پیامی در فراخنای زمان

گفتگوی اختصاصی با خالق ماهواره KEO حدود سال ۲۰۰۶ یا كمی زودتر, بال های KEO باز خواهد شد و سفری طولانی را به گرد سیاه ماه آغاز خواهد كرد و سالم و سلامت پس از ۵۰ هزار سال, پیام هایی را كه در دل خود ضبط كرده به زمین باز خواهد گرداند

«فقط چند صد سال قبل، آدمیان چنین می‌اندیشیدند كه زمین تخت است و خورشید به گرد آن می‌چرخد.امروزه بدان عقیده می‌خندیم، اما نمی‌دانیم مردمان چه دورانی بر ما خواهند خندید اگر بدانند كه فكر می‌كردیم در جهان تنها هستیم...!» مردمانی در پانصد قرن دیگر یعنی پنجاه هزار سال بعد، این پیام را خواهند دید و از خواندن آن شاید تبسمی بر لب‌هایشان بنشیند و یا شاید شگفت‌زده شوند. خیال‌انگیز، ناامید‌كننده، جالب، اغراق‌آمیز، بیهوده، شگفت‌آور و یا هر عنوانی كه بر طرح هنرمند و دانشمند فرانسوی یعنی آقای ژان – مارك فیلیپ گذاشته شود، این طرح از سوی یونسكو به عنوان طرح قرن بیست‌ویكم برگزیده شده و تا سال آینده به انجام خواهد رسید.KEO عنوان طرح این هنرمند و دانشمند فرانسوی است كه نام یك ماهواره فضایی بالدار است.

ژان مارک فیلیپ - خالق KEO

این عدد، قرینه‌ای است بر مدت زمان رشد و نمو نوع بشر. چیزی حدود پنجاه هزار سال قبل بوده است كه نخستین آثار هنری انسان یافته شده و احتمالاً استفاده از زبان به عنوان یك شیوه ارتباطی نیز به همان دوران برمی‌گردد. ضمن آن‌كه این عدد تنها یك درصد از زمان پیدایش نخستین انسان روی كره زمین بوده است. انسان‌ها در حدود ۵ میلیون سال قبل روی زمین پدیدار شدند. من به دلیل علاقه‌ای كه همواره با مباحثی این چنینی و مشترك با فناوری اطلاعات و ستاره‌شناسی داشته‌ام علاقمند شدم كه این موضوع را پی بگیرم (قبلاً مقاله مشابهی را در شماره ۳۲ ماهنامه شبكه با عنوان «همه با هم در جستجوی E.T.» در مورد یافتن موجودات فرازمینی داشته‌ام). به همین علت با آقای ژان – مارك فیلیپ مكاتبه‌ای را آغاز كردم. ایشان نیز وقتی از چند و چون تهیه مطلب و موقعیت ماهنامه مطلع شدند، دعوت به مصاحبه اختصاصی را با كمال میل‌پذیرا شدند كه حاصل آن را در پی می‌خوانید. اگر چنانچه بیشتر به این موضوع علاقمند شدید به آدرس www.keo.org كه سایت رسمی این پروژه است سری بزنید كه هم حاوی اطلاعات مفصل‌تری است و هم محل دریافت پیام‌ها جهت ضبط در KEO می‌باشد. در ضمن سایت شخصی آقای فیلیپ هم روی نشانی www.jmphilippe.net قرار دارد. نكته آخر هم آن كه متن اصلی مصاحبه مفصل‌تر بود كه با توجه به طیف خوانندگان آن را مقداری كوتاه كرده‌ام.

