سه شنبه, ۱۳ آذر, ۱۴۰۳ / 3 December, 2024
مجله ویستا
سرعت حرکت کالا از سرعت حرکت اسناد فراتر رفته است
●ترانزیت از نظر گمرك در كشور چه جایگاهی دارد؟
سهم ترانزیت كشور رو به افزایش است. مطالعه آمار اخیر ۵ ماهه ترانزیت از نظر وزنی نسبت به سال گذشته ۵۵ درصد رشد نشان می‌دهد. این در حالتی است در سال ۱۳۸۱ به نسبت سال ۸۰، ۷۹ درصد رشد داشته است و ما اگر سال ۸۱ را نسبت به سال ۷۴ مقایسه كنیم به رشد ۲۰۰ درصدی می‌رسیم. هم‌اكنون فضای مساعد ترانزیتی و حمل و نقل در كشور در حال شكل‌گیری است.
در سال ۱۳۸۱ دو برابر صادرات غیرنفتی حجم و ۴۱ درصد رقم واردات به ترانزیت اختصاص داشته است.
رویكرد و تمایل كشورها به گونه‌ای است كه تمایل دارند از فضای ترانزیتی ایران استفاده كنند و به همین دلیل نیاز است تا همه بخش‌ها در كشور برای ایجاد فضای امن تلاش كنند. ناوگان مناسب، سرعت در كار و كاهش هزینه، موجب می‌شود كه ترانزیت در كشور رونق بگیرد. این مقوله موضوع كاملا رقابتی است. اگر ما نتوانیم زمینه حركت روان كالا را از كشور فراهم كنیم كشور دیگری این درآمد را از آن خود می‌كند.
آنكتاد و سازمان ملل توصیه كرده است كه كشورهایLANDLOCK یا محصور در خشكی را سایر كشورها در زمینه ترانزیت و قابلیت دسترسی كمك كنند. ما هم فكر كردیم در این زمینه سهمی داشته باشیم. زمانی كه جنگ افغانستان برقرار بود ایران با كم‌ترین هزینه، امكانات ترانزیتی را برای كمك به این كشور فراهم كرد كه بعدها مورد تشویق هم قرار گرفتیم. علت این بود كه اجازه دادیم انبارهای مخصوص ایجاد شود، حمل و نقل كالا از طریق كامیون‌های ایرانی و خارجی برقرار شود. این موضوع را در رابطه با كمك‌رسانی به عراق نیز انجام داده‌ایم.
سعی كرده‌ایم به سمتی برویم كه اعمالSingle Windows را پیاده كنیم یعنی كار را پنجره‌ای كنیم.
یكی از كارهای مهمی كه در گمرك انجام شده این است كه علی رغم اینكه ناوگان درستی نداشتیم و رویه كارنه تیر به لحاظ نامناسب بودن ناوگان امكان اجرا نداشت، گمرك آمد، ضمانت كافی و بن بیمه ایجاد كرد كه این استراتژی ارزان‌تر از كارنه تیر تمام می‌شود. درصد بالایی از حمل و نقل توسط ناوگان داخلی انجام می‌شود. حتی كالایی كه وارد می‌شود، ترانسشیپمنت می‌شود یعنی تخلیه می‌شود در گمركات و ناوگان ایرانی سهم عمده‌ای را در این خصوص به عهده دارد و گمرك برای روان‌تر شدن حمل و نقل توجه ویژه‌ای را مبذول داشته است.
در نظر داشته باشید كه گمرك، هم وظیفه دارد به سرعت به سمت روان‌سازی رویه‌ها حركت كند و هم مراقب باشد سواستفاده‌ای از این فضا صورت نگیرد. كه با نظارت‌های دوره‌ای تخلفات احتمالی را شناسایی می‌كنیم بدون اینكه به روان بودن عملیات آسیبی وارد كند. ما بسیار بر روان‌سازی در بخش ترانزیت تاكید داریم زیرا وقتی بحث عبور ۳/۴ میلیون تن كالای ترانزیتی را در كشور مطرح می‌كنیم یعنی هر كامیون ۲۰ تن. به دلیل اینكه گمرك به تنهایی اشتغال بسیاری ایجاد می‌كند این موضوع بسیار مهمی است در نتیجه نگاه ویژه‌ای به این بخش داریم.
ما تعداد گمركات ترانزیتی را افزایش داده‌ایم. هم اكنون ۵۰ گمرك، مجاز به انجام عملیات ترانزیتی هستند كه رقم بالایی است.
