اجلاس اصفهان دو جلوه متفاوت

دستاوردهای اجلاس اوپك در اصفهان ممكن است برای اوپك اندك باشد,اما برای ایران در عرصه سیاست خارجی فراوان است
اجلاس اوپک در اصفهان را باید از دو منظر کاملا متفاوت نگریست

جمهوری اسلامی ایران پس از پایان جنگ همواره استراتژی انسجام در میان اعضای اوپک و همکاری میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را دنبال کرده است. سرآغاز این استراتژی ، کنفرانسی بود که چهارده سال پیش عنوان " نفت وگاز در دهه ۹۰ چشم انداز همکاری ها " در اصفهان ودر هتل عباسی و با حضور شمار قابل ملاحظه ای از وزرای نفت عضو اوپک ، دبیر کل این سازمان و شرکت های نفتی اروپایی و آمریکایی برگزارشد. از آن زمان تا کنون اوپک همواره به سوی انسجام روز افزون گام برداشته و تحولات سیاسی پس از آن از قبیل متجاوز شناخته شدن صدام در حمله به ایران ، حمله عراق به کویت وبهبود روز افزون روابط ایران و کشورهای عرب خلیج فارس و به ویژه روابط ایران و عربستان در این راستا نقش قابل توجهی داشته است. از این زمان به بعد ، بی ثباتی در بازار جهانی نفت ، نه ناشی از عدم انسجام در اوپک بلکه ناشی از تحولات بی شماری بوده است که اوپک به عنوان سازمانی که تنها ۴۰ درصد ازعرضه جهانی نفت را در اختیار دارد ، در بروز و ظهورآن نقشی نداشته است. واکنون نشست مهم اوپک در ایران را باید گام دیگری در راستای همکاری و انسجام بیشتر در داخل اوپک به حساب آورد . هر چند که تصمیمات این اجلاس در حال حاضر با توجه به تحولات بازار جهانی و افزایش شدید قیمتها ، منطقی است اما آثار آن ممکن است در سه ماهه دوم سال به کاهش قیمت ها بیانجامد. اما گفتیم اجلاس اصفهان یک روی دیگر هم دارد ؛به ایران همواره در طول دوران حیات اوپک نگاهی خاص وجود داشته است.در طول سالهای پیش از انقلاب ,کشورهای عرب منطقه ,ایران را کشوری می پنداشتند که دارای روابطی استراتژیک با اسرائیل است و قرار است به عنوان ژاندارم امریکا در منطقه عمل کند . بدیهی بود که این نگاه ,باعث ایجاد نگاه آمیخته با ترسی می شد که بر این مبنا حرفها به گونه ای دیگر نگریسته یا پذیرفته شود . همین نگاه حتی اتحادیه ای از کشورهای عرب صادرکننده نفت را هم شکل داد که گرچه به خاطر چندگانگی نگاه اعراب به مسائل جهانی هرگز سازمانی تاثیرگذار نشد ,اما به هرحال تشکیل آن عاملی در جهت مخالفت با سلطه کشورهایی مانند ایران آن زمان بر سرنوشت بازار نفت بود.پس از پیروزی انقلاب اسلامی نگاهها به ایران به گونه ای دیگر شد. در این میان كاهش تولید و عرضه ایران و جنگ تحمیلی عراق به ایران هم فاصله عربها را با ایران بیشتر کرد و سامان کلی اوپک را تغییر داد. با اشغال کویت توسط عراق و مواضع مفاهمه آمیز ایران در قبال کویت و دیگر اعراب ,فصل نوینی در زمینه رابطه اعراب با ایران گشوده شد و این روابط تجلی مثبت خود را در گسترش همکاری های درون اوپک به خوبی نشان داد و شاید بتوان توافق بر سرایجاد ساز و کار تنظیم بازار را محصول این شرائط جدید و اتخاذ سیاستهای تنش زدایی ایران دانست .این روند ,اکنون در اصفهان ,جلوه ای دیگر می گیرد. اجلاس اصفهان با هر نتیجه ای در حقیقت به نوعی کامیابی ایران در پهنه مناسبات بین المللی به حساب می آید.این اجلاس زمینه ای را به وجود می آورد که نقش ایران به عنوان یک کشور مهم در سیاست بین المللی با وجود مخالفت آشکار امریکا و محافل صهیونیستی گسترش یابد و این اتفاقی فرخنده و خجسته در تاریخ روابط خارجی ایران به شمار می آید. ایران باید همچنان به دنبال گسترش این پهنه باشد. این گونه می توان شاهد تحولی در روابط خارجی ایران بود. برای خنثی کردن بسیاری از فتنه ها چاره ای نداریم جز آن که با تمام توان در عرصه بین الملل حضور داشته باشیم. اجلاس اصفهان مقدمه ای بر این راه است.