همسر شما هم بچه دوست ندارد؟

زندگی مثبت: ستاره سمائي «از همان روزهاي اول ازدواج مدام مي‌گفت که بچه دوست ندارد و بهتر است بچه‌دار نشويم. آن موقع فقط 22 ساله بودم و بچه داشتن چندان برايم مهم نبود. هيچ‌وقت حتي حرفش را نمي‌زدم و اگر ديگران موضوع را به بچه مي‌کشاندند من ساکت مي‌ماندم و همسرم خيلي جدي مي‌گفت: «ما بچه نمي‌خواهيم!» وقتي 28-27 ساله شدم، کم‌کم دلم خواست مادر باشم اما همسرم همچنان دلش نمي‌خواست پدر شود! مي‌دانستم سنمان که بالاتر برود، همسرم هم دلش بچه مي‌خواهد اما خطر بارداري‌هاي پرخطر و بيمارشدن من و جنين بالا مي‌رود اما باز هيچ نگفتم و خجالت کشيدم که عقيده‌ام را تغيير دهم ...
حتما شما هم زوج‌هايي را مي‌شناسيد که شبيه مثال بالا، تا آخر عمر به دليل قضاوت ديگران و رودربايستي و ... عقيده‌شان را در مورد بچه‌دار شدن عوض نکردند يا حتي زوج‌هايي که به دليل بچه نخواستن يکي‌ از زوجين، کارشان به جدايي کشيده و زندگي‌شان از هم پاشيده. بچه‌دار شدن موضوعي است که خيلي وقت‌ها زوج‌ها بعد از ازدواج به آن فکر و در موردش با هم صحبت مي‌کنند و ممکن است به توافق نرسند! واقعا با همسري که دلش بچه نمي‌خواهد، چه بايد کرد؟ بايد سوخت و ساخت؟ بايد جنگيد يا بايد در عمل انجام‌شده قرارش داد؟

شايد بيمار باشيد ...
کساني که مدام بچه‌دار شدن را به تعويق مي‌اندازند و بعد با اکراه به اين موضوع رضايت مي‌دهند، شرايط بغرنجي را هم براي خود و همسرشان و هم براي فرزندشان ايجاد مي‌کنند. يک نوزاد در ماه‌ها و حتي سال‌هاي ابتدايي تولد به مراقب يا مراقب‌هاي تمام‌وقت نياز دارد که علاوه بر تامين خرج و مخارج، نيازهاي عاطفي او را نيز تامين کند، بنابراين اگر مادر يا پدر در اين سال‌هاي حياتي، از لحاظ رواني کنار کودک حاضر نباشند، قطعا کودک در آينده دچار مشکلات و بحران‌هاي رواني جدي خواهد شد.
همان‌طور که گفته شد، آمادگي اقتصادي براي بچه‌دار شدن يک بعد اين قضيه است و بعد ديگرش آمادگي رواني است. اگر فردي دچار ترس از بچه‌دار شدن باشد، قطعا بايد با مراجعه به متخصصان حوزه روان، مشخص شود که اين ترس ناشي از دلايل منطقي است يا وسواسي و بيمارگونه‌ که بايد پيش از ازدواج درمان شود.
با تغيير عقيده‌ها چه کنيم؟
گاهي زوج‌هايي قبل از ازدواج بر سر بچه‌دار نشدن به توافق مي‌رسند اما بعد از چند سال، يکي از آنها دلش بچه مي‌خواهد و کارشان به جدايي مي‌کشد. هر انساني همان‌طور که در روند تکاملي خود به يک همراه نياز دارد و ازدواج مي‌کند، به‌صورت طبيعي و با افزايش سن نياز به فرزند داشتن و والد بودن را نيز احساس مي‌کند. هيچ شکي در اين نيست که بچه‌دار شدن بخش عمده‌اي از وقت، انرژي و سرمايه پدر و مادر را مي‌گيرد؛ بچه‌ها به مراقبت دائمي نياز دارند چون در مراحل مختلف رشد مشکلات مختلفي دارند، بيمار مي‌شوند و... همه اين موارد سختي‌هاي زيادي را متوجه والدين مي‌کند اما از هر پدر و مادري که بپرسيد، حاضر نيست بچه‌اش را بدهد و دوباره آرامش پيش از بچه‌دار شدن را تجربه کند! درواقع پدر و مادر بودن، لذتي دارد که قابل‌تعريف نيست.
شاهد اين مدعا هم جمله‌هايي است که از زبان والدين مي‌شنويم: «با يک لبخند فرزندم همه خستگي‌ام را فراموش مي‌کنم»! اين جمله‌ها براي کساني که هنوز طعم داشتن فرزند را نچشيده‌اند، چيزي مثل يک شعار است اما بچه داشتن هم يک نياز فيزيولوژيک است که لذت‌هاي زيادي براي والدين دارد. همان‌طور که همه انسان‌ها از داشتن زوج کنار خود احساس بسيار لذت‌بخشي را تجربه مي‌کنند، بچه‌دار شدن هم همين‌طور است.
