خواندن کتاب‌هاي طنز و همذات پنداری باشخصیت ها

خبرگزاري ميراث فرهنگي- گروه فرهنگ و هنر: کودکان از خواندن کتاب‌هاي طنزآميز لذت مي‌برند چرا که با شخصيت‌هاي اصلي اين‌گونه داستان‌ها همذات‌پنداري کرده و در جست‌وجوي فضايي براي شادي و شيطنت هستند.

همذات پنداري کودکان با کتاب‌هاي طنز

 همه چيز از سال 1379 آغاز شد. " نيکولا کوچولو"، نخستين کسي بود که کودک و نوجوان ايراني را به خنده اي از ته دل دعوت کرد. مجموعه اي 10جلدي که به همت کتاب هاي کيميا ( واحد کودک و نوجوان انتشارات هرمس) منتشر شده بود و به ماجراهاي پسري لاغر و دوست داشتني به نام نيکولا در دهه 60 و 70 فرانسه مي پرداخت. پس از آن مجموعه هفت جلدي مانوليتو، نوشته الويرا ليندو با ترجمه فرزانه مهري، از سوي نشر آفرينگان منتشر شد و در اختيار علاقه مندان قرار گرفت. مجموعه اي که برخلاف نيکولا، به محيط مدرسه محدود نمي شد و به ارتباطات ميان مانوليتو با خانواده،دوستان و هم محله اي هايش توجه مي کرد.

رامونا يکي ديگر از شخصيت هاي دوست داشتني مجموعه هاي طنز است. دختر شيطاني که از در و ديوار بالا مي رود .مجموعه اي که خواندنش هم براي بچه ها جالب و جذاب است و هم خاطرات شيرين کودکي را در ذهن پدر و مادرها زنده مي کند. اما چه چيز موجب جذابيت اين مجموعه هاي طنز مي شود و سهم ناشران در انتشار اين گونه کتاب هاي سريالي چقدر است؟

 شهرام اقبال زاده، دليل موفقيت اين گونه مجموعه ها را اين گونه ارزيابي مي کند: کودکان و نوجوانان به خواندن طنز احتياج دارند، چون طنز يک حالت دوگانه دارد به اين معني که رويه آشکار آن بچه‌ها را مي‌خنداند و لايه زيرين، آنها را به تفکر وامي دارد و اين همان چيزي است که در آثار نويسندگان ايراني، چندان به چشم نمي خورد. اگرچه کساني چون هوشنگ مرادي کرماني، طاهره ايبد،  مژگان کلهر، فرهاد حسن زاده و... کارهاي خوبي در اين زمينه انجام داده اند.

او بر اين باور است که کودکان با اين گونه آثار، همذات پنداري مي کنند و اين يکي ديگر از دلايل محبوبيت اين گونه کتاب هاست. به همين خاطر است که کودکان شعرهاي سيلوراستاين يا کتاب هاي رولد دال را دوست دارند و از خواندنش لذت مي برند چون در جست و جوي فضايي براي شادي و شيطنت هستند.

 فريده خلعتبري، مدير انتشارات شباويز نيز به اهميت مجموعه هاي طنز اشاره کرده و مي‌افزايد: اگرچه انتشار مجموعه هاي طنزآميز از جمله مواردي است که بايد به آن پرداخته شود اما ناشران نمي‌توانند به طور تخصصي کار کنند و همه فعاليت خود را بر يک موضوع واحد متمرکزکنند .

 وي در پاسخ به اين که علت استقبال از مجموعه هاي طنز، چيست، مي گويد: هيچ کار ميداني در اين زمينه انجام نشده و آمار درست و دقيقي وجود ندارد اما قدر مسلم استقبال از ترجمه هم در ميان مخاطبان و هم ناشران بيشتر است. چرا که مي توان در يک جدال نابرابر بين تاليف و ترجمه، بهترين آثار خارجي را انتخاب و به فارسي ترجمه کرد.از سوي ديگر ما چندان پايبند به کپي رايت نيستيم و با هزينه کمتر مي توانيم آنچه مي خواهيم را منتشر کنيم.

خلعتبري بر اين باور است که طنز، لايه هاي گوناگوني را دربرمي گيرد و همه مي توانند از خواندن کتاب هاي طنزآميز لذت ببرند.او فکر مي کند: مسئولان فرهنگي و مردم آن گونه که بايد و شايد به کتاب هاي تاليفي اهميت نمي دهند چرا که در انتشار اين گونه کتاب ها با شناخت مخاطب، حق و حقوق نويسنده و تصويرگر و ...رو به رو هستيم؛ در صورتي که اين مشکلات در ارتباط با کتاب هاي ترجمه به حداقل مي رسد.