تاثیر رژیم ‌غذایی بر سقط‌ جنین

پرسش: من یک ماه پیش سقط داشتم - میخوام بدونم برای آمادگی برای بارداری بعدی چه مواد غذایی برای بدنم بهتره و چه چیزی برام مضره ؟ به طور خلاصه چطور می تونم خودم رو اماده كنم تا بارداری موفق داشته باشم؟

پاسخ: دوست عزیز به طور كلی باید رژیم غذایی متنوع و متعادلی داشته باشید. تعادل و تنوع، رمز تغذیه خوب و مناسب است و برای اطمینان از این كه خوب غذا می‌ خوریم باید این راز را بدانیم. 

علاوه بر این، اگر این دو اصل در برنامه غذایی روزانه فرد، خانواده و جامعه رعایت شود می ‌توان با اطمینان گفت كه بار بیماری ‌ها كمتر و طول عمر، بیشتر می ‌شود.

تعادل 

تعادل یعنی مصرف مقادیری از مواد غذایی كه ضمن تامین نیاز‌های بدن، موجب اضافه وزن نشود؛ یعنی انرژی دریافتی به اندازه‌ای باشد كه به اصطلاح سوخته یا مصرف شود.

به این منظور همه ما باید بدانیم غذایی كه می ‌خوریم حدودا چه قدر كالری به بدن ‌مان می ‌رساند. 

پروتئین ها و مواد نشاسته ‌ای و قندی در هر گرم 4 كیلو كالری (كالری) به بدن می ‌رسانند ولی چربی ‌ها و روغن ‌ها (مرئی و نامرئی) در هر گرم 9 كیلو كالری تولید می ‌كند.

تنوع 

تنوع یعنی بدون این كه اضافه بخوریم از مواد مختلف غذایی كه در 4 گروه اصلی غذایی قرار دارند بهره ببریم. سلول ‌های بدن ما گوناگون هستند و نیاز‌های متفاوتی دارند تنها با تنوع دادن به نوع مواد غذایی كه انتخاب می ‌كنیم می‌ توانیم این نیاز‌های مختلف را پاسخگو باشیم. 

حال این سوال مطرح می شود كه چگونه تنوع را رعایت كنیم؟ 

بهترین راه برای اطمینان یافتن از تنوع در غذای روزانه استفاده از 4 گروه اصلی غذایی است كه عبارت‌اند از: گروه نان و غلات، گروه میوه‌ ها و سبزی ‌ها، گروه شیر و لبنیات و گروه گوشت، حبوبات، مغزها و تخم مرغ. 

البته به جز این گروه‌ها یك گروه متفرقه نیز وجود دارد كه انواع شیرینی ‌ها و چربی ‌ها را در ان گروه قرار می‌ دهیم و توصیه می ‌كنیم از ان ها كمتر مصرف شود. 

ارزش غذایی مواد متفاوت كه در یك گروه، قرار می ‌گیرند تقریبا یكسان است و می ‌توان از یكی به جای دیگری استفاده كرد. 

هر چه قدر تعداد مواد غذایی كه در یك روز مصرف می ‌كنیم بیشتر باشد تنوع را بهتر رعایت كرده‌ ایم مثلا به جای این كه معده‌ مان را با خوردن یك بشقاب پلو و خورش ُپر كنیم، پنج تا هفت قاشق پلو مصرف كنیم و به جای بقیه از مواد غذایی دیگر شامل انواع سبزیجات شامل كلم، كاهو، هویج، گل كلم، نخود فرنگی، ذرت، گوجه ‌فرنگی، انواع حبوبات پخته، ماست و اسفناج، ماست و لبو، ماست و كدو و... مصرف كنیم همان كه در اصطلاح ما ایرانی‌ ها مخلفات غذا گفته می ‌شود و خارجی‌ ها به ان اردور یا پیش غذا می ‌گویند. 

اگر این دو اصل در برنامه غذایی روزانه فرد، خانواده و جامعه رعایت شود می ‌توان با اطمینان گفت كه بار بیماری ‌ها كمتر و طول عمر، بیشتر می ‌شود.با توجه به نقش تغذیه در سلامت در اغلب كشورها با استفاده از راهنما‌های غذایی، اموزش تغذیه به صورت ساده به مردم داده می ‌شود.

هر كشوری راهنمای غذایی مخصوص به خود دارد كه با توجه به انواع غذا‌های در دسترس، وضعیت كشاورزی، عادات و فرهنگ غذایی، بیماری ‌ها و شاخصه ‌های دیگر تهیه می‌ شود. معمولا برای سهولت اموزش محتوای اموزشی را به شكل ‌های متفاوتی و جذابی كه در همان جامعه قابل درك و مقبول است مانند بشقاب، هرم، رنگین كمان و... طراحی می ‌كنند. 

در كشور ما این راهنما به شكل هرم است و گروه‌ های غذایی از پُرمصرف ‌ترین تا كم‌ مصرف ‌ترین در قاعده تا راس ان جای گرفته ‌اند.

تاثیر رژیم ‌غذایی بر سقط‌ جنین

شاید بسیاری از خانم‌ ها سقط جنین را تجربه كرده باشند. سقط گر چه سبب بروز یك تحول روانی در زن می ‌شود اما خوشبختانه در 95 درصد موارد، بارداری بعدی بدون هیچ مشكلی به اتمام می ‌رسد. 

در مقابل این موضوع كه گفته می شود یك سقط اهمیت چندانی ندارد سقط بیش از 2 بار یا سقط های مكرر می ‌تواند مشكلات بسیاری پیش اورد. 

