تغذيه با شيرمادر، افزایش اعتماد به نفس کودک

ايسنا : متخصصان همواره بر تغذيه نوزادان و كودكان با شيرمادر تاكيد كرده و تغذيه مصنوعي را براي هيچ شيرخواري توصيه نمي‌كنند؛ چرا كه ثابت شده روش‌هاي نيمه مطلوب تغذيه با شير مادر مسوول 4/1 ميليون مرگ‌هاي كودكان زير پنج سال در كشورها و مناطق كم درآمد جهان است و براي اين كودكان، حمايت از تغذيه با شير مادر، از مهم‌ترين مداخلات حافظ زندگي است. با تغذيه انحصاري شيرخواران با شيرمادر و تداوم آن تا يك سالگي، مي‌توان از 13 درصد موارد مرگ كودكان زير 5 سال پيشگيري كرد. همچنين يك پنجم از مرگ‌هاي نوزادان را مي‌توان با شروع زودرس تغذيه انحصاري با شير مادر (طي ساعت اول تولد) پيشگيري كرد.

دكتر ناصر كلانتري، رييس انجمن علمي تغذيه با شيرمادر و متخصص كودكان، ‌تغذيه با شير مادر را يكي از مهم‌ترين روش‌هاي تامين مناسب رشد و تكامل نوزاد عنوان كرد و در توضيح اهميت تغذيه شيرخوار با شيرمادر، گفت: غذاي نوزاد بايد بتواند نيازهاي انرژي، پروتئيني، چربي، انواع ويتامين‌ها و مواد معدني مورد نياز وي را تامين كند.

وي با بيان اينكه شيرمادر تغذيه بهينه نوزاد و شيرخوار را تا 6 ماه ابتداي زندگي تامين مي‌كند، ادامه داد: انرژي كه شيرمادر تامين مي‌كند همان ميزان انرژي است كه نوزاد به آن نياز دارد. همچنين پروتئين‌هاي موجود در شيرمادر بار اضافي بر روي كليه‌ها ايجاد نمي‌كند؛ چرا كه كليه‌هاي كودكان معمولا از يك تا دو سالگي بر روي ميزان پروتئين دريافتي رسيدگي ندارند.

دكتر كلانتري ادامه داد: از طرف ديگر حدود 80 درصد پروتئين شيرمادر محلول در آب است كه بسيار سهل الهضم بوده و مسايلي مانند سختي و ثقل پروتئين‌هاي ديگر را ندارد و بسيار سريع در معده هضم مي‌شود.

وي در توضيح كربوهيدرات‌هاي موجود در شيرمادر و موثر بر رشد مغزي نوزاد، گفت: جسم سفيد مغز عمدتا از گالاكتوز تشكيل شده است و ميزاني از شيرمادر حاوي گالاكتوز است و هيچ شيري در جهان از اين ميزان گالاكتوز برخوردار نيست. گالاكتوز ماده اصلي تامين كننده جسم سفيد مغز نوزاد است.

وي ادامه داد: همين ميزان لاكتوز شير مادر موجب جذب بهتر كلسيم و آهن در بدن نوزاد نيز مي‌شود. همچنين بخشي از كربوهيدرات‌هاي شيرمادر، نوعي از كربوهيدرات‌هاي پيچيده هستند كه با تامين محيطي اسيدي در روده كودك از رشد ميكروب‌هاي اسهال‌زا جلوگيري مي‌كند.

دكتر كلانتري، چربي شيرمادر را مهم‌ترين منبع تامين انرژي نوزاد عنوان كرد و گفت: اسيدهاي آزاد موجود در چربي شيرمادر متناسب با نياز كودك براي رشد مغزي است و غلاف ميلين سلول‌هاي عصبي كودك را تشكيل مي‌دهند. هرچه مساحت كلي مغز و چين و شكن‌هاي آن بيشتر باشد، توان آموزش پذيري و كسب مهارت هم افزايش مي‌يابد و شير مادر مي‌تواند در اين زمينه بسيار موثر باشد.

اين متخصص كودكان با اشاره به پايين بودن ميزان آهن موجود در شير مادر، گفت: اسيدهاي چرب شير مادر در جذب همين ميزان كم آهن بسيار موثرند و به اين ترتيب حدود 80 درصد آهن شيرمادر جذب بدن نوزاد مي شود. اين در حالي است كه معمولا 5 تا 20 درصد آهن موجود در مواد غذايي در بزرگسالان جذب مي شود. از طرف ديگر اسيدهاي چرب شيرمادر خاصيت ضد انگلي داشته و از رشد انگل‌هاي تك ياخته‌اي در روده كودك پيشگيري مي‌كند.

رييس انجمن علمي تغذيه با شيرمادر، ميزان ويتامين‌ها و مواد معدني در شيرمادر را متناسب با نياز كودك عنوان كرد و گفت: اين تناسب موجود سبب شده كه ويتامين‌ها و املاح شير مادر نيز بهترين جذب را در بدن نوزاد داشته باشند. اين در حالي است كه به دليل شرايط زندگي، تغذيه، آلودگي هوا و عواملي از اين قبيل، ميزان ويتامين D و A موجود در شيرمادر در حد مرزي است و به منظور پيشگيري از احتمال كمبود آنها اين ويتامين‌ها از 15 روزگي نوزاد براي وي تجويز مي‌شوند.

وي در ادامه در توضيح فوايد شير آغوز گفت: تقريبا آغوز از 36 هفتگي حاملگي آغاز به ترشح مي‌كند. جنبه غذايي آغوز چندان مطرح نيست بلكه ايمني بخشي آن بسيار مهم است؛ چرا كه بيشترين ميزان ايمونوگلبوليني كه مادر در طول زندگي كسب كرده در شير آغوز موجود است و تضمين مي‌كند كه كودك بويژه كودكان نارس تا مدتي به انواع ويروس‌ها و ميكروب‌ها مبتلا نشوند. همچنين آغوز مي‌تواند از بيماري آنتروكوليت در نوزادان نارس پيشگيري كند. آنتروكوليت يك بيماري روده‌اي نوزادان نارس با تغذيه غير شير مادر است كه معمولا كشنده است.

دكتر كلانتري، تغذيه با شيرمادر را ضامن بقاي كودك، عنوان كرد و ادامه داد: شير مادر تنها به عنوان منبع غذايي نوزاد مطرح نيست بلكه محيطي مغذي را نيز براي رشد كودك فراهم مي‌كند. بر اين اساس توصيه مي‌شود از زمان تولد نوزاد، تماس پوست با پوست نوزاد با مادر حتي اگر مادر بيهوش باشد، برقرار شود. اين امر نيز بخشي از فرايند تكامل كودك است.

رييس انجمن علمي تغذيه با شيرمادر گفت: به اين ترتيب شير مادر علاوه بر تامين غذاي كودك، در حصول حس اعتماد به نفس، عزت نفس و حس توانمندي در نوزاد بسيار موثر است. بنابراين حتي اگر مادري قصد تغذيه كودك خود با شير مصنوعي را دارد، لازم است تماس پوست با پوست نوزاد و مادر برقرار شود. اين ارتباط تنگاتنگ ميان مادر و نوزاد بايد ادامه يابد و كودك حداقل تا يك سالگي شب‌ها با مادر بخوابد.