و از وقتی آسانسور مورد نیاز احساس گشت که کار ایجاد بناهای بلند آغاز گردید.
بعدها به فکر ساختن آسانسوری افتادند که با نیروی باد، آب، برق و غیره کار کند و سرانجام در سال ۱۸۵۰ آسانسور آبی یا هیدرولیکی برای ساختمان‌های سه، چهار طبقه ساخته شد. در این روزگار آسانسورهای زمختی برای حمل بار ساخته و به‌کار مشغول شد. این آسانسورها باز پروزنی را نمی‌توانست بالا ببرد، علاوه بر این خیلی کند بالا می‌رفت. نخست این آسانسورها با موتورهای بخار و بعدها با موتورهای هیدرولیک به‌کار می‌رفت.
موتورهای نخستین هیدرولیک یک Plunger (ستون فولادی) به‌کار می‌رفت. دستگاه پائین و بالا با ستون فولادی پائین‌تر از آسانسور قرار می‌گرفت. یک تلمبه فشار آب را با فشار به دستگاه پائین فرو برنده داخل یک سیلندر عمودی می‌کرد. افزایش فشار روی دستگاه پائین و فروبرنده آسانسور را بلند می‌کند و بالا می‌برد.
فشار حقیقی مورد نیاز در این آسانسور را به پائین بردن تأمین می‌کند. در این آسانسور همچنین یک سیستم دستگاه وزنه تعادل که مانع بلند شدن وزنه داخلی آسانسور و محموله آن می‌شود، دارد. دستگاه فروبرنده Plunger به‌طور عملی برای ساختمان‌های بلند مناسب نبود زیرا نیاز به یک گودی زیادی داشت. بعدها با به‌کار بردن یک ریسمان‌ گیردهنده آسانسور هیدرولیکی با تعداد زیادی قرقره تکامل و توسعه یافت.
در ۱۸۵۳ الیشا گرویس از اوتیس از مردم نیویورک، نخستین دستگاه بلندکننده یا بالابر با یک نوع ایمنی خودکار برای نگهداری سکوی آسانسور از سقوط (اگر ریسمان بالابر پاره شود) اختراع کرد.
▪ آسانسور Elevator
آسانسور دستگاهی است که مردم و بار را به طبقات بالای یک ساختمان می‌رساند. یک اتومبیل یا جعبه و یا بسته باری را نیز بالا و پائین می‌برد.
آسانسور، با گسترش و ارتفاع آسمان‌خراش‌های مدرن امکان‌پذیر ساخته است. پیش از اختراع آسانسور مردم مجبور بودند طبقات متعدد ساختمان‌های بلند را پیاده بالا و پائین بروند. برخی از اشخاص آسانسور را در خانه‌های خود نصب کرده‌اند، مخصوصاً اگر یک شخص علیل و ناتوان در آنجا زندگی کند.
▪ یک آسانسور مسافربر چطور کار می‌کند؟
یک آسانسور حمل مسافر در حدود ۲۳۰۰ کیلوگرم وزن دارد این آسانسور حدود ۱۶۰۰ کیلو را حمل می‌کند. در یک ساختمان بلند، آسانسور ماشین‌آلات موردنیاز را بالا و پائین می‌برد که وزنش ۱۴۰۰ کیلو یا بیشتر می‌باشد.
▪ کنترل‌ها
برخی از آسانسورها به‌وسیله اپراتورهائی که در داخل آسانسور سوار هستند کنترل می‌شوند. سوئیچ موتوری که استارت حرکت و توقف آسانسور را می‌زند به جعبه بلند می‌کند، آسانسور پائین می‌رود و یا می‌ایستد.
انواع جدیدتر آسانسور به‌طور خودکار، کار می‌کند و نیازی به اپراتور نیست. این‌گونه آسانسورها به‌طور وسیع و گسترده‌ای در ساختمان‌های آپارتمانی و آسمان‌خراش‌ها کاربرد یافته است.
مسافران دکمه بیرون آسانسور را فشار می‌دهند تا آسانسور را به طبقه دلخواه، مثلاً همکف بیاورد. در این هنگام درها به‌طور خودکار باز می‌شود و این هنگامی است که آسانسور به آن طبقه برسد. مسافر که در درون اتاقک است، درها به‌طور خودکار باز می‌شود و این هنگامی است که آسانسور به آن طبقه مسافر که درون آسانسور قرار گرفته، با زدن دکمه‌ای درها بسته شده و به طبقه دلخواه می‌برد. آسانسور به‌طور خودکار در آن طبقه می‌ایستد، درها باز می‌شود، مسافر آسانسور را ترک می‌کند و درها دوباره بسته می‌شود.
آسانسور در ساختمان‌های شلوغ، کنترل‌های الکترونیک دارد و در آن تکنیک‌های کامپیوتری برای مراقب آسانسورها و رفت‌وآمد مورد نیاز کار گذاشته‌اند. برای نمونه، هنگامی‌که اشخاص بسیاری آسانسور را هنگام شب ترک می‌کنند، آسانسور به آخرین طبقه می‌رود و به‌طور مستقیم به طبقه اصلی بدون توقف می‌رود.
مراقبت خودکار و کنترل‌های الکترونیک را می‌توان به آسانسورهای قدیمی وصل کرد. از این راه در ساختمان‌های قدیمی آسانسورهای جدید به‌کار می‌افتد و خدمات مورد نیاز را می‌دهد.
