درخواست طلاق توسط زن و نقش عسر و حرج

حق گستر: متن زیر چکیده ای از یک مقاله در خصوص نقش عسر وحرج در درخواست طلاق از سوی زوجه است که در کرمانشاه توسط علی پاشاه خانی زاده و دکتر مهشید السادات طبایی  انجام شده است.

چکیده

 ماده 1130 قانون مدني به زوجه اجازه داده است در مواردي كه ادامه زندگي زناشويي، وي را در وضعيت عسر و حرج قرار دهد، با مراجعه به حاكم و اثبات حالت عسر و حرج، درخواست طلاق نمايد. عام بودن اين ماده براي زن اين امكان را قرار داده كه بدون توجه به مبناي ايجادي عسر و حرج، با اثبات علت موجد سختي و تنگي، خود را از علقه زوجيت رها سازد.

اگر چه عام بودن ماده موضوع مورد بحث از مزاياي مهم آن است؛ اما از سوي ديگر موجب سليقه اي شدن كاربرد آن گرديده است. به نظر می رسد ايجاد و توسعه رويه قضايي در زمينه اين ماده، تبيين مفهوم عسر و حرج و آموزش آن به قضات و توجه به مصادیق عسر و حرج در اقوام و فرهنگ های مخنلف در ایران، تا حدي موجب رفع مشكلات اجرايي اين ماده خواهد شد. بررسی حاضر نشان داد که عوامل و مصادیق ایجاد عسر و حرج زوجه در شهر کرمانشاه رابطه تنگاتنگی با آداب، هنجارها و فرهنگ رایج اقوام ساکن در این بخش از کشور بادیگرنقاط این مرزوبوم دارد.

با بررسی آماری که از تعداد 384 نفر تعداد 430 پرسشنامه جمع آوری شد و در نهایت 400 پرسش نامه معتبر از این میان استخراج گردید.برای برآورد حجم نمونه از فرمول برآورد نسبتی با خطای نسبی 5% و بیشینه واریانس با مقدار 5/0استفاده شده است.در این پرسش نامه به منظور اندازه گیری عوامل موثر در موضوع تحقیق با مقیاس اندازه گیری 5 تایی لیکرت در اختیار پاسخ گویان قرار گرفت.عوامل متعددی در شهرستان کرمانشاه زوجه را به تسلیم دادخواست طلاق وادار می کند.

از جمله عدم توانایی تامین خواسته های زوجه از سوی زوج،تداوم روابط  افراطی زوج با رفقای دوره تجرد،سوظن جنسی زوجه نسبت به زوج،ضرب و شتم زوجه توسط زوج بدلیل بدگمانی و اعتیاد و شرب خمر توسط زوج.بر این اساس بنظر می رسد با آموزش پیش از ازدواج هدفمند و جلسات روانشناسی برای زوج و زوجه قبل از ازدواج و حذف خیلی از محدودیت ها می توان از بیشتر طلاق های ناشی از عسر و حرج جلوگیری نمود.

 مقدمه

موجبات طلاق بر اساس قانون مدني سه دسته مي باشند. طلاق به اراده مرد ، طلاق به درخواست زن ، طلاق توافقي. با عنایت به تبصره ماده 1133 قانون مدنی زن نيز در موارد محدودي مي تواند از دادگاه تقاضاي طلاق نمايد. اين موارد عبارتند از : خود داري يا عجز شوهر از دادن نفقه ) ماده 1129 ق .م  (غيبت شوهر بيش از چهار سال (ماده 1029 ق . م) وكالت زن در طلاق (ماده 1119 ق . م) عسر و حرج زن ( ماده 1130 ق . م). ماده 1133 بیان می دارد که «مرد مي‌تواند با رعايت شرايط مقرر در اين قانون با مراجعه به دادگاه‌تقاضاي طلاق همسرش را بنمايد».

در تبصره آمده است که« زن نيز مي‌تواند با وجود شرايط مقرر در مواد (1119)، (1129) و (1130) اين قانون، از دادگاه تقاضاي طلاق نمايد». متأسفانه در جامعه ماخصوصا شهرستان کرمانشاه  شمار جدایی زن و شوهر ها رو به افزایش است. این گفته بدان معنی است که نیمی از زنان و مردانی که روزی با شوق و هیجان ازدواج می کردند ، تصمیم گرفته اند این پیوند را پس از مدتی از هم بگسلانند. دشواری های این جدایی گاهی چنان ناگوار است که منجر به سرخوردگی یا افسردگی در والدین به ویژه مادران، وآسیب های روانی جبران ناپذیری در فرزندان خواهد شد.

در سال های اخیر مسأله طلاق چنان متداول گشته که نیمی از ازدواج ها قبل از پایان ده سال به جدایی می کشد .بنابراین هر چه دیدگاه ما در زمینه بررسی طلاق فنی تر باشد احتمال کاهش بحران و یافتن راه حل های منطقی و مؤثر برای آن، بیشتر خواهد بود. می توان با بررسی و ارزیابی کارآیی و حسن سلوکی که فرد از خود نشان می دهد؛ موقعیت و پیشرفت او را در این سه زمینه پیش بینی کرد.

گرچه قبل از پیمان زناشویی، میزان تحصیل و موقعیت اجتماعی معیارهای مهمی در انتخاب همسر به شمار می آیند؛ لیکن در این میان، زناشویی حوزه ای است که برنتایج تحصیل و شغل تأثیر مستقیم می گذارد. ازدواج نافرجام سوابق تحصیلی و شغلی او را تحت الشعاع قرار می دهد تا آنجا که به آشفتگی روحی و اختلال شخصیت منجر می گردند.