بین 0/5 تا 3 درصد زنان حداقل 3 سقط را در زندگی خود تجربه می ‌كنند. موضوعی كه سبب بروز حالات منفی احساسی در والدین و سوالات بسیار برای پزشكان می‌ شود. 

در حقیقت در نیمی از موارد پزشك نمی ‌تواند دلیل سقط را مشخص كند. دلایل سقط مكرر جنین بسیار زیاد است و نیاز به ازمایشات فراوانی دارد. زیر نظر گرفتن مشكلات پزشكی یك خانواده، تحلیل كروموزوم‌ های زن و مرد برای یافتن این موضوع كه ایا ناهنجاری وجود دارد یا خیر، بررسی بیماری‌ های ایمیونی مثل لوپوس، مشكلات انعقاد خون، مشكلات هورمونی، مشكلات رحمی و ... از این جمله هستند.

امروزه محققان غیر از این موارد روی یكی دیگر از دلایل ناشناخته سقط مكرر یعنی تغذیه تمركز كرده ‌اند. 

پیش از این بررسی‌ ها نشان داده بود چاقی یا لاغری مفرط تاثیری منفی بر باروری و تخمك ‌گذاری دارند و حتی می ‌توانند در صورت بارداری خانم، سبب سقط جنین شوند. این موضوع به ویژه زمانی كه اندیس توده بدنی پایین ‌تر از 5/18 یا بالاتر از 30 باشد بیشتر می ‌شود. 

اما بیش از وزن، ان چه اهمیت می ‌یابد چربی‌ های دور شكم است و از ان جا كه كنترل قند خون را تحت تاثیر قرار می ‌دهد می ‌تواند سبب سقط جنین شود. 

جالب است بدانید داشتن وزن بالا، بر تخمدان، اندومتر و رحم هم تاثیر می‌ گذارد و هر میزان اضافه‌ وزن بالاتر برود كیفیت تخمك پایین ‌تر امده و رشد جنین را تحت تاثیر قرار می ‌دهد. سقط جنین در این خانم‌ ها بسیار دیده می ‌شود و فرقی نمی ‌كند كه این خانم‌ ها طبیعی باردار شده باشند یا به روش مصنوعی. به همین دلیل است كه طبق قوانین، چنین خانم‌ هایی كه مایل به بارداری با روش مصنوعی ‌هستند ابتدا باید وزن خود را، در صورت داشتن اضافه ‌وزن، كاهش دهند. 

سقط مكرر می‌ تواند بر بارداری‌ های بعدی هم تاثیر منفی بگذارد. به عنوان مثال تحقیقات نشان داده زنانی كه دچار سقط مكرر می ‌شوند كمبود ویتامین B9 یا اسید فولیك دارند. حتی برخی از ان ها حاصل پلی‌ مورفیسم ژنتیكی هستند كه از جذب ویتامین B9 جلوگیری كرده و اگر موادغذایی ان ها حاوی مقدار كمی اسید فولیك باشد، كمبود ان می ‌تواند اثر مُضری بر جنین بگذارد. همین دسته از زنان در صورتی كه به طور مرتب ویتامین‌ های گروه B را مصرف كنند از سقط پیشگیری خواهند كرد و در صورتی كه طی دوران بارداری و قبل از ان اسید فولیك مصرف كنند، سقط جنین 57 درصد كاهش خواهد یافت.

برخی مواد غذایی زیر سوال‌ هستند!

* برخی بیماری‌ هایی نظیر بیماری سلیاك یا عدم تحمل گلوتن می ‌تواند یكی از دلایل سقط جنین باشد. این بیماری گرچه شایع است اما در برخی موارد تشخیص داده نمی ‌شود و در نتیجه بدون درمان باقی می ‌ماند. از جمله نشانه‌ های ابتلا به این بیماری اسهال شدید و لاغری است. این ناراحتی می‌ تواند بر تخمك ‌گذاری نیز تاثیر گذاشته و عامل ناباروری یا سقط جنین باشد. خانم ‌هایی كه مبتلا به این ناراحتی هستند با دریافت رژیم بدون گلوتن می‌ توانند از بروز سقط پیشگیری كنند.

* از جمله مواد غذایی دیگری كه گاهی احتمال سقط را افزایش می ‌دهد مصرف قهوه است. جالب است بدانید احتمال سقط در صورتی كه میزان مصرف كافئین در روز از 250 میلی ‌گرم یا دو فنجان قهوه بالاتر برود به شدت افزایش می ‌یابد. نكته دیگر این كه باید متوجه مصرف كافئین پنهان هم بود. این كافئین در چای، برخی نوشابه ها و شكلات وجود دارد. 

* لازم به ذكر نیست كه بگوییم مصرف نوشیدنی‌ های الكلی تا چه حد مُضر است زیرا این موضوعی است كه به اثبات رسیده و تاكنون در مورد ان بسیار بحث شده است.

ایا رژیم غذایی ضد سقط وجود دارد؟

این سوالی است كه محققان بسیاری در پی یافتن ان هستند. بررسی ‌ها نشان داده افزایش مصرف سبزیجات برگ سبز، میوه‌‌ های تازه، امگا 3 و امگا 6، تخم‌ مرغ، ماهی و مواد لبنی و به طور كل، داشتن یك رژیم غذایی متعادل می ‌تواند احتمال سقط را كاهش دهد. 

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي است يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.