تحلیلی اجتماعی از صله رحم

کتاب «تحلیلی اجتماعی از صله رحم» عنوان کتابی است که به تبیین و بررسی مسئله «صله رحم» از زوایای گوناگون پرداخته است. مؤلف کتاب، سید حسین شرف الدین، این اثر ارزشمند را در ۹ فصل تدوین …

کتاب «تحلیلی اجتماعی از صله رحم» عنوان کتابی است که به تبیین و بررسی مسئله «صله رحم» از زوایای گوناگون پرداخته است. مؤلف کتاب، سید حسین شرف الدین، این اثر ارزشمند را در ۹ فصل تدوین نموده است. فصل اول ضمن تحلیل و تبیین اجمالی برخی مسائل از منظر فقهی به توضیح و تشریح مفاهیم اختصاص دارد.

در فصل دوم انواع خویشاوندی (نسبی، سببی، رضاعی، فرزند خواندگی، توتمی و تعمیدی) و سطوح شبکه خویشاوندی از پایین‌ترین سطح آن یعنی خانواده گرفته تا بالاترین آن یعنی طایفه و قبیله و ملت از منظر عمدتاً توصیفی به طور نسبتاً جامع مورد بحث و بررسی واقع شده‌اند.

فصل سوم کتاب به استقرای مصادیق مختلف ارحام در منابع دینی پرداخته است. نویسنده محترم در فصل چهارم، آیات و روایاتی که به نوعی با موضوع بحث ارتباط دارند، را از قرآن کریم و مجامع روایی استخراج نموده و در قالب ۹ عنوان کلی و ده‌ها عنوان جزئی رده بندی نموده است. در فصل پنجم جهت آشنایی با جایگاه صله رحم در سایر ادیان و آیین‌های مذهبی پیشین، به نقل برخی دیدگاههای کلی از آیین یهود و مسیحیت و زرتشت و تعالیم کنفوسیوس پرداخته شده است. فصل ششم که مکمل فصل چهارم است به تشریح و تفسیر آثار و کارکردهای دنیوی و اخروی و فردی و اجتماعی مذکور در روایات اختصاص یافته است.

مؤلف محترم در فصل هفتم کتاب به نقل گزیده‌ای از دیدگاههای جامعه‌شناسان درباره موقعیت شبکه خویشاوندی در نظام اجتماعی، آثار و کارکردهای آن در نظام سنتی پیشین، هسته‌ای شدن خانواده به عنوان الگوی رایج نظام خانوادگی در تمدن صنعتی، موقعیت و کارکردهای شبکه خویشاوندی در جوامع صنعتی و نیمه صنعتی امروز و ... اشاره نموده است. در فصل هشتم به نقش دین عموماً و اسلام خصوصاً در تحکیم پیوندهای اجتماعی اشاره شده است.. فصل نهم به تبیین علل ضعف یا قطع ارتباط خویشاوندی در جوامع موجود پرداخته است. در این فصل، برخی از تغییرات به وجود آمده در جامعه موجود و نقش آنها در تضعیف یا در مواردی قطع تعلقات خویشاوندی تشریح شده است.

این کتاب به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، موسسه بوستان کتاب در ۳۹۵ صفحه منتشر شده است.

مصطفی یاسینی