به نوزاد شش ماهه چه غذایی بدهم؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: دختري ٦ ماه و نيمه دارم وزنش ٨ كيلو است، بهش غذاي كمكي از ٥ ماهگي دادم قبلا فرني و حريره بادام مي خورد البته من برنج محلي را دادم آرد كنند و بادام هم مي شكنم و بعد اينكه پوستش را گرفتم له مي كنم و مي ريزم توش، اصلا از غذا كمكي هاي آماده نمي خورد، الان مدتي است فقط سوپ مي خورد نمي دانم چكار كنم چه چيز ديگري مي توانم بهش بدهم كه هم خوب باشد و هم تنوع برایش.

پاسخ: بهتر است كه تغذیه تكمیلی از پایان ۶ ماهگی آغاز شود، اما اگر واقعا امكانش نیست می توانید از پایان ۴ ماهگینیز با شرایطی آن را آغاز نمایید.

در مورد مدفدع، همه ی ان چه گفتید نشان دهنده ی خوب شیر خوردن كودك تان می باشد و جای نگرانی ندارد.

بهترین زمان شروع تغذیه تكمیلی نوزاد، زمانی است كه كودك به خوردن غذای سر سفره علاقه نشان می دهد و بهترین زمان از ۴ تا ۶ ماهگی است. كودك دهان را به حالت جویدن تكان می دهد و حركت زبانش تغییر می كند و در سن شش ماهگی دست دراز كرده و تمایل دارد كه غذای والدین را بگیرد.

دلیل شروع غذای كمكی این است كه از سن ۶ تا ۹ ماهگی كودک به منابع اهن احتیاج دارد و از سن ۸ تا ۹ ماهگی شیر مادر دیگر انرژی مورد نیاز كودك را تامین نمی كند. اگر در فاصله ۹ تا ۱۲ ماهگی غذای جامد را شروع نكنید، در اینده كودك دچار مشكلات زیادی در زمینه قبول غذاهای جامد خواهد شد و اگر كمتر از ۳ ماهگی به كودك غذای جامد بدهیم، خصوصاً اگر سابقه الرژی در خانواده باشد، احتمال ایجاد آلرژی غذایی در كودک بسیار زیاد می شود.

حتی در بعضی موارد امكان دارد كه غذای كمكی را از سن ۳ ماهگی شروع كنیم، زمانی كه كودك حتی پس از خوردن شیر هم گرسنه بنظر می رسد و یا رشد كودك با خوردن شیرمادر در حد كافی نیست. دراین زمان نباید سعی كنیم كودك را با شیر خشك سیر كنیم زیرا با خوردن شیرخشك كم كم علاقه اش را به خوردن شیرمادر از دست می دهد.

پس بر اساس تمایل و علاقه نوزاد تغذیه تكمیلی را شروع كنیم، نه در زمان و ساعت مشخص.

اصول تغذیه تكمیلی

- حتماً از موادی استفاده شود كه بعدها در سفره خانواده وجود دارد.

- بعد از تغذیه شیرخوار با شیرمادر، غذای كمكی به او داده شود و هرگز قبل و یا در فواصل تغذیه با شیرمادر از غذای كمكی استفاده نشود.

- از یك نوع ماده غذایی ساده شروع شود و كم كم به مخلوطی از چند نوع افزایش یابد.

- از یك قاشق مرباخوری شروع و به تدریج بر مقدار ان اضافه شود( به استثنای زرده تخم مرغ كه به اندازه یك نخود شروع می شود).

- موادغذایی چه از نظر نوع و چه از نظر مقدار، باید به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود.

- بین اضافه كردن موادغذایی مختلف ۵ تا ۷ روز فاصله باشد تا شیرخوار اول به یك غذا عادت كند، بعد غذای جدیدی به او داده شود. این كار باعث می شود كه اگر ناسازگاری به یك ماده غذایی وجود داشته باشد شناخته شود و دستگاه گوارش شیرخوار نیز فرصت می یابد كه به موادغذایی عادت كند.

- در شروع، غذاها باید نسبتاً رقیق و غلظت انها كمی بیشتر از شیرمادر باشد و به تدریج بر غلظت انها افزوده گردد. این كار به یادگرفتن عمل جویدن كمك می كند.

- تنوع در غذاهای كمكی رعایت شود.

- غذاهای سرخ شده به كودك ندهد.

- اگر كودك تمایل داشت به جای سبزیجات میوه های شیرین را شروع كنید. البته بهتر است ترتیب در دادن مواد غذایی رعایت شود، ولیكن به علایق كودك اهمیت دهید.

- هیچ گاه كودك را با غذا تنها نگذارید، چون امكان دارد موجب خفگی او شود.

- به غذای شیرخوار شكر زیاد یا نمك اضافه نكنید، زیرا حساسیت نوزاد به طعم ها با بزرگسالان متفاوت است.

بهتراست غذای كودك را با لعاب برنج شروع كنید. مزیت برنج این است كه خیلی كم حساسیت زاست و تقریباً نشاسته خالص است، از این رو معده كودك براحتی انرا هضم می كند. برای اولین بار، نیم تا یك ساعت پس از شیرخوردن، لعاب برنجی تهیه كنید كه كمی غلیظ تر از شیر مادر باشد و با قاشق مناسب اندازه دهان كودك یك قاشق لعاب برنج به او بدهید. در روزهای بعد به مرور حجم و غلظت این غذا را اضافه كنید و براساس تمایل كودك به او غذا بدهید.

