زردی نوزاد، اولین نشانه در کدام اندام؟

به‌طور طبیعی معمولاً نیمی از نوزادان سالم و 80 درصد نوزادان نارس، به درجاتی از زردی دچار می‌شوند که خانواده‌های آن‌ها را نگران می‌کند.

تشخیص زردی

اصغر مرزبان، فوق‌تخصص نوزادان اظهار کرد: هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز بدن ما در نهایت به رنگ‌دانه زردرنگی به نام «بیلی‌روبین» تبدیل می‌شود که کبد مسئول دفع این ماده از طریق صفرا به خارج از بدن است. در واقع بالا بودن میزان بیلی‌روبین خون می‌تواند ارثی یا نشانه‌ای از بیماری‌های کبدی باشد، به‌تدریج و با افزایش عدد «بیلی‏روبین» مناطق دیگر پوست مانند شکم و اندام‏‌ها زرد می‏‌شود، بنابراین تشخیص زردی بر اساس مشاهده‌ زردی در پوست و چشمان نوزاد است.

 

زردی معمولاً از سر و صورت آغاز ‌شده و با افزایش سطح بیلی‌روبین به سمت اندام‌ها انتشار می‌یابد. زردی چهره نشانه‌ وجود پنج میلی‌گرم و زردی تا اواسط شکم نشانه ۱۰ تا ۱۵ میلی‌گرم و زردی اندام و کف دست ‌و پا نشانه وجود ۲۰ میلی‌گرم بیلی‌روبین در دسی‌لیتر خون است.

 

گاهی در نوزادان، زردی فیزیولوژیک اتفاق می‌افتد که این زردی شرایط خاصی دارد و حتماً باید با تشخیص پزشک معالج باشد. عوارضی هم ندارد و در صورتی‌که نوزاد تحت نظر پزشک باشد، نیاز به بستری نیست. از عوامل مستعدکننده زردی دیابت مادر، نژاد، نارس بودن نوزاد، برخی داروها، نوزاد مذکر، شیرمادر، تأخیر در دفع مدفوع نوزاد، سابقه‌ی زردی فیزیولوژیک در خواهر و برادر و کاهش وزن هستند.

این فوق‌تخصص نوزادان تصریح کرد: زردی ممکن است به‌علت بیماری زمینه‌ای باشد که شامل زردی در ۲۴ تا ۳۶ ساعت اول، افزایش سریع بیلی‌روبین، گسترش زردی تا اواسط شکم، زردی طولانی‌مدت بیش از دو هفته و سایر موارد مثل سابقه فامیلی، رنگ‌پریدگی، بزرگی کبد و طحال، عدم موفقیت روش فتوتراپی در کاهش زردی، استفراغ، خواب‌آلودگی، تغذیه ضعیف، کاهش وزن شدید، مدفوع بی‌رنگ و ادرار پررنگ می‌شود.
مرزبان یادآور شد: زردی ناشی از شیر مادر در دو نوع زودرس و دیررس وجود دارد که در نوع زودرس پیش از روز هفتم آغاز می‌شود و عوامل مستعدکننده‌ی نوزاد عبارت‌اند از کاهش مصرف شیر مادر و خوراندن آب‌قند که درمان در آن، به‌صورت شیردهی مکرر(بیش از ۱۰ بار در ۲۴ ساعت) و منع مصرف آب و آب‌قند است و در نوع دیررس پس از هفته اول آغاز می‌شود از همین‌رو والدین باید بیشتر به این امر توجه داشته باشند.