Jean-Mark Philippe، دانشمند و هنرمند فرانسوی، عضو آكادمی علوم، هنر و فرهنگ اروپا می‌باشد. زمینه تحقیقی وی ژئوفیزیك است و در خلال سال‌های دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی در مركز ژرژ پمپیدو و موزه هنرهای مدرن پاریس آثاری را از خود به نمایش گذاشته است. علاقمندی وی به هنر نقاشی از یك سو و تحقیق در زمینه ژئوفیزیك، وی را به سمت فضا و علوم فضایی سوق داده است. وی تحت برنامه‌ای با عنوان «پیامی از آدمیان به كیهان» اقدام به جمع‌آوری پیام‌های مردم فرانسه نمود و آن‌ها را از طریق یك رادیو تلسكوپ واقع در ناشی، به اعماق فضا مخابره نمود. وی همین طرح را گسترش داد تا KEO از آن زاده شد. KEO پرنده‌ای است كه پیام ما را به آینده خواهد برد. این طرح را وی تلفیقی از هنر و علوم فضا می‌داند. ژان – مارك فیلیپ، آثار متعددی را در نشریات مختلف به طبع رسانده و ضمن تدریس در دانشگاه پاریس، به كار نقاشی نیز می‌پردازد و اختراعات چندی را نیز به ثبت رسانده است. فیلیپ در سال ۱۹۸۷ جایزه ISAT New horizon دانشگاه بركلی را برای ساخت Shap memory alloy كسب كرده است. همچنین در همان سال جایزه Trophy Faust را به لحاظ همین نوآوری به دست آ‌ورده است. وی در سال ۱۹۹۸ برنده جایزه ویژه Click DOR برای طراحی و ارایه KEO و سایت اینترنتی آن شده است و در سال ۱۹۹۹ جایزه PRIX ARSELECTRONICA استرالیا به لحاظ موفقیت چشم‌گیر در تلفیق هنر و اینترنت و در سال ۲۰۰۰ جایزه PRIX AIR ESPACE Megeve فرانسه را كسب نموده است.

• به عنوان اولین سؤال، فكر می‌كنم خوانندگان خیلی علاقمند باشند كه بدانند، چه ایده‌ای در پشت پروژه KEO نهفته است؟

ضمن عرض تشكر از شما و ماهنامه شبكه كه به این موضوع اظهار علاقه كرده‌اید. امیدوارم با درج این مطالب، ضمن آشنایی مردم كشورتان با این پروژه، در راه توسعه آن نیز گامی برداشته شود.

پروژه KEO از سوی یونسكو (سازمان فرهنگی ملل متحد) به عنوان «پروژه قرن بیست‌ویكم» معرفی شده است. ما در پروژه KEO قصد داریم در مقیاس جهانی و با همكاری همه مردم، طرحی را كه متعلق به همه مردم است به پیش ببریم كه ارزشی تاریخی و فرهنگی دارد. قصد داریم از این طریق برای همه این امكان را فراهم بیاوریم كه آزادانه با مردم آینده و با جهان آینده صحبت كنند. حدود سال ۲۰۰۶ یا كمی زودتر، بال‌های KEO باز خواهد شد و سفری طولانی را به گرد سیاره ما آغاز خواهد كرد و سالم و سلامت پس از ۵۰ هزار سال، پیام‌هایی را كه در دل خود ضبط كرده به زمین باز خواهد گرداند. KEO می‌خواهد كه همه، چه فقیر و چه غنی، كوچك و بزرگ، جوان یا پیر و متعلق به هر فرهنگی، نظرات و پیام‌هایشان را بنویسند تا بتوان تصویری از نحوه تفكر و نگرش انسان امروزی را برای آیندگان به یادگار گذاشت. شاید از این طریق بتوان به سؤالاتی از قبیل «من كه هستم، از كجا آمده‌ام و آینده‌ام چگونه خواهد بود» پاسخ دهیم.هر كس روی این سیاره، به نحو متفاوتی می‌اندیشد و فرهنگ خاص خود را دارد. گردآوری این‌ها در كنار هم می‌تواند تصویری از نحوه تفكر و فرهنگ حاضر جهان را بسازد. جمع‌آوری این پیام‌ها، فواید دیگری ار نیز در پی دارد. نخست آن كه شاید فقط بتوان از طریق اینترنت به چنین فراخوانی دست زد و همه را برای ارسال پیام‌هایشان دعوت كرد. ما این كار را در بنیاد KEO از طریق سایت اینترنتی www.keo.org انجام می‌دهیم. KEO پس از قرارگیری در مدار زمین، هدیه‌ای خواهد بود به نسل فردا، كه بداند نگاه ما به امروز چگونه بوده و می‌تواند تاریخ نوع بشر در قرن ۲۱ تلقی گردد. یك هدیه تاریخی.

• KEO به چه معنا است؟

نام KEO كه برای این ماهواره در نظر گرفته شده است. مفهوم خاصی ندارد. فقط طی یك مطالعه و بررسی زبان شناختی و آوانگاری مشخص شده است كه در زبان‌هایی كه امروزه در سطح جهان به آن‌ها تكلم می‌شود. سه آوای K و E و O بیش از بقیه بسامد دارد و تكرار می‌شود. نام KEO از این سه صدا تشكیل شده است و باز تأكید دیگری است بر مشاركت همه ساكنان زمین در انجام طرح.

علیرضا صالحی

---