پس از دو هفته غذای دوم یعنی فرنی را شروع كنید. برای تهیه فرنی از شیر پاستوریزه و نشاسته استفاده كنید و غذای دوم فرنی است. از اخر ماه هفتم سوپ را شروع كنید.

باید توجه داشته باشید كه غذای كمكی نوزاد باید، با حجم كم دارای بیشترین انرژی باشد یعنی غذای كودك نباید رقیق باشد، چون حجم معده كودك كم است و باید در كمترین حجم، بیشترین انرژی را داشته باشد. غذای او باید نرم باشد، ولی سعی كنید در مرحله شروع سوپ، فقط سبزیجات كاملاً پخته را با چنگال نرم كنید، چون اگر همیشه غذا له شده باشد كودك در یادگیری جویدن مشكل پیدا می كند. از مواد غذایی استفاده كنید كه بطور معمول در غذای خانواده وجود دارد.

باید غذای كودك را یك بار در روز تهیه كنید و پس از رسیدن به حرارت مناسب و له كردن قطعه های درشت، به كودك بدهید. بقیه غذا را در یخچال نگهداری كنید و در زمان مناسب گرم كرده، به او بدهید.

غذای كمكی با فرنی ارد برنج شروع می شود( حساسیت شیرخوار به برنج كمتر است تا گندم). سپس در هفته دوم می توان حریره بادام را به رژیم غذایی كودك افزود. 

در دو هفته اخر ماه هفتم می توان سوپ را به رژیم غذایی نوزاد افزود كه این سوپ حاوی گوشت بدون چربی( كه بترتیب اولویت و ارجحیت شامل گوشت گوسفند، مرغ و گوساله می باشد)، برنج و هویج است. سپس هر ۳ روز یك بار، یك نوع سبزی به سوپ اضافه گردد؛ مانند جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، كدوسبز، كرفس و... . ولی باید توجه داشت كه سبزی در اخرین لحظات پخت سوپ، اضافه شود و اسفناج هم تا یك سالگی به سوپ اضافه نگردد. نباید به سوپ نمك، شكر یا چاشنی افزود. 

در ماه هشتم زرده تخم مرغ به رژیم غذایی شیرخوار اضافه می شود. ( تا زیر یك سال از مصرف سفیده تخم مرغ توسط كودكان اجتناب شود) . در این زمان كم كم می توان از سبزی های نشاسته ای مثل سیب زمینی، كدو حلوایی و نخود فرنگی نیز در سوپ استفاده كرد( به فاصله هر ۳ روز). 

در دو هفته دوم ماه هشتم، ماست نیز داده می شود. بعلاوه از پوره های سیب زمینی و هویج نیز می توان استفاده كرد. 

در ماه نهم در هفته اول می توان از حبوبات نیز در سوپ شیرخوار استفاده كرد . مصرف حبوبات از عدس و ماش كه هضم اسان تری دارند، شروع می شود. در مورد لوبیا چیتی و لوبیا قرمز بهتر است از قبل انها را خیس كرده، پوستشان را جدا نموده و بعد از پختن به سوپ اضافه نمود. اضافه كردن كره یا روغن مایع به سوپ برای شیرخوارانی كه خوب وزن نمی گیرند، توصیه می شود. 

در دو هفته اخر ماه نهم، اب میوه را نیز می توان شروع كرد( كیوی، توت ها، خربزه، البالو و گیلاس به علت ایجاد حساسیت درشیرخوار، تا یك سالگی توصیه نمی شود). 

در دو هفته اول ماه دهم می توان از خود میوه استفاده نمود( پوست و هسته جدا شده و با پشت قاشق نرم گردد) 

در دو هفته دوم ماه دهم، می توان از سبزی های سبز نیز در سوپ استفاده نمود(هر بار یك نوع سبزی افزوده شود) .

توجه نمایید كه میوه ها و سبزی ها جزء غذاهایی هستند كه در اواخر سال اول توصیه می شوند( بعد از دیگر گروه های غذایی)، چرا كه كالری انها نسبت به دیگر گروه های غذایی كمتر است. 

در دو ماه دیگر نیز با توجه به اشتهای كودك از انواع سوپ، كته و پوره می توان استفاده نمود.

به خاطر داشته باشید كه در این ۶ ماه دوم سال اول، تغذیه با شیرمادر به طور مكرر و برحسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام شبانه روز وقبل از هر وعده غذای كمكی باید مورد توجه قرار گیرد.

به طور كلی در كودكان زیر یک ساله از دادن غذاهای زیر اجتناب گردد:

شیرگاو- سفیده تخم مرغ- انواع توت ها- كیوی- گیلاس- البالو- بادام زمینی- پنیر- شكلات- میگو- فلفل- ادویه- ترشی- نمك- نوشابه های رنگی گازدار- لپه و نخود- عسل- اسفناج- كلم- قهوه و چای- اجیل- سوسیس- ذرت- دانه انگور- دانه كشمش.

برای عضویت در خبرنامه نی نی بان و اطلاع از بهترین و پربیننده ترین مطالب، کافی است یک بار فرم عضویت ما را از اینجا پر کنید.‬