بابونه

گلهای بابونه حاوی مواد موثره هستند هنگامی که گلها کاملاً باز می شوند از بیشترین مقدار ماده موثره برخوردارند در گلهای بابونه اسانس, فلاونوئید و مواد موسیلاژی ساخته و ذخیره میشود

● خصوصیات گیاه شناسی:

بابونه (Matricaria chamomilla) گیاهی است علفی ، یک ساله متعلق به تیره گل ستاره ایها (Asteraceae) . منشأ این گیاه آسیای صغیر گزارش شده است ولی در شمال و جنوب آمریکا و همچنین دراسترالیا نیز می روید. ارتفاع این گیاه بین ۵۰ تا ۸۰ سانتی متر است.

برگها منقسم، باریک، کشیده، نیزه ای شکل ، صاف و فاقد کرک بوده و به صورت متناوب نسبت به یکدیگر روی ساقه قرار می گیرند. گلها در انتهای ساقه های اصلی و فرعی ظاهر می شوند.

قسمت میانی گلها که مجموعه ای از گلچه های لوله ای زردرنگ است در اوایل رویش نیمه کروی است ولی با نمو گلها و باز شدن گلچه های لوله ای کمابیش مخروطی شکل (به شکل کله قند) میشوند. قطر گلهای بابونه متفاوت و بین ۵/۱ تا ۳ سانتی متر است.

● مواد موثره:

گلهای بابونه حاوی مواد موثره هستند. هنگامی که گلها کاملاً باز می شوند از بیشترین مقدار ماده موثره برخوردارند. در گلهای بابونه اسانس، فلاونوئید و مواد موسیلاژی ساخته و ذخیره میشود.

مهمترین ترکیبات اسانس را کامازولن و آلفا بیسابلول تشکیل می دهند. مهمترین فلاونوئیدهای موجود در گل بابونه عبارتند از آپی ژنین، آپی ژنین-۷- گلایکوزید و لوتئولین.

ساختمان شیمیایی مواد موثره گل بابونه

کامازولن دارای خاصیت ضد التهاب است و در مصارف خارجی از عصاره آن کرم های ضد التهاب پوستی و جلوگیری از اگزما تهیه می شود. پمادهای حاصل از این گیاه جهت معالجه سوختگیهای پوستی نیز استفاده می شود. عصاره بابونه به رشد و تقویت پوست و مو کمک کرده و سبب جلوگیری از حساسیت های پوستی می شود. ترکیبات موجود در عصـاره بـابونـه سبب تسریـع گردش خون درمنطقه حساس و آسیب دیـده شده و تقسیم سلول و در نهایت ترمیم زخم را تسریع می نماید.

مراجع:

۱-امیدبیگی، رضا، تولید و فرآوری گیاهان دارویی، جلد سوم، انتشارات آستان قدس رضوی، ۱۳۷۹، ۳۹۷

۲-امیدبیگی، رضا، بابونه، نشریه ترویجی.

۳- Dragoco catalogues¸ Extrapones

۴- Martindale ۱۹۸۸.

۵- Budavari¸ F.۱۹۸۹. the merk index ۱۱th ed.

دکتر رضا امید بیگی

(مرکز تحقیقات شرکت زردبند)