درست است که با ازدواج نقشي به نقش‌هاي قبلي فرد اضافه مي‌شود که بار مسئوليتش را سنگين‌تر مي‌کند و در مقايسه با زندگي مجردي سختي‌هايي دارد، اما انسان‌ها ترجيح مي‌دهند ازدواج کنند. بچه‌دار شدن هم همين‌طور است. حس پدري و مادري لذتي دارد که افراد سختي‌هايش را به جان مي‌خرند و فرزنددار مي‌شوند. با افزايش سن، ميل به بچه‌دار شدن و چشيدن طعم پدري و مادري افزايش مي‌يابد.
البته اين اتفاق با توجه به سن و جنس افراد، متفاوت است و حس مادري در خانم‌ها معمولا زودتر از آقايان ظهور مي‌کند، بنابراين ممکن است افرادي پيش از ازدواج براي بچه‌دار نشدن به توافق برسند يا برعکس، فکر کنند بعد از مدتي آماده فرزندآوري خواهند شد اما يکي از آنها به هر دليل، پشيمان ‌شود و تغيير عقيده ‌دهد بنابراين بايد حتما در فرصتي مناسب درباره اين موضوع با همسرشان صحبت کنند نه اينکه عقيده‌‌شان را پنهان کنند و مثلا هر وقت حرف از بچه‌دار شدن شود، حرف را عوض کنند! حتما زوج بايد در شرايطي آرام، بدون حضور ديگران و وقتي هر دو سرحال هستند در مورد اين موضوع با هم صحبت مي‌کنند و از ترس و نگراني‌هايشان يا برعکس آرزويشان براي بچه‌دار شدن بگويند و احساساتشان را دقيق و روشن بيان کنند. حتي اگر نياز است، اين صحبت‌ها را چند جلسه ادامه دهند تا به نتيجه مشخصي برسند و در صورت نياز، در اين راه از کمک يک فرد متخصص بي‌طرف مثل يک مشاور کمک بگيرند.
پيشگيري بهتر از درمان!
يکي از مهم‌ترين نتايج ازدواج، بچه‌دار شدن و حفظ نسل است. در واقع زوج بايد قبل از شروع زندگي مشترکشان در مورد تمام جزئيات اين موضوع با هم صحبت کنند و به توافق برسند؛ اينکه کي مي‌خواهند بچه‌دار شوند، چند تا بچه مي‌خواهند و شرايطي که براي بچه‌دار شدن در نظر مي‌گيرند، همه و همه بايد پيش از ازدواج معين شود و هر اختلافي در اين زمينه بايد در همان دوران آشنايي قبل از ازدواج مشخص شود. بچه‌دار شدن حوزه بسيار پرزحمت و پردردسري است که چه در دوران بارداري و چه بعد از به دنيا آمدن نوزاد، مشکلات خاص خودش را دارد و زن و شوهري که قرار است وظيفه جديد مادر و پدر بودن را بپذيرند، کل زندگي‌شان تحت تاثير قرار خواهد گرفت بنابراين مهم است که هردو آمادگي رواني لازم را براي بچه‌دار شدن داشته باشند.
حتي ممکن است يکي از طرفين به دليل ابتلا به يک بيماري خاص يا نازايي اصلا نتواند بچه‌دار شود يا حتي برخي افراد به‌صورت بيمارگونه از بچه‌دار شدن ترس دارند، بنابراين بسيار بهتر است که تمام اين موارد قبل از ازدواج مشخص شده باشد و افراد تصور نکنند که: الان «بله» را بگيرم يا «بله» را بگويم، بعد در مورد اين مسائل صحبت مي‌کنيم؛ براي حرف زدن در اين موارد وقت زياد است!
عجله هم نداشته باشيد!
توصيه ديگر اين است که زوجي که تازه ازدواج کرده‌اند، فرصتي چندساله براي خود در نظر بگيرند و زود بچه‌دار نشوند چراکه در اين زمان آنها تازه دارند با هم آشنا مي‌شوند و زندگي مشترک را تجربه مي‌کنند بنابراين بهتر است صبر کنند تا اگر زندگي‌شان دوام نداشت، بچه‌اي نداشته باشند که قرباني شود. البته نمي‌توان براي همه زوج‌ها توصيه يکساني داشت چون اين موضوع به سن زن و شوهر بستگي دارد؛ مثلا اگر زوجي در سنين پايين (21 تا 24) ازدواج مي‌کنند، مي‌توانند فرصتي 3 تا 5 ساله براي شناخت يکديگر درنظر بگيرند اما وقتي سن ازدواج بالاي 30 سال باشد، زوج فرصت زيادي براي بچه‌دار شدن ندارند چراکه احتمال بروز بيماري‌هاي مختلف در سنين 35 سال به بالا هم در خانم‌ها و هم در آقايان افزايش مي‌يابد و با گذر سن خانم‌ها از مرز 40 سال احتمال بارداري نيز به‌صورت طبيعي به شدت افت مي‌کند و احتمال بارداري‌هاي پرخطر افزايش مي‌يابد، بنابراين با توجه به سن ازدواج زوج و شرايط اقتصاديشان بايد زمان بچه‌دار شدن را مشخص کرد.
گاهي افراد با ازدواج دانشجويي به خانه بخت مي‌روند و گاهي در شرايطي که همه مايحتاجشان فراهم شده، زندگي مشترک را آغاز مي‌کنند و آمادگي پذيرش نقش والد را دارند، اما در هر صورت اگر زماني را براي کسب آمادگي لازم براي بچه‌دار شدن در نظر بگيرند، بهتر خواهد بود.