روشهای مختلف جلوگیری از بارداری پس از زایمان(1)

وبلاگ بارداری: روشهای جلوگیری از بارداری

قرصهای خوراکی جلوگیری از حاملگی نوع ترکیبی

قرصهاي دوران شيردهي يا قرصهاي خوراکي که فقط پروژستين دارند

روشهاي تزريقي جلوگيري از حاملگي

کپسولهاي کاشتني جلوگيري از حاملگي

ابزار داخل رحمي (آي يو دي)

کاندوم

بستن لوله ها در زن (توبکتومي)

بستن لوله ها در مرد (وازکتومي)

روشهاي متفرقه براي پيشگيري از بارداري

تنظیم خانواده

تعریف سازمان جهانی ازتنظیم خانواده چنین است: تنظیم خانواده مشتمل بر اقدامهایی است که افراد و زوجها را یاری می دهد تا از داشتن فرزند نا خواسته جلوگیری کنند فاصله بین فرزندان خود را تنظیم کنند زمان تولد فرزندان را با سن و شرایط دیگر خود تطبیق دهند و آگاهانه درباره تعداد فرزندان خود تصمیم بگیرند.

خدماتی که این نیات را میسر می سازد مشتمل بر : آموزش و مشاوره درباره تنظیم خانواده ، تامین وسایل جلوگیری از حاملگی ، کمک به کسانی که دچار ناباروری هستند و آموزش پدران درباره خانواده و فرزندان. شناخت روشهای جلوگیری از حاملگی و آگاهی نسبت به مزایا و معایب هر روش می تواند زوجها را برای انتخاب مناسب ترین روش در پیشگیری از تولدی ناخواسته راهنمایی کند.

   

 

روشهای جلوگیری از بارداری

حاملگی حاصل پيوند ( لقاح) تخمک زدن و اسپرم مرد است. برای جلوگیری از حاملگی باید مانع این پیوند شد. این کار از چند راه ميسر است:

الف: ممانعت از آزاد شدن تخمک زن

روشهای هورمونی از این راه سبب جلوگیری از حاملگی می شوند. مثل قرصهای خوراکی دارای دو نوع هورمون قرصهایی که فقط یک نوع هورمون دارند هورمونهای تزریقی و کپسولهای کاشتنی.

ب: روشهای مکانیکی:

در این روشها بر سر راه حرکت اسپرم به درون رحم و ملاقات با تخمک یا لانه گزینی تخم حاصل از لقاح مانع ایجاد شود. مثل ابزارهای داخل رحمی ( انواع آی يو دي) انواع غلافهایی که مردان یا زنان از آنها استفاده می کنند و انواع داروها و موادی که سبب کشته شدن اسپرم می شود.

ج: روشهای جراحي:

می توان با عمل جراحی لوله هایی را که در زن سبب انتقال تخمک و در مرد مسير حرکت اسپرم می باشد، بست. دسترسی به لوله های مرد بسيار آسانتر است و در شيوه های امروزين ، بستن اين لوله ها حتي بدون استفاده از تيغ جراحي ميسر مي گردد.

د: روشهاي طبيعي:

تخمک و اسپرم ، عمر محدود دارند. اگر در روزهایی که تخمک آزاد شده از تخمدان حيات دارد نزديکي صورت نگيرد بديهي است که لقاحی در کار نخواهد بود و از حاملگی جلوگيري مي شود. اساس روشهاي طبيعي همين نکته است.

پيشرفتهاي تکنولوژيک امروز ، خوشبختانه دسترسي به وسایل و روشهاي متنوع تر و موثر تر براي جلوگيري از حاملگي را ميسر ساخته است.

 

 

چند نکته مهم:

1- اولين مقاربت نيز مي تواند منجر به حاملگي شود.

2- دوش گرفتن و شستشو پس از نزديکي نمي تواند از حاملگي جلوگيري کند.

3- حاملگي حتي با داشتن پرده بکارت ( در دوران عقد) نيز احتمال دارد.