▪ ماشین‌آلات
آسانسورهای مدرن برقی هستند و نمونه استاندارد آسانسور در ساختمان‌های بلند به‌نام direct-traction elevator یک دستگاه موتور برقی در بالای شافت آسانسور که بالا و پائین می‌رود قرار می‌دهند، می‌باشد. موتور شافت یک دستگاه قرقره دارد. کابل‌های فولادی از بالای آسانسور حرکت می‌کند. اطراف قرقره‌ها و در پائین یک کنترل‌کننده وزن counter weight سنگین دارد. این بسته سنگین به پشت شافت آسانسور وصل است. و بالانس و تعادل وزن دستگاه آسانسور را حفظ می‌کند. با یک کنترل‌کننده وزن آن موتور به بالا حرکت نمی‌کند. این بالا رفتن تنها میان اختلاف وزن بار آسانسور و با کنترل‌کننده وزن حرکت می‌کند. هنگامی‌که آسانسور حرکت می‌کند کنترل‌کننده وزن در نقطه مقابل حرکت می‌کند. برای نمونه هنگامی‌که آسانسور به‌سوی بالا می‌رود کنترل‌کننده وزن به‌سوی پائین می‌رود.
▪ جنبه‌ها و کیفیت‌های ایمنی
قوانین ایمنی شهرهای بزرگ ایجاب می‌کند که آسانسورها نمونه‌ها و گونه‌ها درهای دستگاه‌های آسانسور باید پیش از حرکت آسانسور بسته باشد. تدبیر و طرح ایمنی و حفاظت خودکار اطمینان بدهد که درها بسته در سقف هر آسانسور وجود داشته باشد. به‌علاوه، در بسیاری از آسانسورها یک پانل در کنار دستگاه وجود داشته باشد.
سایر زمینه‌ها و جنبه‌های ایمنی شامل فرمان‌دهنده سرعت خودکار می‌باشد، به‌طوری که بتوان از سرعت آن کاست یا بر سرعت آسانسور افزود. علاوه بر این سرویس مرتب و منظم و رفع عیوب احتمالی خیلی اهمیت دارد.
ماشین اوتیس با نیروی بخار کار می‌کرد. این آغاز مسافربرهای مدرن با آسانسورهای ایمنی بود. در ۱۸۵۷، اوتیس یک آسانسور برای پنج طبقه برای یک شرکت چینی و شیشه در شهر نیویورک نصب کرد. screwe که به‌طور عمودی داخل شافت آسانسور حرکت می‌کرد، اختراع کردند.
این screwe آهنی از وسط دستگاه عبور می‌کرد. یک موتور بخار در زیرزمین screwe را که آسانسور را بالا یا به آهستگی پائین می‌آورد، کار می‌کرد.
افتخار نصب اولین آسانسور برقی به کمپانی برادران اوتیس داده شد که به‌وسیله پسران الیشا اوتیس نظارت و اداره می‌شد. از این آسانسورها در سال ۱۸۸۹ در یک ساختمان نیویورک نصب گردید و تا سال ۱۹۲۰ که این ساختمان تخریب شد این آسانسور کار می‌کرد.
▪ آسانسور سیلو
برای تخلیه و بارگیری از کامیون به سیلو یا خالی کردن غله از سیلو به کامیون و کشتی و غیره از این‌گونه آسانسور استفاده می‌شود.
▪ آسانسور از کجا می‌فهمد که چه‌وقت باید توقف کند؟
دکمه‌های داخل اتاقک کلیدهای بیرون آن را به‌کار می‌اندازد. این کلید شبیه همان کلیدهائی هستند که در خانه‌ها برای روشن و خاموش کردن برق به‌کار می‌روند. کلیدها با آن موتور برقی که اتاقک آسانسور را به بالا و پائین می‌فرستد مرتبط هستند. چون اتاقک آسانسور به بالاترین طبقه ساختمان می‌رسد، یک کلید مخصوص به‌طور خودکار به موتور علامت می‌دهد که بالا کشیدن اتاقک را متوقف کند.
در یک ساختمان بلند ممکن است در ۲۰ طبقه مختلف افرادی که منتظر آسانسور ایستاده در یک زمان دست روی دکمه‌های آسانسور بگذارند و آنها را فشار بدهند. برخی‌ها می‌خواهند پائین بروند و برخی بالا، آسانسور به خودی خود در مقابل طبقات دکمه بالا رفتن را زده‌اند می‌ایستد و همین‌طور در مقابل طبقاتی که دکمه پائین رفتن را زده‌اند.
به‌نظر می‌رسد که ظاهراً آسانسور به خاطر سپرده است که دکمه کدام طبقات زده شده و باید در مقابل کدام طبقه بایستد. چون آسانسور مانند آدمی مغز ندارد که علایم را به خاطر بسپارد، بلکه به یک کامپیوتر متصل است، یعنی دستگاهی که دارای نوع یحافظه مکانیکی است. خود کامپیوتر به موتوری که اتاق آسانسور را به حرکت درمی‌آورد و آن را متوقف می‌کند، مربوط است. از این رو همان‌طور که علایم الکتریکی از طریق دکمه‌ها به سرعت منتقل می‌گردند. اتاقک آسانسور به ترتیب جواب کسانی را که در طبقات پشت در آسانسور ایستاده‌اند و دکمه آن را می‌فشارند، می‌دهد.

منبع : مطالب ارسال شده