با قانون امور گمركی جدید، در تلاش هستیم بتوانیم تشریفات ورود قطعی را فراهم كنیم. این كار فضایی ایجاد می‌كند كه بتوانیم بورس منطقه‌ای را در كشور برای كالاهای كشورهای آسیای میانه و قفقاز فراهم كنیم. كه كالا در كشور ما دپو شود، و صاحب كالا بازاریابی كند.
گمركات كشور چند سالی است كه سیستم اسیكودا را راه اندازی كرده است و فاز سوم آن به زودی راه‌اندازی می‌شود. در این زمینه چه تحولی در انتظار گمرك است؟ گمرك چه برنامه‌های توسعه‌ای پیش رو دارد؟
آسیكودا برنامه اصلی كل سیستم مكانیزه ماست و كمك كرده است به سیستم بدون كاغذ(Paperless) مجهز شویم. این كار كمك كرده است كه زمان سنجی به دقت پیگیری شود و از ضریب معطلی كالا كاسته شود. تا سال گذشته گمرك ۴ نوع عوارض می‌گرفت و فرمول پیچیده‌ای داشت. اما سیستم مكانیزه آسیكودا بصورت هوشمند عمل می‌كند و با تكمیل فاز سوم در چند ماه آینده تحول مناسبی در عرصه عملیات گمركی صورت می‌گیرد. این كار با منابع مالی اعطایی شروع شده و سه فاز آن انجام شده است و به زودی ارزیابی آن در سطح بین المللی آشكار می‌شود.
باید توجه داشت كه بیش از ۹۰ درصد كار ترانزیت در كشور مكانیزه شده است كه سرعت كار و دقت افزایش یابد. ایجاد ستاد شبانه‌روزی از دیگر برنامه‌های گمرك جمهوری اسلامی ایران است. عدم آشنایی به مسیر و مقررات مشكلاتی برای رانندگان ایجاد می‌كند و با ایجاد این ستاد رانندگان می‌توانند از اطلاعات لازم برخوردار شوند. دیگر برنامه‌های ما ایجاد مسیر الكترونیكی است كه از طریق سیستم مكانیزه به راننده مقررات، مسیر و زمان حركت اعلام می‌شود.
كار دیگری كه دنبال كرده‌ایم ایجاد مانیفست الكترونیكی است كه در مرحله آزمایشی هستیم و قبل از ورود به گمرك شركت‌های حمل و نقل موظف می‌شوند مانیفست خود را از طریق وب به گمرك ارسال كنند. گمرك به سمتPaperless كردن حركت كند و از آن طرف واردكننده یا ترانزیت كننده می‌تواند اظهارنامه را به صورت الكترونیكی اعلام می‌كند و قبل از ورود كالا به بندرگاه مراحل تشریفات ترخیص كالا باید انجام شود.
اصلاحیه‌هایی كه انجام داده‌ایم منجر شد كه مورد تشویق ایرو نیز قرار گرفته‌ایم. در چند سال اخیر از طریق بازارچه‌های مرزی ترانزیت را راه اندازی كردیم كه تجربیات آن به حضور بلندمدت تجار كشور در عراق كمك می‌كند.كار دیگر در بخش ترانزیت استفاده از تجهیزات ایكس ری بوده كه به سرعت در انجام ترانزیت انجامیده است.
گمرك درصدد است علاوه بر شتاب بخشیدن به سیستم‌های مكانیزه زمینه حضور كارت هوشمند را به طور فراگیر در كشور فراهم كند به این ترتیب كاغذ از فرایند عملیات حذف می‌شود. در ایران مشكلات به این دلیل قدری زیادتر است كه شركت‌های حمل و نقل كمتر از خود ماشین دارند، و نظام خودمالكی است بنابراین ما مجبور بودیم به دنبال راه‌اندازی فراگیر نظام جی پی اس باشیم كه ضریب امنیت را در كشور بالا می‌برد و هم نظارت ما را افزایش می‌دهد.
به این ترتیب بر خلاف سال‌های ۷۶ كه تاخیرهای بسیاری كه در ترانزیت مطرح بود، مقررات و رویه‌ها به سمت بهتری حركت می‌كند؟
نگاه گمرك به گونه‌ای است كه كالای ترانزیتی تا یك حد مشخص در كشور معطل شود. زیرا هزینه‌هایی را به كشور تحمیل می‌كند و فرصت بهتر را از كشور می‌گیرد. ما با شیوه‌ای كه پیش گرفته‌ایم آن دسته شركت‌های حمل و نقل كه مورد وثوق هستند با سرعت راهی می‌كنیم و با اتخاذ شیوه Selectivity به بازرسی‌های دوره‌ای می‌پردازیم. گمرك چه تسهیلاتی برای كالاهای صادراتی در نظر گرفته است.
