ترکیبات موجود در شیرمادر چیست؟

شیر مادر هدیه ای با آثار ماندگار است که فواید آن تا آخر عمر همراه کودک خواهد بود. از بین تمام علل و عواملی که بر روند رشد و نمو شیرخوار تأثیر می گذارند، تغذیه دارای جایگاه بالاتری است که هم بر رشد و هم بر نمو تأثیر شگرفی دارد. بلافاصله بعد از تولد تا چندین روز پس از آن مایعی از سینه مادر ترشح می شود که غلیظ و زردرنگ است که به آن "آغوز" یا "کلستروم" گفته می شود و سرشار از مواد ایمنی زا برای نوزاد است.

 

ترکیب کلستروم

کلستروم یا آغوز، ماده غذایی بسیار مقوی است که تا چند روز پس از زایمان ترشح می شود. اهمیت کلستروم یا آغوز در نوع و میزان پروتئینهای آن است که میزان آن در آغوز سه برابر شیر مادر است و این پروتئینها، ایمنی بخش می باشند. این پروتئینها در آغوز مادری که نوزاد نارس به دنیا آورده نسبت به پروتئین آغوز مادرانی که به موقع زایمان کرده اند، 20% بیشتر است. بنابراین، آغوز سرشار از مواد مختلف ایمنی زا بر ضد باکتریها و ویروسها می باشد.

 

ترکیب شیر مادر
شیر مادر دارای سه دسته اصلی از مواد غذایی یعنی قند، چربی و پروتئین است.

قند: نوع قند شیر مادر، لاکتوز است. از آنجا که سلولهای مغز فقط از قندی به نام گلوکز تغذیه می کنند، رشد و تکامل مغزی نوزاد با میزان قند موجود در شیر مادر و توانایی نوزاد در هضم و جذب لاکتوز ارتباط مستقیم دارد.

 

پروتئین: پروتئین شیر مادر سهل الهضم می باشد و حاوی موادی است که در بدن نوزاد ساخته نمی‌شوند .

 

چربی: چربی ها مهمترین منبع تولید و ذخیره انرژی در بدن هستند، به طوری که هر یک گرم چربی حدود نه کیلوکالری انرژی تولید می کند، در حالی که هر گرم قند یا پروتئین حدود چهار کیلوکالری انرژی تولید می کند. مواد چرب شیر مادر برای رشد و تکامل مغز بسیار مهم است .مهمترین امتیاز و ویژگی شیر مادر نسبت به بقیه شیرها و بخصوص نسبت به شیرخشک، تازگی و طراوت آن است.

 

شیر مادر، نه تنها عاری از میکروب است، بلکه سرشار از مواد ایمنی بخش بوده و به طور مستقیم، به مصرف شیرخوار میرسد و نیاز به نگهداری و جوشاندن و مسایل دیگر ندارد.

ویتامینها: شیر مادر حاوی ویتامین های ضروری و مواد معدنی مختلف است، مهمترین ویتامینهای شیر مادر عبارتند از: ویتامین K، ویتامین  D، ویتامین E و ویتامین C.

 

مواد معدنی: شیر مادر حاوی بعضی از مواد معدنی مهم و ضروری است. که مهمترین آنها آهن، روی، منیزیم و املاح دیگر مثل سدیم، پتاسیم، کلسیم و فسفر میباشد. به دلیل اینکه کلیه های نوزادان و شیرخواران ظریف و حساس است و تحمل بار زیاد املاح را ندارد، میزان املاح در شیر مادر کم و متناسب با کلیه شیرخوار است.