 

قرصهای خوراکی جلوگیری از حاملگی نوع ترکیبی

قرصها دارای هورمونهای ساختگی زنانه شبیه استروژن و پروژسترون طبیعی است. قرص اگر به قاعده خورده شود در جلاین وگیری از حاملگی تاثير فراوان خواهد داشت. و 99/9 درصد از زوجهایی که این شیوه را برای جلوگیری از حاملگی انتخاب کرده اند و از آن به طور منظم و درست استفاده می کنند. در طول یک سال از حاملگی نا خواسته مصون بوده اند.بهترین و مطمئن ترین روش پیشکیری از حاملگی در ابتدای ازدواج استفاده از قرصهای خوراکی جلوگیری از حاملگی است.

مزايا

قرص کاملا موثر و بی خطر و بازگشت پذير است.

قرص علاوه بر خاصيت جلوگيري از حاملگي چند اثر بهداشتي عمده دارد.

1- کاهش احتمال ابتلا به سرطان جسم رحم

2-  کاهش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان

3- محافظت در برابر بيماريهايي چون بيماري التهابي لگن خاصره و بيماريهاي خوش خيم پستان

4- محافظت در مقابل کم خوني به علت کم شدن حجم خون عادت ماهانه زن

5- کاهش ميزان بروز حاملگيهاي خارج از رحم

6- منظم تر شدن عادت ماهانه و کاهش دردهاي اين دوران

7- کمک به درمان جوشهاي صورت

عوارض جانبي

قرص اثر بعضي از داروها مانند داروي ضد افسردگي و آرام بخشها را زيادتر ميکند.از جمله عوارض قرصها عبارتست از :

لکه بيني و بي نظمي عادت ماهانه ، تهوع ، سر دردهاي خفيف، دردناک شدن پستانها ، مختصري کاهش يا افزايش وزن ، و تغيير خلق و خو . علائمي مانند تهوع و استفراغ و سردرد دو سه ماه پس از خوردن قرص به تدریج کم می شود. قرصهاي ترکيبي حجم شير مادر را کم مي کند. بنابراين زنان شيرده در 6 ماهه اول بعد از زايمان نبايد از این قرصها استفاده کنند.

روش استفاده از قرص

قرص را باید هر روز و معمولا در ساعتی معين خوردبهتر است قرص پس از شام و قبل از خواب خورده شود. در خوردن قرص اولين روز قاعدگي روز اول محسوب ميگرددو بر اين اساس در روز پنجم قاعدگي خواه خونريزي تمام شده يا ادامه داشته باشد اولين قرص خورده مي شود. پس از 21 روز قرص ها به پايان مي رسد.

7 روز کامل خورده نمي شوداز روز هشتم به بعد خوردن قرص آغاز ميشود.در هفته اول براي اطمينان بيشتر علاوه بر قرص بايد از روش ديگري نيز مثل کاندوم استفاده کرد.در صورت فراموشي احتمال حامله شدن در ميان است.اگر زني يک شب خوردن قرص را فراموش کند به محض اينکه متوجه اين نکته شد بايد قرص را بخورد. اگر تا شب بعد به يادش نيامد شب بعد دو قرص بخورد.

اگر دو شب پشت سر هم فراموش کرده باشد در دو شب بعد هر بار دو قرص بخورد در مجموع 4 قرص و براي اطمينان تا تمام شدن قرص هاي آن بسته از روش ديگري استفاده کند.اگر سه شب پشت سز هم يا بيشتر خوردن قرص فراموش شده باشد بايد از خوردن بقيه قرص ها خودداري گردد و از روش ديگري براي جلوگيري از حاملگي استفاده شود تا قاعدگي آغاز گردد سپس از روز پنجم قاعدگي خوردن قرص هاي بسته جديد آغاز شود.

 در خانمهایی که به طور مرتب قرص مي خورند معاينات باليني مثل اندازه گيري وزن و فشار خون ، معاينه پستان ، معاينه لگن و لمس کبد ابتدا سه ماه پس از شروع قرص و پس از آن هر سال يک بار ضرورت دارد.