ماموران گمرك در محل تولید محموله‌های صادراتی را ارزیابی می‌كنند. لزومی ندارد صاحب كالا سراغ گمرك بیاید. دوم اینكه بحث زمان سنجی را بكار بردیم. زیرا ۹۰ درصد كار صادرات مكانیزه است و با این كار تشریفات صادرات در هر مرز خروجی تسهیل می‌شود. گمرك فراتر از نظارت و بازرسی خدمت‌رسانی هم انجام می‌دهد.
گمرك حتی برای خدمات رسانی بهتر به عنوان یك موسسه، گواهی كیفیت مدیریت ایزو گرفته است.
در بخش ورود موقت استفاده از ظرفیت‌های خالی برای صادرات بوده است كه گمرك تسهیلاتی به این منظور در نظر گرفته است. ما ظرفیت خالی در كارخانجات داریم، مواد اولیه وارد می‌شود، تبدیل به فرآورده و صادر می‌شود.
چنانچه پروژه پارس جنوبی را مطالعه كنید در می‌یابید كه اگر مكانیزم ورود موقت نبود تولیدكنندگان ایرانی هیچ سهمی نداشتند.
در صادرات برنامه‌های دیگری را باید دنبال كنیم كه اول اعتماد كنیم تا شركت‌ها كالاهایشان را صادر كنند سپس اظهار كنند، و از آن مهمتر دنبال این هستیم به توافقی با كشورهای دیگر دست یابیم كه ارزش صادراتی كالای ما را به عنوان ارزش وارداتی كالای خود بپذیرند. مثل فرش، پسته كه تخصص آن تنها در كشور ماست، بنابراین واردكنندگان تقریباً پذیرفته‌اند كه پروانه سبز گمرك ما را ملاك قرار دهند. به این ترتیب صادركنندگان در مرز ورود مشكلی ندارند.
از طرف دیگر با تسهیلاتی كه گمرك در نظر گرفته است، به تدریج كالاها از مجاری قاچاق به سمت مجاری واردات سوق داده شده است و تخلفات كمتر شده است. برخی از واحدها را مجاز كردیم كه ترخیص تعویقی كنند یعنی كالا را بعد از دو ماه به گمرك اظهار كنند. در مواردی گمرك را محوطه تولید كارخانه قرار داده‌ایم چون سرعت ورود كالا از سرعت تبادل اسناد بالاتر رفته است.
در مورد واردات خودرو چه نظری دارید، مدتهاست كه ورود این كالا به كشور ممنوع است؟
تنها محصول صنعتی كه در حال حاضر برای آن محدودیت ورود وجود دارد، خودرو است. طبق قانون پنج ساله برنامه سوم تمام محدودیت‌های غیرتعرفه‌ای باید به تعرفه‌ای تبدیل شود. محدودیت غیرتعرفه‌ای نیز مشخص است مجوز ورود است، مهر عدم ساخت و ثبت سفارش است. مجوز ورود خودرو قابلیت تعریف دارد و باید هزینه اقتصادی آن تعریف شود كه هزینه آن برای ورود خودرو ۱۷۰ درصد است. اعتقاد داریم خودرو باید وارد شود تا شرایط رقابتی آن در كشور فراهم شود.
وزارت صنایع پذیرفته است كه خودرو را از محدودیت‌هایNon-tareffe barriers جدا كند و در قالب تعرفه بگنجاند. اتفاقاً تعین ارزش خودرو برای گمرك مشخص است. هرگاه معلوم شود چه خودرویی می‌تواند به كشور وارد شود، گمرك به راحتی می‌تواند ارزش آن را اعلام كند ولی هنوز ثبت سفارش برای ورود خودرو نشده است. در آئین نامه تصویبی دولت زمانی پیش بینی شده كه لیست مدل و نوع خودرو معلوم شود كه به زودی مسئولان مربوطه آن را اعلام می‌كنند.
اما باید در نظر داشت كه بزرگترین رقم ترانزیتی كشور بعد از سوخت خودرو است.
منبع : مجله صنعت حمل و نقل
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست